Μαρία Καραμάνου
Μια νέα μελέτη έδειξε ότι η Γη έχει υπερβεί τα έξι από τα συνολικά εννέα καθορισμένα όρια ασφαλείας. Αυτό σημαίνει ότι η κατάσταση του πλανήτη δεν είναι πλέον τόσο ασφαλής για την ανθρωπότητα. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι έξι από τα εννέα "πλανητικά όρια" έχουν ξεπεραστεί λόγω της ρύπανσης και της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος που προκλήθηκαν από την ανθρώπινη δραστηριότητα στη Γη.
Αυτό σημαίνει ότι η Γη έχει απομακρυνθεί από την σταθερή "πορεία" της που υπήρχε από το τέλος της τελευταίας περιόδου παγετώνων πριν από 10.000 χρόνια, μέχρι την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης. Αυτή η αξιολόγηση είναι η πρώτη που εξετάζει την κατάσταση των εννέα πλανητικών ορίων που καθορίστηκαν για να μετρήσουν την υγεία του πλανήτη. Έξι από αυτά τα όρια έχουν ξεπεραστεί, δείχνοντας ότι η Γη δεν είναι πλέον τόσο ασφαλής για την ανθρωπότητα.
Ακόμη, δύο από αυτά τα όρια, η άτμοσφαιρική ρύπανση και η οξίνιση των ωκεανών, βρίσκονται πολύ κοντά στο να ξεπεραστούν. Το μόνο όριο που δεν απειλείται είναι το άτμοσφαιρικό όζον, καθώς οι προσπάθειες για την αποκατάσταση της τρύπας του όζοντος έχουν σημειώσει επιτυχία.
Τα πλανητικά όρια δεν είναι αναστρέψιμες καταστάσεις, αλλά αντιπροσωπεύουν τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα αν υπερβούν τους αριθμούς. Δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 2009 και ενημερώθηκαν το 2015, όταν μόνο επτά από αυτά μπορούσαν να μετρηθούν και αξιολογηθούν.
Ο καθηγητής Johan Rockström, πρώην διευθυντής του Κέντρου Ανθεκτικότητας της Στοκχόλμης και σημαντική μορφή στην επιστημονική κοινότητα, εξέφρασε την ανησυχία του για την αδυναμία της Γης να αντισταθεί στις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Είπε ότι παρά τη σοβαρή ανησυχία για τα ακραία κλιματικά φαινόμενα που επηρεάζουν τις κοινωνίες παγκοσμίως, ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα εμφανή σημάδια αδυναμίας της Γης να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις.
Ο Rockström, που πλέον εργάζεται ως συνδιευθυντής στο Ινστιτούτο Potsdam για την έρευνα των κλιματικών επιπτώσεων στη Γερμανία, προειδοποίησε ότι αυτή η αδυναμία της ανθεκτικότητας της Γης μπορεί να καθιστά πολύ δύσκολο τον στόχο του περιορισμού της παγκόσμιας θέρμανσης στον 1,5 βαθμό Κελσίου, έναν κλιματικό στόχο που έχει τεθεί, φέρνοντας τη Γη κοντά σε σημεία καμπής που θα είναι ακόμη πιο επικίνδυνα. Επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει τον Σεπτέμβριο ότι ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα πολλαπλών καταστροφικών σημείων καμπής.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Κάθριν Ρίτσαρντσον, παρομοιάζει τη Γη με ένα άτομο με υψηλή αρτηριακή πίεση. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Γη θα αντιμετωπίσει αμέσως μια καταστροφή, αλλά αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για πιθανές προβληματικές εξελίξεις.
Τα επιστημονικά μοντέλα δείχνουν ότι το ασφαλές όριο για την κλιματική αλλαγή έχει ξεπεραστεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Όσον αφορά τα νερά, η νέα μέτρηση περιλαμβάνει όλες τις πηγές νερού, συμπεριλαμβανομένων των λιμνών, των ποταμών και του υπόγειου νερού, και κατέδειξε ότι το όριο αυτό έχει ξεπεραστεί από τις αρχές του 20ού αιώνα.
