ΑΝΤΡΟΣ ΣΚΑΛΙΣΤΗΣ
Καλημέρα τι κάνεις, σ’ αγαπάω πολύ, νάνε κάθε σου μέρα μια καινούργια αρχή… Ωραίος στίχος… Έτσι το βλέπουμε και εμείς, κάθε μας μέρα είναι μια ευκαιρία για άλλα, καλύτερα πράγματα.
Γι’ αυτό, μαζί, κάθε Σαββατοκύριακο θα εξερευνούμε διαφορετικές, όχι πολύ γνωστές, γωνιές της Κύπρου, θα ζούμε μαζί τη διαδρομή, θα απολαμβάνουμε τα τοπία, τα μονοπάτια της φύσης, τα καφενεία, τις ταβερνούλες και οτιδήποτε άλλο αξίζει να θυμόμαστε, να κρατούμε μέσα μας.
Σήμερα, θα πάμε στο Τρόοδος, και μάλιστα θα πάμε στο χωριό με το μεγάλυτερο υψόμετρο στην Κύπρο. Θα πάμε στον Πρόδρομο. Θα ακολουθήσουμε μια διαδρομή που εγώ λατρεύω, λίγο πιο μακριά από την συνηθισμένη που ακολουθούν όλοι. Φυσικά, δεν είναι η συνηθισμένη και είναι πολύ πιο γραφική και αρκετά ήσυχη Επιστρέφοντας θα ακολουθήσουμε άλλη διαδρομή, αλλά πάλι γραφική.
Από Λευκωσία πάμε προς Κάτω Μονή, Αγία Μαρίνα, Ξυλιάτο, Σαράντι, Σπήλια, αριστερά για Πλατάνια, Πλατεία Τροόδους, Πρόδρομος. Από Λεμεσό και Πάφο, θα ανέβουμε προς Άλασσα, Σαιττά, Μονιάτη, Πάνω Πλάτρες, Θα περάσουμε πάνω, έξω, από τις Πάνω Πλάτρες και μετά Πρόδρομος. Φυσικά από Πάφο υπάρχει και άλλη διαδρομή, πολύ πιο γραφική, από φράγμα Ασπρόκρεμμου πάνω, αλλά θα σας πάρει πολλή χρόνο. Από Λάρνακα και Ελεύθερη Αμμόχωστο, αυτοκινητόδρομος Λάρνακας Λευκωσίας μέχρι την βιομηχανική περιοχή Δαλιού, αριστερά για Τσέρι, Δευτερά, Ανάγια, Κάτω Μονή δεν θα σας πάρω από Σπήλια θα είναι μακριά για σας, θα πάτε δεξιά για Περιστερώνα και αριστερά για Τρόοδος, Πρόδρομος.
Φτάνοντας στο χωριό Σαράντι και στο ΑΛΤ , απέναντι μας είναι η ταβέρνα η Φoυντουκιά, ο Γιαννάκης απέναντι μας στην φουκού, μόλις άναψε τα κάρβουνα. Σε σχεδόν δύο χιλιόμετρα φτάνουμε σε ένα ξέφωτο του δάσους, όπου θα σταματήσουμε για λίγα λεπτά. Διάλειμμα για καφέ. Είμαστε στην τοποθεσία “Μούτη της Χώρας”.
Μπροστά μας μικρά ξύλινα σκέπαστρα που προστατεύουν χάρτες μονοπατιών της φύσης. Από αυτό το σημείο ξεκινούν, η περνούν δύο εξαιρετικά μονοπάτια. Το “Δόξα σοι ο Θεός” και το “Σελλάδι του Καραμανλή”. Αξίζουν και τα δύο, τουλάχιστον μια επίσκεψη.
Απολαμβάνουμε για λίγο την ησυχία του δάσους, το πράσινο και τα αρώματα των πεύκων, τελειώνουμε τον καφέ μας και συνεχίζουμε την διαδρομή μας προς τα Σπήλια.
Πάμε σιγά, δεν τρέχουμε, είμαστε σε ένα δρόμο σχεδόν ερημικό, από Σαράντι προς Σπήλια. Μια τέτοια μέρα σε ένα τέτοιο τοπίο, ποιος θέλει να βιάζεται; Δάσος με πεύκα, περνιές, λατζιές, αρωματικούς θάμνους. Έχει βρέξει προχθές και οι μυρωδιές όλων αυτών είναι στον αέρα.
Απολαμβάνουμε την διαδρομή, το δάσος… και σιγά σιγά φτάνουμε στα Σπήλια. Ωραίο χωριό, θα του αφιερώσουμε άλλο blog κάποια στιγμή. Μπαίνοντας στο χωριό περνούμε από την παλιά εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, σε ένα ύψωμα, συνεχίζουμε και μπαίνουμε στο χωριό με τα στενά δρομάκια του. Όσοι θέλουν καφέ, Εδώ θα βρούμε το καφενείο “η σβούρα” η το εστιατόριο “Το Σάμα”.
Φεύγουμε από τα Σπήλια και δεν θα πάμε προς τον δόμο Κακοπετριάς Τροόδους. Είπαμε, προσπαθούμε να αποφύγουμε όσο γίνεται τους συνηθισμένους δρόμους, τους δρόμους με κίνηση. Διανύουμε μεγαλύτερες αποστάσεις, οι διαδρομές μας διαρκούν περισσότερο, αλλά οι διαδρομές μας διαρκούν περισσότερο. Καταλάβετε τι θέλω να πω, σωστά;
Θα πάμε προς Κυπερούντα, από εκεί δεξιά για Καρβουνά και μετά αριστερά για Πλατεία Τροόδους. Απλώς, για να δείτε τη διαφορά, αυτός ο δρόμος είναι 18.5 χιλιόμετρα 29 λεπτά περίπου. Ο άλλος, από Κακοπετριά Πλατάνια, 16.5 χιλιόμετρα 22 λεπτά. Δεν είναι ωραία να έχεις επιλογές;
Περάσαμε από την πλατεία Τροόδους, δεξιά για Πρόδρομο και συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε προς τον Όλυμπο. Εδώ το δάσος είναι πιο άγριο, μαύρα αιωνόβια πεύκα, που έχουν ταλαιπωρηθεί πολλούς χειμώνες από το βάρος των χιονιών και το δείχνουν. Οι κορυφές τους μαρτυρούν τα φορτία που σηκώνουν. Περνούμε κάτω από τον Όλυμπο και αρχίζει η κατάβαση.
Αυτός είναι ακόμα ένας από τους αγαπημένους μου δρόμους. Πρώτα για το τοπίο, μαύρα πεύκα, άγριοι γκρίζοι βράχοι, μέσα σε ένα σχεδόν σεληνιακό τοπίο και η περίπου γυμνή κορυφή του Ολύμπου πίσω αριστερά μας.
Μετά, αγαπώ αυτό τον δρόμο γιατί όπως κατεβαίνουμε, ο ανεμοθώρακας του αυτοκινήτου, το μπροστινό γυαλί, γίνεται μια οθόνη που προβάλλεται, όλη η Νοτιοδυτική Κύπρος. Επειδή έχει βρέξει πρόσφατα και η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, βλέπουμε μέχρι τις παραλίες της Λεμεσού και κάποιες της Πάφου. Αγαπώ….. Δρόμος για ρομάντζο…
Συνεχίζουμε να κατεβαίνουμε και σε 6 χιλιόμετρα μετά το Τρόοδος, μετά την πλατεία, λίγο πριν μια απότομη αριστερή στροφή έχουμε στα αριστερά μας το φράγμα Προδρόμου, με ένα μικρό εκδρομικό χώρο. Μικρός φράχτης, η ηρεμία του νερού και πεύκα και φτερίτζια και αντρουκλιές, μες’ την ησυχία… Τι άλλο θέλει ο άνθρωπος για να περνά καλά;…λίγη σούβλα, γι’ αυτό εμείς θα πάμε στο εστιατόριο Λούης. Συνεχίζουμε και σε 2.5 χιλιόμετρα φτάνουμε στον Πρόδρομο. Μικρός κυκλικός κυκλοφοριακός κόμβος με 4 εξόδους, εμείς ακολουθούμε την τέταρτη, προς Πεδουλά. Σε τετρακόσια περίπου μέτρα φτάνουμε στο εστιατόριο “Ο Λούης”.
Καφέ στον Λούη για να πούμε λίγα πράγματα για το χωριό και μετά περπάτημα για να δούμε κάποια αξιοθέατα του χωριού. Ο Πρόδρομος είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1400 μέτρων, το πιο ψηλό χωριό της Κύπρου. Υπάρχουν αναφορές για τον Πρόδρομο σε Μεσαιωνικούς χάρτες άρα υπάρχει τουλάχιστον από τον Μεσαίωνα. Οφείλει το όνομά του στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, αφού έχει και την ομώνυμη εκκλησία. Γνώρισε εξαιρετική ανάπτυξη στις αρχές του 20ου αιώνα, επειδή λόγω του κλίματος του είχαν κτιστεί εδώ τρία ξενοδοχεία. Το πιο γνωστό φυσικά ήταν το Βερεγγάρια, το οποίο λειτουργούσε μέχρι την δεκαετία του 1980. Τώρα, είναι εγκαταλειμμένο και σε παρακμή.
Φεύγουμε από τον καφέ και συνεχίζουμε να κατεβαίνουμε για ακόμα καμιά 800αρια μέτρα. Είμαστε στο δάσος, στην άκρη του δρόμου, σημείο θέας και ακούστε την προηγούμενη περιγραφή, εγώ πάντως το ξανά απολαμβάνω:
Σε μια αριστερή στροφή, 800-900 μέτρα πριν τον Πρόδρομο, σταματούμε, κατεβαίνουμε από το αυτοκίνητο και πάμε στην δεξιά πλευρά του δρόμου. Σημείο θέας και παγκάκι. Σημείο θέας από εδώ, βλέπουμε το δάσος να κατεβαίνει προς τα κάτω. Βλέπουμε το βουνό να γίνεται πεδιάδα και να συνεχίζεται μέχρι την θάλασσα, μέχρι τον κόλπο της Μόρφου. Θυμάστε τον χάρτη της Κύπρου;
Πάνω αριστερά δεν υπάρχει μια μεγάλη, ωραία, καμπύλη που ξεκινά από περίπου τον Πύρκο και τελειώνει στο Ακρωτήρι του Κορμακίτη; Αυτή την τέλεια γραμμή βλέπουμε μπροστά μας, σαν από αεροπλάνο. Βαθιά εισπνοή, ρουφώ τα χρώματα, τις μυρωδιές και τη θέα χαίρομαι που βρίσκομαι εδω, που ανήκω σε τούτο τον τόπο. Το συναίσθημα, θέλω να διαρκέσει παραπάνω. Θέλω να το κρατήσουμε, να το πάρουμε μαζί μας στην επιστροφή….
Δεν είχα δίκιο που ήθελα να ξαναμοιραστώ μαζί σας τούτη την εικόνα και τούτα τα συναισθήματα
Ανεβαίνουμε ξανά προς τον Πρόδρομο, δεν ανησυχούμε, συνεχίζουμε και φτάνουμε στον μικρό κυκλοφοριακό κόμβο. Κατεβαίνουμε από την πρώτη έξοδο δεξιά, πάμε στο δασικό κολλέγιο. Κτισμένο από το 1951 με την χαρακτηριστική πέτρα του Τροόδους, αξίζει να το δούμε γιατί είναι ένα εξαιρετικά καλά διατηρημένο κτήριο., μέσα στο δάσος. Είναι κλειστό για το κοινό αλλά έστω και απ’ έξω αξίζει να το χαρούμε. Το βλέπουμε από κάποια απόσταση και μπαίνουμε σε ένα δρομάκι δεξιά προς το σπίτι της μοναδικής πριγκίπισσας της Κύπρου, της Ζήνας Κάνθερ ντε Τύρας.
Η πριγκίπισσα ήταν η ιδιοκτήτρια του κινηματογράφου “Ζήνα” στην Λευκωσία και έχει κάνει πολλές ευεργεσίες. Έκτισε αυτό το σπίτι το 1970. Δεν θα επισκεφθούμε το σπίτι γιατί είναι ιδιωτική περιουσία, αλλά θα προχωρήσουμε λίγο πιο κάτω για να θαυμάσουμε την θέα προς το δάσος της Πάφου. Μπροστά μας το βουνό κατεβαίνει και σε μια καθαρή μέρα βλέπουμε όσο φτάνει το μάτι μας, δάσος και με λίγη τύχη θάλασσα.
Δεν μένουμε πολύ γιατί η περιοχή είναι λίγο εργοτάξιο τελευταίως, θα την χαρούμε περισσότερο άλλη φορά. Ανεβαίνουμε ξανά προς τα πάνω και στην μέση περίπου της απόστασης, στα δεξιά μας έχουμε το εστιατόριο Βερεγγάρια που ήταν παλιά οι φούρνοι του ξενοδοχείου. Από ένα παράδρομο δεξιά, ανεβαίνουμε προς το ξενοδοχείο. Φτάνουμε μπροστά από το κτίριο... εγκατάλειψη… Το πραγματικά αρχοντικό, πετρόχτιστο, Βερεγγάρια, εγκαταλειμμένο από τη δεκαετία του ‘70, έχει αρχίσει να καταρρέει.. Ήδη κομμάτι της πρόσοψης του είναι στο έδαφος. Ξενοδοχείο που έχει φιλοξενήσει Βασιλιάδες και Προέδρους Κρατών. Μόνο από την αρχιτεκτονική και το περιβάλλον μπορούμε να φανταστούμε τα μεγαλεία που έζησε κάποτε και το Βερεγγάρια και η περιοχή. Σκεφτείτε, πισίνα και γήπεδο τένις την δεκαετία του ‘30.
Φεύγουμε από το Βερεγγάρια και επιστρέφουμε από τον κεντρικό δρόμο προς το κέντρο του χωριού. Θα πάμε δεξιά προς Τρικουκιά. 2 χιλιόμετρα να πάμε και 2 να επιστρέψουμε, γι’ αυτό όσοι κουράστηκαν καφέ στα καφεστιατόρια της πλατείας. Συνεχίζουμε το περπάτημα… Είμαστε σε ένα δρόμο μέσα στα δέντρα, πεύκα, μηλιές, αχλαδιές, καρυδιές και ποοοολλές κερασιές. Φέρτε στο μυαλό σας την εικόνα. Φθινόπωρο, περπατούμε σιγά-σιγά κάτω από τα δέντρα, σε κάποια ξέφωτα πάνω αριστερά φαίνεται ο Όλυμπος, στενός δρόμος, γεμάτος με τα φύλλα τα βαμμένα σε όλα τα γήινα χρώματα… Υπέροχο! Να πω όμως ότι εγώ αγαπώ αυτό τον δρόμο και μια άλλη εποχή… Ιούνιος, ολοζώντανο πράσινο παντού και κατακόκκινα κεράσια να βγάζουν μάτι... Φτάνουμε στο Μοναστήρι της Παναγίας Τρικουκιάς. Δεν είναι γνωστό το πότε ιδρύθηκε το μοναστήρι, αλλά υπάρχουν γραπτές αναφορές για την ύπαρξη του τουλάχιστον από τα Βυζαντινά χρόνια. Υποστηρίζεται ότι είναι θαυματουργό γιατί ο Ιδρυτής του ήταν ο Απόστολος Λουκάς. Για μας το θαύμα είναι το τι βλέπουμε γύρω μας. Τα κτίρια χτισμένα με γκρίζα πέτρα, κόκκινα κεραμίδια μέσα στο πράσινο του Τροόδους…. Θέα προς το δάσος της Πάφου. Αναπνέουμε τον καθαρό αέρα του δάσους και την ηρεμία του μοναστηριού… Ακόμα μια εικόνα πού θα πάρουμε μαζί μας.
Θα κατεβούμε την κοιλάδα της Μαραθάσας. Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Καλοπαναγιώτης, Ορκόντας, Κατύδατα. Ξαναμπαίνουμε στο αυτοκινητο και ξεκινούμε για επιστροφή. Η διαδρομή τελειώνει αλλά δεν έχουμε μελαγχολήσει…. Απολαύσαμε την διαδρομή μας, τον Πρόδρομο, απολαύσαμε και νοιώθουμε γεμάτοι χρώματα, αρώματα και εικόνες του τόπου μας, της ιστορίας μας.
Εγώ, έχω διαλέξει ποια εικόνα αυτής της διαδρομής θα φέρνω στο μυαλό μου τις μέρες που έρχονται, Εσείς;
Κάθε Σάββατο και Κυριακή από τις 8 μέχρι 10 ακούτε την εκπομπή του Άντρου Σκαλιστή ROADTRIP CY στον ΣΠΟΡΤ FM 95.
*Φωτογραφιες: Ραφαέλος Μακριτανής (https://instagram.com/rafaellos_marki?igshid=11zuydkvpka6h)
