Μαρία Σάββα
Οι καύσωνες είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα ακραία καιρικά φαινόμενα, προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Αν και η Ευρώπη θεωρείται συνήθως ήπειρος με μετριοπαθές κλίμα, έχει βιώσει αρκετούς καταστροφικούς καύσωνες που οδήγησαν σε χιλιάδες θανάτους και εκτεταμένες ζημιές. Ακολουθεί μια ανασκόπηση των πιο φονικών καυσώνων του 21ου αιώνα στην Ευρώπη.
Καύσωνας του 2003
Το καλοκαίρι του 2003, η Ευρώπη επλήγη από έναν από τους πιο φονικούς καύσωνες στην ιστορία της. Οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 40°C σε πολλές περιοχές, με τον καύσωνα να διαρκεί από τα τέλη Ιουλίου έως τις αρχές Αυγούστου. Ο καύσωνας αυτός προκάλεσε περίπου 70.000 θανάτους, κυρίως ηλικιωμένων και ατόμων με υποκείμενα νοσήματα. Η Γαλλία ήταν η χώρα που επλήγη περισσότερο, με σχεδόν 15.000 θανάτους, ενώ η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία επίσης υπέφεραν σημαντικά. Στη νότια Πορτογαλία, οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 47°C. Οι αιτίες θνησιμότητας περιλάμβαναν θερμοπληξία, αφυδάτωση και επιδείνωση προϋπαρχουσών ασθενειών.
Καύσωνας του 2006
Το 2006, ένα νέο κύμα καύσωνα έπληξε την Ευρώπη, με θερμοκρασίες να φτάνουν τους 40°C στο Παρίσι και άνω των 32°C στην Ιρλανδία, μια χώρα με συνήθως μέτριο θαλάσσιο κλίμα. Οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 35°C στη Μπενελούξ και τη Γερμανία, ενώ η Μεγάλη Βρετανία κατέγραψε 38°C. Πολλά ρεκόρ καύσωνα καταρρίφθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της θερμότερης θερμοκρασίας του Ιουλίου στη Μεγάλη Βρετανία. Οι υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες Ιουλίου καταγράφηκαν σε πολλές τοποθεσίες στη Μεγάλη Βρετανία, την Ολλανδία, τη Δανία, τη Σουηδία και τη Γερμανία.
Καύσωνας του 2007
Το 2007, η νοτιοανατολική Ευρώπη επλήγη από έναν καύσωνα που διήρκεσε από τα τέλη Ιουνίου έως τον Αύγουστο. Στη Βουλγαρία, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 45°C, καθιστώντας τη χρονιά αυτή την πιο καυτή που έχει καταγραφεί. Οι πυρκαγιές των ελληνικών δασών του 2007 συνδέθηκαν άμεσα με τον καύσωνα, προκαλώντας περαιτέρω καταστροφές.
Καύσωνας του 2010
Το 2010, η ανατολική Ευρώπη και η Ρωσία υπέφεραν από έναν εξαιρετικά έντονο καύσωνα, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 38°C στη Μόσχα, σπάζοντας ιστορικά ρεκόρ. Υπολογίζεται ότι ο καύσωνας προκάλεσε περίπου 56.000 θανάτους στη Ρωσία. Οι πυρκαγιές σε δάση και τυρφώνες κατέστρεψαν μεγάλες εκτάσεις γης, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην ατμοσφαιρική ποιότητα. Επιπλέον, ο καύσωνας επηρέασε αρνητικά την οικονομία και την υγεία του πληθυσμού, δημιουργώντας προβλήματα στις γεωργικές καλλιέργειες και την παραγωγή τροφίμων.
Καύσωνας του 2018
Το καλοκαίρι του 2018, η βόρεια και κεντρική Ευρώπη επλήγησαν από έναν ισχυρό καύσωνα. Οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 35-40°C σε πολλές περιοχές, και το φαινόμενο διήρκεσε από τον Μάιο έως τον Αύγουστο. Αν και ο αριθμός των θανάτων ήταν μικρότερος σε σχέση με προηγούμενους καύσωνες, υπήρξαν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, με αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία λόγω θερμοπληξίας και αφυδάτωσης. Ο καύσωνας προκάλεσε επίσης ξηρασία, επηρεάζοντας τις γεωργικές καλλιέργειες και την υδροδότηση, ενώ δημιουργήθηκαν προβλήματα στην καθημερινή ζωή λόγω διακοπών ρεύματος και περιορισμών στην κατανάλωση νερού.
Καύσωνας του 2023
Από τις 10 Ιουλίου 2023, ένας καύσωνας που έσπασε ρεκόρ έπληξε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με τις σοβαρότερες επιπτώσεις να σημειώνονται στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και τμήματα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το ακραίο καιρικό φαινόμενο ονομάστηκε «Κέρβερος» από την Ιταλική Μετεωρολογική Εταιρεία, εμπνευσμένο από τη μυθολογία. Ένας νέος καύσωνας την τρίτη εβδομάδα του Ιουλίου 2023 ονομάστηκε «Χάροντας», συνεχίζοντας τη μυθολογική παράδοση.
