Μαρία Καραμάνου
Η σαμπάνια έχει αντιπροσωπεύσει την πολυτέλεια επί αιώνες, αλλά η αύξηση της θερμοκρασίας στην Ευρώπη και οι ασταθείς καιρικές συνθήκες απειλούν την απόλαυση της.
Η πόλη της Καμπανίας, που είναι η πατρίδα της σαμπάνιας, κινδυνεύει να μην είναι πλέον ιδανική για την καλλιέργεια των αμπελιών της, λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας. Παρόλο που το 2022 σημείωθηκε ρεκόρ στις εξαγωγές σαμπάνιας, με περισσότερα από 325 εκατομμύρια μπουκάλια να φεύγουν από τα σύνορα της Γαλλίας, ο κίνδυνος υφίσταται. Οι μεγαλύτερες αγορές για τη σαμπάνια είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Ιαπωνία, και οι επιχειρήσεις προσέφεραν έσοδα άνω των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσω πωλήσεων.
Η παγκόσμια αλλαγή του κλίματος ανατρέπει το μέλλον της εκλεκτής αφρώδους σαμπάνιας, που αποτελεί παράδειγμα πολυτέλειας εδώ και αιώνες. Οι επιδράσεις της αύξησης της θερμοκρασίας και οι ασταθείς καιρικές συνθήκες απειλούν τόσο την παραγωγή όσο και την ποιότητα της σαμπάνιας.
Η πόλη της Καμπανίας, όπου παράγεται η σαμπάνια, βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της αύξησης της ξηρασίας, που αναμένεται να τριπλασιαστεί σχεδόν μέχρι το 2050. Η έκθεση S&P Global Sustainable προβλέπει ότι το επίπεδο της ξηρασίας θα αυξηθεί από το τρέχον 16 σε 43 (σε κλίμακα 0-100) μέχρι το 2050 και στη συνέχεια θα διπλασιαστεί σε 88 μέχρι το 2090, αν δεν ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η αστάθεια του καιρού είναι επίσης ανησυχητική, με πυρκαγιές, πλημμύρες και παγετούς να είναι συχνές εμφανίσεις. Αυτά τα φαινόμενα μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των σταφυλιών και να επιφέρουν ζημιές, ακόμα και αν οι αμπελώνες προσαρμόσουν την καλλιέργειά τους στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.
«Οι υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τη γεύση των σταφυλιών. Κάτω από έντονη ηλιακή έκθεση, η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ηλιακά εγκαύματα στα σταφύλια, με αποτέλεσμα να διαταραχθεί η αρμονία της γεύσης», αναφέρει ο Mατ Χότζσον, ιδρυτής της εταιρείας Grape Britannia, που ειδικεύεται στην πώληση κρασιού. Επιπλέον, η οξύτητα των σταφυλιών, που είναι υπεύθυνη για τη φρεσκάδα της σαμπάνιας, μπορεί επίσης να αλλοιωθεί από τις ακραίες καιρικές συνθήκες.
«Σε όλα τα κτήματα της Moët Hennessy, αναγνωρίζουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε διάφορα επίπεδα», επισημαίνει η Σαντρίν Σομέρ, επικεφαλής βιωσιμότητας στον κλάδο των οινοπνευματωδών ποτών της LVMH. «Εργαζόμαστε εντατικά για να προσαρμοστούμε σε αυτήν την νέα πραγματικότητα», προσθέτει.
Δυστυχώς, προβλήματα εκδηλώνονται και κατά τη συγκομιδή των σταφυλιών. «Πριν από 20 χρόνια, η συγκομιδή ξεκινούσε το τέλος του Σεπτεμβρίου ή αρχές του Οκτωβρίου. Τώρα, όμως, ξεκινά το τέλος του Αυγούστου και τις αρχές του Σεπτεμβρίου", επισημαίνει η εκπρόσωπος της Champagne Taittinger, Κλερ Σαραζίν. Παράλληλα, οι μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες επηρεάζουν τη γεύση της σαμπάνιας, καθιστώντας την πιο γλυκιά φυσικά.
«Η πολλή ηλιακή ακτινοβολία και η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη στον χυμό των σταφυλιών σημαίνει ότι δεν χρειάζεται πλέον να προσθέσουμε ζάχαρη κατά τη διάρκεια της παραγωγής. Προς το παρόν, δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για το μέλλον», δηλώνει Τομ Χιούσον, ειδικός γευσιγνώστης σαμπάνιας. Ο Χιούσον προσθέτει ότι το ποτό παρουσιάζει τώρα «πιο έντονα ώριμα χαρακτηριστικά» λόγω των αλλαγών στις συνθήκες καλλιέργειας.
Η εξέχουσα γευσιγνώστρια κρασιού, Σούζι Άτκινς, έχει επίσης παρατηρήσει ότι η γεύση της σαμπάνιας έχει υποστεί μια ανεπαίσθητη μεταβολή τα τελευταία δεκαετίες. «Κατά τη διάρκεια των 30 χρόνων που έχω αφιερώσει στην εμπειρία μου ως γευσιγνώστρια, έχω διακρίνει μια διακριτική αλλαγή και αντίστοιχα το ίδιο έχουν επισημάνει και άλλοι ειδικοί που έχουν πάνω από 50 χρόνια εμπειρίας στην αξιολόγηση κρασιού», ανέφερε.
Στο πλαίσιο αυτό, οι διάφοροι οίκοι σαμπάνιας εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους στη βιομηχανία. Για παράδειγμα, η Taittinger έγινε ο πρώτος οίκος σαμπάνιας που επενδύει σε αγγλικό αφρώδες κρασί από το 2015. Από την άλλη πλευρά, η Moët Hennessy δεν έχει σχέδια να δημιουργήσει αμπελώνες στην Αγγλία, όπως δήλωσε ο CEO της, Φίλιπ Σάους, σε συνέντευξη προς την The Telegraph.
«Αν είστε λάτρης της σαμπάνιας στην τρέχουσα μορφή και δομή της, πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι χωρίς ριζικές αλλαγές, το ποτό δεν θα διατηρήσει ποτέ την ίδια γεύση. Εάν πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα στο να μην υπάρχει και στο να προσαρμοστούμε, ποια θα ήταν η επιλογή μας; Είναι αυτοκτονία να μην εξετάσουμε εναλλακτικές λύσεις, δεν νομίζετε;» ρώτησε ο Χότζσον της Grape Britannia.
