Του Πάρη Δημητριάδη
«Μπορεί αύριο να πάμε Τόκιο και να μείνουμε δέκα μέρες, μπορεί να πάμε Καλιφόρνια ή Νέα Υόρκη. Μου έχει τύχει να είμαι στη Σαουδική Αραβία και ένας από τους επιβάτες να θέλει να φάει με φίλους του σε εστιατόριο στο Ντουμπάι. Πάμε με το αεροπλάνο στο Ντουμπάι για το δείπνο».
Τα παραπάνω λόγια προέρχονται από συνέντευξη που η Ελληνίδα Ντορέτα Σκαφιδά, είχε δώσει στο Woman Toc, με αφορμή τη ζωή της ως αεροσυνοδός για την πλουσιότερη και ίσως πιο αμφιλεγόμενη οικογένεια της υφηλίου: Τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας! Μια οικογένεια που υπολογίζεται πως τα αμύθητα πλούτη της είναι τέσσερις φορές περισσότερα από τα πλούτη που Elon Musk και Bill Gates έχουν μαζί.
«Στη Σαουδική Αραβία μένουμε σε ωραία ξενοδοχεία και έχουμε πάντα τον οδηγό μας για οπουδήποτε κι αν θελήσουμε να πάμε, καθώς οι γυναίκες δεν οδηγούν εκεί», ανέφερε σε άλλο σημείο της συνέντευξης η Ντορέτα Σκαφιδά επισημαίνοντας πως οι μισθοί που παίρνει είναι πολύ καλοί και ότι γενικά είναι πολύ ευχαριστημένη από τη δουλειά της.
O διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο έβδομος γιος του 87χρονου βασιλιά, είναι σήμερα ο de facto ηγέτης του βασιλείου
Απόλυτη μοναρχία, απόλυτη εξουσία
Ωκεανοί από χρήματα που προέρχονται από τα αποθέματα πετρελαίου, άντρες βασιλιάδες που μπορεί να αποκτήσουν δεκάδες γυναίκες ο καθένας τους και μια απόλυτη, συγκεντρωτική, δεσποτική εξουσία που κατέχει τεράστια δύναμη σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Ποιος είναι λοιπόν ο περιβόητος Οίκος των Σαούντ που κυβερνά το, τουλάχιστον αμφιλεγόμενο, στα μάτια ενός δυτικού, βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και ποιες οι βασικές διαφορές του με ευρωπαϊκούς βασιλικούς οίκους;
Καταρχάς, αξίζει να διευκρινιστεί ότι η φερόμενη ως πλουσιότερη οικογένεια στον κόσμο υπολογίζεται ότι αποτελείται από περίπου 15.000 μέλη με το μεγαλύτερο μέρος ωστόσο του πλούτου και της εξουσίας να βρίσκεται στα χέρια περίπου των 2000.
Σε αντίθεση με άλλους γνωστούς βασιλικούς οίκους που επιζούν μέχρι σήμερα, η γραμμή διαδοχής στη Σαουδική Αραβία ξεκινά από τον βασιλιά και πηγαίνει προς στους νεότερους αδελφούς του και όχι προς τους γιους του. Ο γιος ενός μονάρχη στη Σαουδική Αραβία γίνεται βασιλιάς, μόνο όταν εξαντληθούν οι πιθανοί διάδοχοι της προηγούμενης από αυτόν γενιά, πράγμα γενικώς σπάνιο, καθώς ένεκα του γεγονότος ότι οι περισσότεροι βασιλιάδες έχουν πολλές γυναίκες κάνουν και πολλά παιδιά.
Σημαντικό είναι επιπλέον να υπογραμμιστεί ότι πρόκειται για μια βασιλική οικογένεια με περίοπτη θέση στον ευρύτερο αραβικό κόσμο, καθώς στη χώρα αυτή βρίσκονται οι δύο ιερές πόλεις του Ισλάμ, η Μέκκα, όπου γεννήθηκε ο προφήτης Μωάμεθ και η Μεδίνα, όπου ενταφιάστηκε. Αυτός είναι κι ο λόγος που οι Σαουδάραβες βασιλείς λαμβάνουν τον ιδιαιτέρως τιμητικό, για το συγκείμενο της θρησκείας τους, τίτλο του προστάτη των ιερών τόπων του Ισλάμ, παρά το γεγονός ότι δεν θεωρούνται απόγονοι του Μωάμεθ.
Αναφορικά με την καταπιεστική και ολοκληρωτική εικόνα που οι ζάμπλουτοι αυτοί βασιλείς βγάζουν προς τα έξω, πέρα από την αυστηρά ανδροκρατική δομή του καθεστώτος τους, αυτή η εικόνα σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει και με το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία είναι μια απόλυτη, σε όλες της τις εκφάνσεις, μοναρχία. Γεγονός που συνεπάγεται με το ότι ο βασιλιάς, ο οποίος ηγείται του Οίκου των Σαούντ, επιλέγει τον πρωθυπουργό και καθοδηγεί τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική πολιτική του κράτους. Πώς είναι οι βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης που στις μέρες μας έχουν περισσότερο διακοσμητικό ρόλο; Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο!
Ποιος είναι o σημερινός βασιλιάς
Τα τελευταία χρόνια, ο διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο έβδομος γιος του 87χρονου βασιλιά Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ, είναι ο de facto ηγέτης του βασιλείου, ασκώντας απόλυτη εξουσία σε τομείς όπως η οικονομία, η άμυνα και η εξωτερική πολιτική.
Πρόκειται για έναν εκκεντρικό μονάρχη που κατά καιρούς έχει τραβήξει πάνω του τα διεθνή φώτα, για σειρά από λόγους, άλλοτε θετικούς, άλλοτε πολύ αρνητικούς. Το 2017 είχε γίνει διεθνώς θέμα για τις πρωτοβουλίες του κατά της διαφθοράς που είχαν οδηγήσει στην εκκαθάριση δεκάδων ελίτ της Σαουδικής Αραβίας. Λίγο καιρό μετά έγινε ξανά θέμα στα διεθνή Μέσα λόγω της ιστορικής άρσης της απαγόρευση των γυναικών να οδηγούν στο πλαίσιο προσπαθειών του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, να διαφοροποιηθεί από τους προκατόχους του και να εκσυγχρονίσει το πρόσωπο του βασιλείου του.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, πρόκειται για τον ηγέτη που πιστεύεται ότι βρίσκεται πίσω από τη μοχθηρή και φρικιαστική δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 στην Τουρκία. Επιπλέον, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, ο Σαουδάραβας μονα΄ρχης βρίσκεται πίσω από τον ανηλεή πόλεμο κατά των υποστηριζόμενων από το Ιράν, μαχητών Χούθι στην Υεμένη, μια σφοδρή σύγκρουση στα νοτιοανατολικά του βασιλείου που περιγράφεται πλέον ως μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως.
Η εξουσία του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν έχει ωστόσο τεράστια επίδραση και πολύ εκτός των συνόρων της χώρας του. Ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν θεωρείται ως ένα από τα άτομα που έχει ρόλο κλειδί στην τρέχουσα παγκόσμια ενεργειακή κρίση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται αν κανείς συνυπολογίσει τις φαραωνικές επιπτώσεις από τα ανοιχτά πολεμικά μέτωπα. Αποφάσεις του Μπιν Σαλμάν, για παράδειγμα, τον έχουν φέρει σε ρήξη με την αμερικανική κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν, αφού απέρριψε το αίτημα της Ουάσιγκτον να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, για να αντισταθμίσει τις αυξήσεις των τιμών που προκλήθηκαν από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να φορούν σκληροπυρηνικές μαντήλες και μαύρες κελεμπίες
Η θέση της γυναίκας
Ίσως μια από τις πιο γνωστές και καταδικαστέες πρακτικές του Οίκου των Σαούντ είναι η λεγόμενη πολυγυνία (polygyny στα αγγλικά) σύμφωνα με την οποία ένας άντρας και πόσο μάλλον ο βασιλιάς δικαιούται νομίμως να προχωρήσει σε ταυτόχρονο γάμο με όσες γυναίκες επιθυμήσει. Ιστορικά και παραδοσιακά, οι Σαουδάραβες πρίγκιπες είχαν δεκάδες γυναίκες ο καθένας τους, οι οποίες συχνά συνοδεύονταν και από μεγάλο αριθμό σκλαβών, που βρίσκονταν στην υπηρεσία τους 24 ώρες το 24ωρο.
Γενικώς, τα ζητήματα των διακρίσεων γύρω από το φύλο αποτελούν διαχρονικό ψεγάδι στη διεθνή εικόνα του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας και πολυάριθμες είναι οι φορές που από επίσημα αλλά και ανεπίσημα βήματα και φόρα ασκήθηκε έντονη κριτική για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι γυναίκες.
Πέρα από την πολυγυνία, οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να φορούν σκληροπυρηνικές μαντήλες και μαύρες κελεμπίες (αμπάγια), με τις περισσότερες να φορούν μπούργκα. Με την υπογραφή του «κηδεμόνα» τους, δηλαδή ενός άντρα που συνήθως είναι είτε ο πατέρας ή ο αδερφός τους, οι γυναίκες μπορούν να βγουν εκτός σπιτιού για καφέ ή φαγητό, να σπουδάσουν και αισίως από το 2017 να οδηγούν και αυτοκίνητο.
Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί ότι η χώρα είναι τόσο αυστηρή στο θέμα του ντυσίματος για τις γυναίκες που απαγόρευσε μέχρι και την κυκλοφορία της κούκλας Barbie, γιατί θεωρήθηκε… άσεμνη.
Η εξουσία του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν έχει τεράστια επίδραση τόσο εντός όσο και εκτός Σαουδικής Αραβίας
