Του Απόστολου Κουρουπάκη
Ο εορτασμός του Πάσχα από την Ορθόδοξη Εκκλησία θα εορταστεί κανονικώς στις 19 Απριλίου 2020, αφού δεν είναι πρακτικά εύκολο να μετατεθεί η ημερομηνία εορτασμού του, αν και η ημερομηνία του δεν αποτελεί θεολογικό ζήτημα. Έτσι, το Πάσχα της Ορθόδοξης Εκκλησία θα εορταστεί κανονικώς στις 19 Απριλίου, εξαιτίας, όμως, των μέτρων και των κυβερνητικών διαταγμάτων για διασφάλιση της δημόσιας υγείας,ελέω κορωνοϊού, οι Θείες Λειτουργίες της πασχάλιας περιόδου θα τελεστούν κεκλεισμένων των θυρών με την παρουσία μόνο του ιερέα και των απαραίτητων διακόνων και ψαλτών.
Όσοι πιστοί θελήσουν να εορτάσουν πανηγυρικά, περιπτυξόμενοι αλλήλους, τη μεγάλη αυτή εορτή της Χριστιανοσύνης θα έχουν την ευκαιρία να αποδώσουν μήνυμα αγάπης εκ του σύνεγγυς στις 26-27 Μαΐου, οπότε και κατά την Εκκλησία εορτάζεται η Απόδοσις του Αγίου Πάσχα.
Σημειώνεται ότι η Απόδοση μεγάλων εορτών είναι παλαιά συνήθεια της Εκκλησίας και γίνεται κατ’ έθος μερικές ημέρες, συνήθως έπειτα από οκτώ ημέρες, μετά την επίσημη ημερομηνία εορτασμού ή ακόμα και αυθημερόν. Η ολοκλήρωση της εορτής του Πάσχα, που διαρκεί συνολικά 39 ημέρες μετά την Ανάσταση, τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία την παραμονή της Αναλήψεως, ήτοι την Τετάρτη μετά την Κυριακή του Τυφλού, δηλαδή για το 2020 στις 26-27 Μαΐου. Κατά την Απόδοση του Πάσχα είναι και η τελευταία ημέρα που ψάλλεται το αναστάσιμο τροπάριο «Χριστός Ανέστη».
Τι είναι η Απόδοση
Στη λειτουργική γλώσσα της Εκκλησίας Απόδοση σημαίνει την ολοκλήρωση της εορτής. Μία συνήθεια που η χριστιανική Εκκλησία κληρονόμησε από τις μεγάλες εβραϊκές εορτές, και όπως αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη αυτές διαρκούσαν έως οκτώ ημέρες, π.χ. στο «Λευϊτικό» κεφ.23, στ.36-39, διαβάζουμε: «ἑπτὰ ἡμέρας προσάξετε ὁλοκαυτώματα τῷ Κυρίῳ, καὶ ἡ ἡμέρα ἡ ὀγδόη κλητὴ ἁγία ἔσται ὑμῖν, καὶ προσάξετε ὁλοκαυτώματα Κυρίῳ· ἐξόδιόν ἐστι, πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε», δηλαδή «Για επτά ημέρες θα προσφέρετε ‘ολοκαυτώματα’ δηλαδή αναίμακτες θυσίες στον Κύριο. Και η όγδοη ημέρα θα είναι αγία. Θα προσφέρετε ‘ολοκαυτώματα’ προς τον Κύριο. Είναι η τελευταία εόρτιος ημέρα και κατ' αυτήν δεν θα κάνετε κανένα έργο. Στους «Αριθμούς», 29,35 επίσης διαβάζουμε: «καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ ἐξόδιον ἔσται ὑμῖν, πᾶν ἔργον λατρευτὸν οὐ ποιήσετε ἐν αὐτῇ», δηλαδή «Η δε ογδόη ημέρα θα είναι η τελευταία της εορτής. Κανένα έργο δεν θα κάνετε κατά τη διάρκειά της».
Η συνήθεια της Αποδόσεως μεγάλων εορτών χρονολογείται ήδη από τον 4ο μ. Χ. αιώνα τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση.
Υπολογισμός Πάσχα
Η ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα είναι κινητή και ορίζεται ως «η Κυριακή που ακολουθεί την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία», σύμφωνα με την απόφαση της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το 1923, επί πατριαρχίας Μελετίου Μεταξάκη (του πρώην μητροπολίτου Κιτίου [1910-1918]) ξεκίνησε τις συζητήσεις για την αλλαγή ημερολογίου. Τελικά , το Οικουμενικό Πατριαρχείο υιοθέτησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο επί πατριαρχίας Γρηγορίου Ζ΄, τον Φεβρουάριο του 1924. Ωστόσο, διατηρήθηκε το «Πασχάλιο», ο ορισμός δηλαδή της ημερομηνίας του Πάσχα σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Αντίθετα, η Καθολική Εκκλησία προσάρμοσε και το Πασχάλιο στο νέο ημερολόγιο.
Αποδόσεις εορτών
Η εορτή του Ευαγγελισμού (λόγω Μεγάλης Τεσσαρακοστής) αποδίδεται αυθημερόν, όμως συμπληρώνεται στις 26 του μήνα, δηλαδή στη Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ.
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, η οποία εορτάζεται στις 6 Αυγούστου αποδίδεται στις 13 Αυγούστου.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) αποδίδεται την ένατη ημέρα, δηλαδή στις 23 Αυγούστου.
Το Γενέσιο της Θεοτόκου, που εορτάζεται κανονικώς στις 8 Σεπτεμβρίου, αποδίδεται στις12 του μήνα, λόγω της επικείμενης εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Η εορτής της Αποδόσεως Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού τελείται την ογδόη ημέρα της, δηλαδή στις 21 Σεπτεμβρίου.
Τα Εισόδια της Θεοτόκου, που εορτάζονται στις 21 Νοεμβρίου, αποδίδονται στις 25 Νοεμβρίου.
Τα Χριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου) αποδίδονται στις 31 Δεκεμβρίου.
