Η Καθημερινή
Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη δεύτερη δόση του εμβολίου κατά της Covid-19. Αλλά έχει σημασία;
Η απάντηση είναι «ναι». Αξιωματούχοι δημόσιας υγείας ισχυρίζονται ότι εάν κάνετε ένα εμβόλιο που προβλέπει δύο δόσεις τότε θα πρέπει αυτές απαραιτήτως να γίνουν για την ισχυρότερη προστασία έναντι του κορωνοϊού, ειδικά δεδομένων των μεταλλάξεων που κυκλοφορούν στον κόσμο.
Αλλά πολλοί άνθρωποι δεν λαμβάνουν το μήνυμα ότι η δεύτερη δόση έχει σημασία. Πάνω από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι, ή σχεδόν το 8% αυτών που έκαναν την πρώτη δόση των εμβολίων Pfizer ή Moderna, έχουν χάσει τη δεύτερη δόση τους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Οι λόγοι για τους οποίους αυτό συμβαίνει, διαφέρουν. Μερικοί άνθρωποι λένε ότι ανησυχούν για παρενέργειες, οι οποίες έχουν αναφερθεί ευρέως ότι είναι χειρότερες μετά τη δεύτερη δόση. Άλλοι λένε ότι το ραντεβού τους για τη δεύτερη δόση ακυρώθηκε και ήταν δύσκολο να προγραμματιστεί εκ νέου. Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν επίσης ότι πολλοί άνθρωποι είναι απλά μπερδεμένοι και πιστεύουν λανθασμένα ότι μια δόση αρκεί.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Cornell και το Παιδικό Νοσοκομείο της Βοστώνης εξέτασαν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα περισσότερων από 1.000 Αμερικανών τον Φεβρουάριο, και διαπίστωσαν ότι το 20% πίστευαν ότι έλαβαν ισχυρή προστασία μετά από μία μόνο δόση εμβολίου. (Ένα άλλο 36% είπε ότι δεν ήταν σίγουροι πόσο προστατευμένοι ήταν). Και μεταξύ των ερωτηθέντων που είχαν ήδη λάβει τουλάχιστον μία δόση, το 15% ανέφερε πως δεν θυμόταν να τους είπε κάποιος ότι θα πρέπει να κάνουν και δεύτερη δόση. Μάλιστα σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε στο “The New England Journal of Medicine”, περίπου οι μισοί δεν θυμούνται κανέναν να τους λέει ότι η προστασία ήταν ισχυρότερη μετά τη δεύτερη δόση.
Η σύγχυση εντείνεται από το γεγονός ότι ορισμένες χώρες καθυστερούν τις δεύτερες δόσεις, ώστε να μπορούν να εμβολιαστούν περισσότερα άτομα πιο γρήγορα ή επειδή έχουν περιορισμένα αποθέματα. Τόσο τα εμβόλια της Pfizer όσο και της Moderna, που έχουν την τεχνολογία mRNA, απαιτούν δύο δόσεις, με χρονική απόσταση τριών ή τεσσάρων εβδομάδων μεταξύ τους.
Αλλά σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας και του Καναδά, οι δεύτερες δόσεις καθυστέρησαν για τρεις ή τέσσερις μήνες. Ενώ αυτή η στρατηγική λειτούργησε για χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα διανομής ή έλλειψης εμβολίων, ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, αντιστέκεται στις εκκλήσεις για υιοθέτηση της στρατηγικής μίας δόσης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το CDC πρόσφατα ανέφερε ότι σύμφωνα με μια μελέτη σε εργαζόμενους στην υγειονομική περίθαλψη και σε έκτακτο προσωπικό με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον κορονωϊό, μία μόνο δόση εμβολίου Pfizer ή Moderna ήταν κατά 80% αποτελεσματική στην πρόληψη ενάντια στην Covid-19. Μετά τη δεύτερη δόση, τα εμβόλια ήταν περίπου 90% αποτελεσματικά.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι αυτοί οι αριθμοί μπορούν να παραπλανήσουν τους ανθρώπους κάνοντας τους να σκεφτούν ότι υπάρχει πολύ μικρό όφελος από τη δεύτερη δόση και δεν καταφέρνουν να αντιληφθούν μερικές από τις σημαντικές αλλαγές στον οργανισμό, αφότου ένα άτομο εμβολιαστεί πλήρως και με τις δύο δόσεις.
«Η δεύτερη δόση των εμβολίων mRNA προκαλεί ένα επίπεδο αντισωμάτων εξουδετέρωσης του ιού περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από την πρώτη δόση», δήλωσε ο Δρ. Πολ Όφιτ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής εμβολίων της Διοίκησης Τροφίμων και Φαρμάκων. «Επίσης, η δεύτερη δόση προκαλεί κυτταρική ανοσία, η οποία προβλέπει όχι μόνο μεγαλύτερη προστασία, αλλά καλύτερη προστασία έναντι των μεταλλάξεων».
Δεν είναι επίσης σαφές πόσο διαρκεί η προστασία της πρώτης δόσης χωρίς την ώθηση από μια δεύτερη δόση, δήλωσε ο Δρ. Φάουτσι κατά τη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου στον Λευκό Οίκο τον Απρίλιο.
Για άτομα που παρέλειψαν τη δεύτερη δόση των εμβολίων Pfizer ή Moderna, ακολουθούν απαντήσεις σε ορισμένες συνήθεις ερωτήσεις.
1. Είναι πολύ αργά για να κάνω τη δεύτερη δόση;
Όχι. Εάν παραλείψατε τη δόση σας για οποιονδήποτε λόγο, δεν χρειάζεται να ξεκινήσετε ξανά με ένα άλλο σχήμα δύο δόσεων.
Το CDC έχει πει ότι εάν οι προμήθειες είναι χαμηλές ή τα ραντεβού δεν είναι διαθέσιμα, οι ασθενείς μπορούν να παρατείνουν το διάστημα μεταξύ των δόσεων έως και έξι εβδομάδες.
Στη Βρετανία, η δεύτερη δόση έχει καθυστερήσει έως και τρεις μήνες. Ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα, οι γιατροί συμβουλεύουν να κάνετε τη δεύτερη δόση, ακόμα κι αν έχει περάσει περισσότερος χρόνος από τον συνιστώμενο από την πρώτη δόση.
2. Οι άνθρωποι που έχουν βγει θετικοί στην Covid-19 χρειάζονται δεύτερη δόση;
Ναι. Ακόμα κι αν είχατε νοσήσει από Covid-19, θα έχετε ακόμα μεγαλύτερη ανοσία από τον εμβολιασμό. Η ανοσοαπόκριση ενός ατόμου σε μια φυσική λοίμωξη διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να παράγουν λίγα αντισώματα και ορισμένες μεταλλάξεις φαίνεται να αποφεύγουν τα φυσικά αντισώματα πιο εύκολα από τα ισχυρότερα αντισώματα που δημιουργούνται από εμβόλια. Παρόλο που δεν είναι σαφές πόσο μεγαλύτερο είναι το όφελος, για κάποιον που έχει νοσήσει, των δύο δόσεων, έναντι μιας δόσης, η δεύτερη δόση χρειάζεται ούτως ή άλλως για να κατοχυρώσετε τον πλήρη εμβολιασμό, εάν τον χρειάζεστε για ταξίδια ή για εργασία.
Τα άτομα που είχαν Covid-19 στο παρελθόν συνιστάται να περιμένουν περίπου 90 ημέρες μετά τη μόλυνση πριν εμβολιαστούν εάν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με πλάσμα αίματος από αναρρώσαντες ή με μονοκλωνικά αντισώματα.
Εάν νοσήσετε μετά την πρώτη σας δόση, ίσως χρειαστεί να προσαρμόσετε το πρόγραμμα εμβολιασμού σας έως ότου αναρρώσετε πλήρως και δεν χρειάζεται πλέον να απομονωθείτε.
Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την κατάλληλη χρονική στιγμή, εάν δεν είστε σίγουροι.
3. Τι γίνεται αν αποφεύγω τη δεύτερη δόση επειδή ανησυχώ ότι οι παρενέργειες θα είναι χειρότερες;
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες όπως κόπωση, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι και πυρετός είναι πιο συχνές μετά τη δεύτερη δόση τόσο του εμβολίου της Pfizer όσο και της Moderna.
Αλλά ενώ οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να είναι δυσάρεστες, είναι διαχειρίσιμες, βραχύβιες και ένα σημάδι ότι το σώμα σας χτίζει μια ισχυρή ανοσοαπόκριση.
4. Θα πρέπει να κάνω τη δεύτερη δόση εάν είχα σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες στην πρώτη;
Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις στις οποίες συνιστάται η παράλειψη της δεύτερης δόσης.
Το CDC συνιστά στους ανθρώπους να παραλείψουν τη δεύτερη δόση τους εάν έχουν σοβαρή αλλεργική αντίδραση μετά την πρώτη δόση. Ωστόσο, για τις περισσότερες άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες, συνιστάται η δεύτερη δόση, εκτός εάν ο γιατρός σας συμβουλεύσει διαφορετικά. Εάν πιστεύετε ότι είχατε μια σοβαρή ή ασυνήθιστη αντίδραση μετά την πρώτη δόση, συμβουλευτείτε έναν γιατρό. Θα πρέπει επίσης να συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν εμφανίσετε ανησυχητικές παρενέργειες ή παρενέργειες που δεν φαίνεται να εξασθενούν μετά από μερικές ημέρες.
