Η Καθημερινή
Αιμίλιος Χαρμπής
Λίγες μέρες πριν μας αφήσει το 2024 κάνουμε κινηματογραφικό… ταμείο. Σε μια χρονιά, δεύτερη συνεχόμενη, που είδαμε την παγκόσμια παραγωγή του σινεμά να προσφέρει μεγάλο αριθμό πραγματικά αξιόλογων ταινιών για όλα τα γούστα, δυσκολευτήκαμε αρκετά να επιλέξουμε τις δέκα αγαπημένες μας. Προσοχή: «αγαπημένες» και όχι απαραίτητα «καλύτερες» ή πιο «πετυχημένες». Αυτές που μας καθήλωσαν στην κινηματογραφική αίθουσα και μας έκαναν να θυμηθούμε γιατί η Εβδομη Τέχνη μπορεί να μας ανοίξει μια καινούργια οπτική στον κόσμο γύρω και να μας βοηθήσει να τον ερμηνεύσουμε. Απαραίτητη σημείωση ότι μιλάμε για ταινίες που έκαναν πρώτη προβολή μέσα στο 2024 στις ελληνικές αίθουσες.
«Pacifiction»
Ένα απροσδόκητο διαμαντάκι μάς ήρθε από τον Καταλανό Αλμπερτ Σέρα, ο οποίος μας ταξίδεψε στη Γαλλική Πολυνησία, εκεί όπου ο ήρωάς του, ύπατος αρμοστής της δημοκρατίας, προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην υψηλή γεωπολιτική και στις καθημερινές σχέσεις με τους ντόπιους. Ο ανθρώπινος παράγοντας (κατά Γκράχαμ Γκριν) που βρίσκεται μπλεγμένος στα δίχτυα της ιστορίας, πρωταγωνιστεί σε ένα φιλμ σαγηνευτικών εικόνων.
«Ο διάβολος δεν υπάρχει»
Ο Ιάπωνας δεξιοτέχνης Ριουσούγκε Χαμαγκούτσι παραδίδει μια απλούστατη αλλά τρομερά εύστοχη ιστορία πάνω στο κόστος της τουριστικής ανάπτυξης και τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Η ταινία του, που τιμήθηκε στη Βενετία, γαληνεύει την ψυχή του θεατή πριν τον φέρει αντιμέτωπο με τα διλήμματα, επιδεικνύοντας τη χαρακτηριστική ιαπωνική ευγένεια αλλά και μια βαθιά ανθρώπινη μελαγχολία.
«Χίμαιρα»
Μια ιστορία όπου η σύγχρονη πραγματικότητα συναντάει τους αρχαίους μύθους μάς σύστησε η πολυσχιδής Ιταλίδα Αλίτσε Ρορβάχερ, στέλνοντάς μας στην πατρίδα της, Ετρουρία. Εκεί ένας Βρετανός αρχαιολόγος βοηθάει μια «γλυκιά συμμορία» τυμβωρύχων, οι οποίοι παλεύουν να ξεφύγουν από τη φτώχεια ξεπουλώντας την κληρονομιά των προγόνων τους. Πλειάδα εκφραστικών μέσων και ατμόσφαιρα μαγικού ρεαλισμού για ένα φιλμ πολλαπλών αναγνώσεων.
«Εγώ, Καπετάνιος»
Βραβείο σκηνοθεσίας στη Βενετία για τον Ματέο Γκαρόνε, ο οποίος κινηματογράφησε εκπληκτικά μια σύγχρονη «Οδύσσεια», εμπνεόμενος από την πραγματικότητα του μεταναστευτικού ζητήματος. Το ταξίδι των δύο εφήβων από τη Σενεγάλη που αφήνουν την πατρίδα τους σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος, μεταφέρεται στην οθόνη με ένα μείγμα κοντινής παρατήρησης και επικών πλάνων, που δίνουν οικουμενικό χαρακτήρα στην ιστορία τους.
«Μην περιμένετε και πολλά από το τέλος του κόσμου»
Η πιο παράξενη ταινία της λίστας ανήκει στον sui generis Ρουμάνο, Ράντου Ζούντε, ο οποίος δημιούργησε άλλη μια χειμαρρώδη σάτιρα πάνω στον σύγχρονο κόσμο. Υποτυπώδης μυθοπλασία, αλλά και ντοκιμαντερίστικη παρατήρηση και πειραματισμός είναι τα εργαλεία του Ζούντε, ο οποίος σχολιάζει με κοφτερή γλώσσα σόσιαλ μίντια και εργασιακό περιβάλλον.
«Emilia Perez»
Εκ των μεγάλων φαβορί για τα προσεχή Οσκαρ και βραβευμένη στις Κάννες, η τελευταία ταινία του Ζακ Οντιάρ είναι ίσως ό,τι πιο πρωτότυπο έχουμε δει τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο διεθνώς αναγνωρισμένης κινηματογραφίας. Το τοποθετημένο στο Μεξικό μαφιόζικο δράμα παίρνει μιούζικαλ διάσταση, η οποία με έναν μαγικό τρόπο λειτουργεί, ενώ η τρανς πρωταγωνίστρια, Κάρλα Σοφία Γκασκόν, παραδίδει ίσως την κορυφαία γυναικεία ερμηνεία της σεζόν.
«Βασιλιάδες του κόσμου»
Η Κολομβιανή Λάουρα Μόρα υπέγραψε την πιο ωραία ταινία δρόμου – ενηλικίωσης της χρονιάς, με πλούσιες κινηματογραφικές ιδέες και μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια. Τα άγριας ομορφιάς τοπία της κολομβιανής επαρχίας γίνονται σκηνικό για μερικές σκηνές αληθινής κινηματογραφικής ανθολογίας, καθώς πέντε νεαρά χαμίνια ταξιδεύουν προς τη λύτρωση.
«Υπέροχες μέρες»
Σινεμά χαμηλών τόνων, αλλά υψηλών νοημάτων, από τον σπουδαίο Βιμ Βέντερς, ο οποίος κάνει πρωταγωνιστή έναν μικρό φιλόσοφο της καθημερινότητας. Ο μοναχικός ήρωάς του, που καθρεφτίζει την ιαπωνική οργάνωση και τον μινιμαλισμό, μας συγκινεί με έναν τρόπο ποιητικά απλό και τελικά σχεδόν απροσδιόριστο.
«Anora»
Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες και δυνατή οσκαρική υποψηφιότητα για τον κορυφαίο του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά Σον Μπέικερ. Η ηρωίδα του, μια σεξεργάτρια από το Μπρούκλιν, γίνεται το πρόσωπο ενός μεταμορφωμένου αμερικανικού ονείρου, που πλέον φέρει χαίνουσες πληγές. Αυτό ωστόσο που θα μπορούσε να βαρύνει δραματικά αποκτά απολαυστικά κωμικό πρόσημο, σκληρό και παράλογο, όπως η ίδια η ζωή.
«Poor Things»
Το αριστούργημα του Ελληνα κινηματογραφιστή Γιώργου Λάνθιμου κυκλοφόρησε την πρώτη μέρα του 2024 και η κορυφή του ανήκει δικαιωματικά. Η βαθιά μεταμορφωτική, υπέροχα σουρεαλιστική ιστορία της Μπέλα Μπάξτερ ανέδειξε θριαμβευτικά το ταλέντο τόσο του Λάνθιμου όσο και της Εμα Στόουν, αποσπώντας στην πορεία τον Χρυσό Λέοντα και τέσσερα Οσκαρ. Ακόμη πιο σημαντικό, ίσως, ότι άνοιξε την κουβέντα πάνω στον όψιμο κινηματογραφικό πουριτανισμό, τον οποίο σατιρίζει ανελέητα.
