Μαρία Καραμάνου
«Αν ένας άνθρωπος μπορεί να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, αν μπορεί να συνεχίσει να ζει αφού έχει πεθάνει, ίσως να ήταν σπουδαίος».
(James Byron Dean, 8 Φεβρουαρίου 1931 - 30 Σεπτεμβρίου 1955)
Αυτή η ατάκα αποδίδεται στον αείμνηστο James Dean, ο οποίος παρέμεινε πάντα ένα νεανικό είδωλο, ανεξάρτητα από τα χρόνια που πέρασαν από το αιφνίδιο ατύχημά του με την ασημί Porsche, που του στοίχισε τη ζωή στα 24 του.
Ένας καρδιοκατακτητής με μποέμ απόψεις, ο οποίος δεν ήταν άναρχος αλλά είχε σίγουρα αναρχική ψυχή.
Ο James Byron Dean, ο αμερικανός ηθοποιός που θεωρήθηκε ένα πολιτιστικό είδωλο της εφηβικής επανάστασης και της κοινωνικής αποξένωσης, όπως εκφράζεται και στον τίτλο της πιο διάσημης ταινίας του, "Επαναστάτης Χωρίς Αιτία" (1955), όπου παίζει τον προβληματισμένο έφηβο, Jim Stark. Οι άλλοι δύο ρόλοι που έπαιξε στις ταινίες "Ανατολικά της Εδέμ" (1955) και "Ο Γίγας" (1956) επίσης συνέβαλαν στη διαχρονική φήμη και δημοτικότητά του.
Ο Dean οδηγούσε την Porsche 550 Spyder που αγόρασε πρόσφατα, με το ψευδώνυμο "Little Bastard" και τον προσωρινό αριθμό αγώνων 130
Ήταν ο πρώτος ηθοποιός που αναγνωρίστηκε με μεταθανάτια υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού και παραμένει ο μοναδικός ηθοποιός που έχει λάβει δύο μεταθανάτιες υποψηφιότητες στην υποκριτική. Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε ως τον 17ο καλύτερο αστέρα της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ στη λίστα AFI 100 Χρόνια, 100 Αστέρια.
Ο James Dean και η Porsche 356 Super Speedster του, την οποία αγόρασε τον Φεβρουάριο του 1955 από την Competition Motors
Ήταν ένα είδωλο και η ζωντανή απεικόνιση της νεανικής αναταραχής, ιδίως μετά την εμφάνισή του στην ταινία "Επαναστάτης χωρίς αιτία" (Rebel without a cause). Γεννημένος το 1931 στο Φέρμουντ της Ιντιάνα, αντιμετώπισε δυσκολίες στην παιδική και οικογενειακή του ζωή, αλλά ξεχώρισε για το ταλέντο του στην υποκριτική και την εξωτερική του εμφάνιση. Ο πατέρας του τον εγκατέλειψε νωρίς, και η μητέρα του πέθανε όταν ήταν μόλις οχτώ ετών. Ωστόσο, από νεαρή ηλικία ενδιαφέρθηκε για την τέχνη και το θέατρο.
Με τη βοήθεια ενός Μεθοδιστή πάστορα, ανακάλυψε το πάθος του για την υποκριτική και βρέθηκε στη Νέα Υόρκη. Εκεί σπούδασε υποκριτική με τη χρήση της Μεθόδου του Λι Στράσμπεργκ στο διάσημο Actors Studio. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Dean εμφανίστηκε σε διάφορες διαφημιστικές καμπάνιες λόγω της εντυπωσιακής εξωτερικής του εμφάνισης. Επίσης, έπαιξε μικρούς ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές και κατάφερε να πατήσει τα σανίδια του Μπρόντγουεϊ στην παράσταση "Οι Ανήθικοι" του Αντρέ Ζιντ.
Ο James Dean στη Νέα Υόρκη, φωτογραφημένος από τον Dennis Stock
Η καριέρα του είχε μια αιφνίδια και λαμπρή άνοδο, αλλά δυστυχώς, δεν διήρκησε για πολύ. Την 30η Σεπτεμβρίου του 1955, ένα τραγικό αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Χολάμ της Καλιφόρνια έβαλε τέλος στη ζωή του. Σύμφωνα με αναφορές από την αστυνομία της Καλιφόρνια, το ατύχημα προκλήθηκε όταν ένας φοιτητής πανεπιστημίου εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και συγκρούστηκε με το αυτοκίνητο του διάσημου ηθοποιού, από τη σύγκρουση, το αυτοκίνητό του παρασύρθηκε. Ο ίδιος βρέθηκε νεκρός, ενώ ο φίλος του, Ρολφ Βίτεριχ, τραυματίστηκε σοβαρά.
Ο James Dean περπατά κοντά στο διαμέρισμά του στη West 68th Street, Νέα Υόρκη, 1954
Ο James Dean, στα μάτια των περισσότερων γυναικών σήμερα, θεωρείται ως ο πιο όμορφος άνδρας που έχει υπάρξει. Τα κριτήρια ομορφιάς είναι υποκειμενικά, αλλά η γενική αντίληψη είναι πως ο Dean είχε μια εκπληκτική εμφάνιση που δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς. Ωστόσο, για εκείνους που θυμούνται την εποχή του, ο Dean ήταν πολύ περισσότερα από ένα όμορφο πρόσωπο.
«The Matador», 1954
Ήταν ένας άνδρας που ενσάρκωνε τη ζωή με όλη της τη δύναμη. Ήταν η ζωντανή απόδειξη της επιτυχίας σε πολλούς τομείς της ζωής. Ήταν ο εκπρόσωπος της φράσης «Ζήσε γρήγορα, πέθανε νέος», μια φιλοσοφία που μπορεί να φαίνεται αφελής και ανεύθυνη, αλλά που ορισμένοι ζηλεύουν αυτούς που καταφέρνουν να την υιοθετήσουν και να ζήσουν με παθιασμένο τρόπο.
Μία από τις πιο εμβληματικές εικόνες του James Dean, που τραβήχτηκε ως διαφημιστικό πλάνο για το "Rebel Without a Cause"
Ο James Dean δεν ήταν απλά ένας άντρας με στυλ και γοητεία. Ήταν ένας πραγματικός «παίκτης». Εκπροσωπούσε έναν τρόπο ζωής που δεν φοβόταν να εκφραστεί απερίσκεπτα. Μπορούσε να μιλήσει σε συνεντεύξεις για τις πεποιθήσεις του και πώς αντιλαμβανόταν την κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα ήταν ένας άνθρωπος που δεν δίσταζε να αντιδράσει με βία αν τον προκαλούσαν. Μετέφερε αυτήν την αυθεντικότητα και τον αυτοσεβασμό που πολλές γυναίκες εκτιμούν, δείχνοντας τους ποιος είναι πραγματικά.
Ο James Dean κοντά στο Sunset Blvd και Laurel Canyon, Λος Άντζελες. Μάρτιος 1955 με την Triumph του
Το στυλ του Dean ήταν απλό αλλά ικανό να κλέψει την προσοχή. Στην καθημερινή του ζωή, συνήθως φορούσε μόνο ένα t-shirt, τζιν παντελόνι και δερμάτινο μπουφάν. Δεν χρειαζόταν περιττά αξεσουάρ για να ξεχωρίσει, καθώς έδειχνε ότι δεν τα χρειαζόταν. Αυτή η απλότητα στο ντύσιμο του ακολουθείται ακόμα και σήμερα από άτομα που εκτιμούν τον αυθεντικό τρόπο έκφρασης του εαυτού τους και δεν χρειάζονται υπερβολικά κοσμήματα ή περίτεχνα ρούχα για να δείξουν ποιοι είναι.
Χαμογελαστοί ο James Dean και η Natalie Wood που τραβήχτηκαν στα γυρίσματα της ταινίας «Επαναστάτης χωρίς αιτία»
Ο σεναριογράφος William Bast, ένας από τους πλησιέστερους φίλους του Dean, έχει αναφέρει πολλές φορές ότι δεν έβλεπε διαφορά ανάμεσα στον πραγματικό Dean και στους ρόλους που υποδυόταν. Παρ' όλες τις αμφιλεγόμενες απόψεις για την κινηματογραφική του καριέρα, ο Dean αποτέλεσε αναμφίβολα το ανδρικό πρότυπο και το είδωλο μιας ολόκληρης γενιάς. Ήταν ο άντρας που θέλανε να μοιάσουν πολλοί.
Και αυτό ίσχυε ακόμα και πριν γίνουν γνωστές οι ιστορίες για τις σχέσεις του με γυναίκες στα καμαρίνια. Αν και είχε σχέσεις με πολλές γυναίκες της εποχής, όπως η Betsy Palmer, η Barbara Glenn και η Ursula Andress, ακόμα και η Elizabeth Taylor, αυτό δεν επηρέασε την επιτυχία του ή την εικόνα που είχε διαμορφώσει στο κοινό. Ενώ κυκλοφορούσαν φήμες περί της σεξουαλικής του προτίμησης, αυτές δεν μείωσαν τον μύθο του, ούτε τον τρόπο που τον βλέπουμε σήμερα.
