Της Ευρυδίκη Μπερσή
«Θέλω να απευθυνθώ ευθέως σε όσους μας κατηγορούν για τρομολαγνεία. Κάνω 45 χρόνια αυτή τη δουλειά. Δεν θα έλεγα ότι ανησυχώ αν δεν υπήρχε λόγος. Η κατάσταση είναι σοβαρή. Αν είμαστε τυχεροί, δεν θα έχουμε υψηλό ποσοστό θανάτων. Αλλά το φορτίο για τα συστήματα υγείας θα είναι πολύ βαρύ. Πολλοί από τους συγγενείς και φίλους μας θα αρρωστήσουν. Είμαστε στην αρχή μιας τρομερής επιτάχυνσης στα κρούσματα». Ο Ντέιβιντ Ναμπάρο, εντεταλμένος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την COVID-19, απάντησε στον παρουσιαστή του Sky News ότι η κατάσταση φέτος δεν έχει σχέση με πέρυσι, αλλά όχι με τον τρόπο που νόμιζε ο παρουσιαστής.
Τα εμβόλια, που έως τώρα εθεωρείτο ότι θα διασφαλίσουν την κανονικότητα στις γιορτές, δεν εμποδίζουν τη διάδοση της παραλλαγής «Ομικρον» και μειώνουν τις πιθανότητες βαριάς νόσησης κυρίως στους λίγους που έχουν εμβολιαστεί με τρεις δόσεις. Ανθρωποι που έχουν νοσήσει θα ξανανοσήσουν. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που δεν έχει προηγούμενο», τόνισε ο Ναμπάρο. Στα διαγράμματα που απεικονίζουν την εξέλιξη των κρουσμάτων σε διάφορες πόλεις και χώρες ανά τον κόσμο, η υπογραφή της «Όμικρον» είναι εμφανής. «Αυτό το “Ο” μοιάζει περισσότερο με “Ι”» σχολίασε δηκτικά ο Αμερικανός καθηγητής Ιατρικής Ερικ Τόπολ, περιγράφοντας τη σχεδόν κάθετη αύξηση των κρουσμάτων, όπου διαδίδεται η «Όμικρον». Μία από τις σοβαρότερες αστοχίες του ανθρώπινου πνεύματος είναι η δυσκολία να αντιληφθεί διαισθητικά την έννοια της εκθετικής αύξησης. Το ζήτημα δεν είναι πόσα κρούσματα της «Όμικρον» έχουν καταγραφεί, αλλά κάθε πότε διπλασιάζεται αυτός ο αριθμός. Σε κάποιες περιοχές της Βρετανίας, ο χρόνος διπλασιασμού είναι κάτω από δύο εικοσιτετράωρα.
Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες κυβερνήσεις προσπαθούν να αποφύγουν τα lockdowns, αντικαθιστώντας τα με αυστηρές συστάσεις για περιορισμό των επαφών. Το μήνυμα που θα ήθελαν να δοθεί είναι ότι την αγορά, την εστίαση, τη διασκέδαση κτλ. δεν τις ερημώνουν οι κυβερνητικές απαγορεύσεις αλλά ο ιός. Στην πραγματικότητα, διστάζουν να επιβάλουν lockdown, διότι αυτό θα καθιστούσε προφανή την παταγώδη αποτυχία της πολιτικής που έχουν ακολουθήσει έως τώρα. Την αποτυχία ενίσχυσης των συστημάτων υγείας και κυρίως την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νόσου. Οι πολίτες θα χρειαστεί να θυσιάσουν χρόνο από τη ζωή τους για τον βραχυπρόθεσμο στόχο της προσωρινής μη κατάρρευσης των υπερφορτωμένων συστημάτων υγείας χωρίς καμία εγγύηση ότι σε λίγους μήνες δεν θα ξεκινήσουν όλα από την αρχή. Είναι προφανές ότι οι δύο πολυδιαφημισμένες στρατηγικές («η ανοσία της αγέλης» και ο «μαζικός εμβολιασμός») δεν έχουν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, εφόσον μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια ο ιός κατάφερε να μεταλλαχθεί τόσο ώστε να ξεγελά ώς ένα βαθμό και τα εμβόλια και τα αντισώματα από προηγούμενη νόσηση. Αντί η «Δέλτα» να προστατεύει από την «Όμικρον», κυκλοφορούν παράλληλα. Αντί για μία επιδημία, έχουμε δύο.
Η ιδέα ότι εξελισσόμενος ο SARS-CoV-2 θα γίνει ήπιος και ενδημικός και ότι θα μπορούν οι κοινωνίες να συμβιώνουν με αυτόν όπως συμβιώνουν με τον ιό της γρίπης, είναι μόνο μία πιθανότητα. Είναι εξίσου υπαρκτή η πιθανότητα να εξελιχθεί σε κάτι που να ξεφεύγει πλήρως και όχι μερικώς από την προϋπάρχουσα ανοσία.
Κίνα και Νέα Ζηλανδία
Αυτός είναι ένας λόγος που κάποιες χώρες, όπως η Κίνα και η Νέα Ζηλανδία, έχουν εφαρμόσει στρατηγικές «μηδενικού COVID», εμποδίζοντας τη διάδοση και άρα τις πιθανότητες μετάλλαξης του ιού. Αν ο υπόλοιπος κόσμος θέλει να αποφύγει τόσο δρακόντεια μέτρα, πρέπει να διαθέσει άμεσα σε κάθε κάτοικο του πλανήτη, ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό από εμβόλια, διαγνωστικά τεστ και φάρμακα για τον κορωνοϊό.
Στις θετικές ειδήσεις της εβδομάδας ήταν η ανακοίνωση της Pfizer για την αποτελεσματικότητα του πρώτου φαρμάκου που αναπτύχθηκε ειδικά για τον SARS-Cov-2, του Paxlovid, το οποίο χορηγείται στο σπίτι, χωρίς να απαιτείται νοσηλεία, όπως συμβαίνει με τα μονοκλωνικά αντισώματα. Είναι μια πολύ ελπιδοφόρος ανακοίνωση. Αν όμως κρίνουμε από το προβλεπόμενο κόστος (περίπου 500 ευρώ η θεραπεία) και από την άρνηση της εταιρείας να επιτρέψει την παρασκευή του φαρμάκου και από άλλες, η σπουδαία αυτή ανακάλυψη θα ωφελήσει μόνο τον μισό πλανήτη, αφήνοντας τον ιό να κυκλοφορεί και να μεταλλάσσεται στον άλλο μισό. Η μη διάθεση εμβολίων, διαγνωστικών τεστ και θεραπειών σε όλους τους πολίτες, παρότι βρισκόμαστε σε πανδημία, είναι ίσως η πιο επικίνδυνη από όλες τις αποτυχίες. Ολοι γνωρίζουμε ότι το «Ομικρον» δεν είναι το τελευταίο γράμμα της αλφαβήτου.
