Της Νατάσας Αλεξάνδρου
Ο γυναικολόγος μαιευτήρας Νικόλας Γαλάζης από το St’ Mary’s στο Λονδίνο μας μεταφέρει τη μάχη που δίνουν οι γιατροί στα νοσοκομεία, μας μιλά για το πώς βρέθηκε θετικός στον κορωνοϊό, και μας λύνει όλες τις απορίες για τον covid-19 και την εγκυμοσύνη.
Πόσο επικίνδυνο είναι για μία έγκυο να νοσήσει με covid-19 και κατά πόσο ο ιός θα μπορούσε να μεταδοθεί στο έμβρυο διά μέσω του πλακούντα;
Οι υγιείς έγκυες γυναίκες δεν φαίνεται να εκδηλώνουν σοβαρότερα συμπτώματα του covid-19 σε σχέση με άλλους υγιείς ενήλικες. Eπομένως, είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στις έγκυες μας ότι αν νοσήσουν από τον ιό, το πιο πιθανό είναι να το περάσουν ασυμπτωματικές ή απλά με ήπια συμπτώματα στα οποία θα αναρρώσουν πλήρως. Όσον αφορά στη μετάδοση του ιού μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο διά μέσω του πλακούντα ή κατά τη διάρκεια του τοκετού όπως έχουμε δει σε άλλες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα στους ιούς της ερυθράς ή της ανεμοβλογιάς. Ένας πολύ μικρός αριθμός περιπτώσεων covid-19 έχει σημειωθεί σε βρέφη στη βιβλιογραφία και σε καμία περίπτωση οι συγγραφείς δεν μπόρεσαν να υποδείξουν εάν ο ιός μεταδόθηκε πριν, κατά τη διάρκεια του τοκετού ή μετά. Το ενθαρρυντικό είναι ότι όλα τα βρέφη δεν εκδήλωσαν ανησυχητικά συμπτώματα.
Σε τί ποσοστό διατρέχει κίνδυνο το έμβρυο να κολλήσει τον ιό από τη μητέρα του και πόσο επικίνδυνο, θα μπορούσε να είναι αυτό για το ίδιο;
Το έμβρυο μπορεί να επηρεαστεί από τον covid-19 με έμμεσο τρόπο. Για παράδειγμα, η μητέρα μπορεί να προσβληθεί με σοβαρότατα συμπτώματα από τον ιό σε σημείο που να χρειαστεί διασωλήνωση. Σε τέτοια εξαιρετική περίπτωση θα πρέπει να γεννηθεί το μωρό πρόωρα με καισαρική τομή έτσι ώστε να επιτραπεί η διασωλήνωση της μητέρας. Αυτό μόνο μια φορά συνέβηκε στο Imperial College Healthcare όπου εργάζομαι το οποίο κάνει 10,000 γέννες ετησίως- περίπου δύο φορές τον αριθμό των γεννών όλης της Κύπρου-. Ο κλήρος έπεσε σε εμένα να κάνω αυτή την εγχείριση αφού ήμουν εφημερία. Μια πρόωρη γέννα μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπιες στο βρέφος γι’ αυτό ονομάζω αυτή την επιπλοκή σαν μια πολύ σπάνια έμμεση συνέπεια του covid-19 στο έμβρυο. Ευτυχώς, σε αυτή την περίπτωση τόσο η μητέρα όσο και το βρέφος ανάρρωσαν χωρίς οποιαδήποτε προβλήματα.
Είναι η κατάλληλη εποχή για να προγραμματιστεί μία εγκυμοσύνη ή θα έπρεπε να αναβληθεί για αργότερα όταν η πανδημία θα έχει πλέον ελεγχθεί και περιοριστεί;
Πάντα είναι καλός καιρός να προγραμματίσουμε μία εγκυμοσύνη! Tόσο η σύλληψη όσο και η εγκυμοσύνη είναι ασφαλής εν καιρώ πανδημίας. Έτσι δεν πρέπει να αναβάλουμε τα σχέδια μας για μια εγκυμοσύνη λόγω του κορωνοϊού.
Μια μαμά θετική στον ιό, μόλις έχει γεννήσει, πρέπει να αποχωριστεί το μωρό της;
Στις λίγες μελέτες όπου το μητρικό γάλα γυναικών θετικών στον κορωνόϊο έχει εξεταστεί, δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του, έτσι συμπεραίνουμε ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από το μητρικό γάλα. Πιστεύω πως τα οφέλη του θηλασμού τόσο για την μητέρα όσο και για το μωρό υπερτερούν στα μηδαμινά ρίσκα της μετάδοσης του ιού στο βρέφος μέσω του γάλακτος. Υπάρχει όμως κίνδυνος μετάδοσης, όχι από το γάλα αυτό καθεαυτό, αλλά από τη στενή επαφή που έχει η μητέρα με το παιδί στη διάρκεια του θηλασμού.
Πόσο αλλά και πώς έχει επηρεάσει το δικό σας κλάδο μέχρι στιγμής;
Σαν μαιευτήρας-γυναικολόγος χειρίζομαι διάφορα επείγοντα περιστατικά τα οποία προφανώς δεν μπορούν να αναβληθούν. Δυστυχώς όμως, άλλες, «όχι επείγουσες» παθήσεις της ειδικότητας μου έχουν παραμεληθεί. Για παράδειγμα έχουμε ακυρώσει όλες τις εγχειρήσεις για την αντιμετώπιση των ινομυωμάτων, της ενδομητρίωσης και άλλων. Επίσης, οι θεραπείες υπογονιμότητας έχουν σταματήσει.
Γνωρίζω ότι εδώ και 12 χρόνια βρίσκεσαι στο Λονδίνο, μελετάς και εργάζεσαι εκεί. Θέλεις να μας μεταφέρεις το κλίμα που επικρατεί στο νοσοκομείο του St Mary’s;
Ο Covid-19 κορυφώνεται αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο με το Λονδίνο να αποτελεί το επίκεντρο της πανδημίας. Η κατάσταση εδώ είναι τόσο κακή όσο αυτή που βλέπετε στις ειδήσεις από νοσοκομεία της Ιταλίας ή της Νέας Υόρκης. Το St Mary’s είναι ένα μεγάλο κεντρικό νοσοκομείο στο κέντρο της πόλης επομένως έχει χτυπηθεί σοβαρά από την πανδημία. Υπάρχουν ανησυχίες για ελλείψεις σε κρεβάτια εντατικής παρακολούθησης, αναπνευστήρες και εξειδικευμένο προσωπικό. Οι πραγματικοί ήρωες είναι εκείνοι που δουλεύουν στις μονάδες εντατικής θεραπείας και στους απλούς θαλάμους που έχουν μετατραπεί σε «θαλαμούς covid». Βλέπω τους συναδέλφους μου σωματικά κουρασμένους ωστόσο είναι ευδιάκριτα τα αισθήματα σύμπνοιας και συναδελφοσύνης, ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία.
Πώς διαχειρίζεστε τα μη covid περιστατικά;
Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι υπάρχουν πολλά άλλα αίτια νοσηρότητας και θνησιμότητας πέρα από τον κορωνόϊο και να διασφαλίσουμε ότι κανένας ασθενής δεν παραμελείται. Ανησυχώ ότι αυτό συμβαίνει σε κάποιο βαθμό κάτι που χαρακτηρίζω σαν παράπλευρες απώλειες. Πολλές έγκυες γυναίκες είναι δικαιολογημένα ανήσυχες για την όλη κατάσταση και αποφεύγουν να έρθουν στο νοσοκομείο εάν έχουν κάποια συμπτώματα. Πριν λίγες μέρες είχαμε μια ασθενή η οποία ήρθε τελικά στο νοσοκομείο αφού δεν ένιωθε τις κινήσεις του εμβρύου. Δυστυχώς, η καρδιά του εμβρύου είχε σταματήσει να χτυπάει όταν την εξετάσαμε. Η γυναίκα αυτή μας πληροφόρησε ότι οι κινήσεις του εμβρύου είχαν μειωθεί μια βδομάδα προηγουμένως, αλλά φοβόταν να έρθει στο νοσοκομείο για να μην κολλήσει τον κορωνόϊο. Αυτή η κατάληξη θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν ερχότανε στο νοσοκομείο νωρίτερα.
Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας και τη δική σου προσωπική εμπειρία; Πώς κόλλησες τον ιό;
Για να είμαστε ρεαλιστές, ως επαγγελματίες υγείας είναι σχεδόν αδύνατον να μην εκτεθούμε στον ιό. Πολλές φορές έτυχε να δω ασθενείς χωρίς προστατευτική στολή αφού ήταν ασυμπτωματικοί, οι οποίοι παρουσίασαν πυρετό μετά από μερικές ώρες και τελικά βγήκαν θετικοί στον ιό. Επειδή βλέπουμε μεγάλο αριθμό ασθενών δεν μπορούμε να φορούμε προστατευτικές στολές για τον κάθε ασυμπτωματικό ασθενή. Είναι ένα ρίσκο που πρέπει να πάρουμε.
Τι ήταν το πρώτο πράγμα που ένιωσες όταν έμαθες ότι ήσουν θετικός; Πώς το αντιμετώπισες;
Ευτυχώς είχα μόνο ήπια συμπτώματα όπως ρινική απόφραξη, πονοκέφαλο και μυαλγία τα οποία διήρκησαν 3-4 μέρες. Ήταν συμπτώματα που σε κάποια άλλη περίοδο θα ήμουν σίγουρος ότι πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα. Ευτυχώς, είχα υψηλό δείκτη υποψίας οπότε αποφάσισα να απομονωθώ. Στην Αγγλία, σε αντίθεση με την Κύπρο, τα test γίνονται μόνο σε ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα ή σε γιατρούς της πρώτης γραμμής οπότε έκανα το τεστ το οποίο βγήκε θετικό. Επειδή είχα πολύ ήπια συμπτώματα για μικρό χρονικό διάστημα, δέχτηκα το θετικό αποτέλεσμα μάλλον με ανακούφιση. Σκέφτηκα ότι δεν στέρησα την ομάδα μου από τις υπηρεσίες μου άδικα και ότι πέρασα μία εν δυνάμει απειλητική ασθένεια πολύ ομαλά.
Έχετε διενεργήσει αρκετούς τοκετούς το διάστημα αυτό;
Ναι, για την ακρίβεια πολύ περισσότερους γιατί οι υφιστάμενοι μου ειδικευόμενοι γιατροί έχουν μετακινηθεί σε άλλα τμήματα του νοσοκομείου για να υποστηρίξουν άλλες ομάδες όπως οι μονάδες εντατικής θεραπείας ενώ έχουμε και συναδέλφους που προσβάλλονται οι ίδιοι από τον ιό και πρέπει να βγουν εκτός υπηρεσίας για ένα χρονικό διάστημα.
Θέλεις να μου μιλήσεις λίγο για την προσπάθεια που ενημέρωσης που κάνετε με άλλους γιατρούς στη Βρετανία ώστε να βοηθήσετε εκεί τους φοιτητές που έχουν ανάγκη από ενημέρωση.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου μέσω της Ύπατης Αρμοστείας της Κύπρου στο Λονδίνο και της Κυπριακής Ομοσπονδίας του Ηνωμένου Βασιλείου ζήτησε από εμένα και άλλους 5 συναδέλφους να οργανώσουμε μια υπηρεσία υποστήριξης των Κυπρίων στο Ηνωμένο Βασίλειο η οποία περιλαμβάνει κυρίως παροχή ιατρικών συμβουλών και καθοδήγησης για προβλήματα σχετικά με τον κορωνόϊο και όχι μόνο. (https://cypriotfederation.org.uk/2020/03/covid19support/#medical%20support).
Λαμβάνουμε λοιπόν ένα μεγάλο αριθμό κλήσεων και emails στα οποία προσπαθούμε να ανταποκρινόμαστε έγκαιρα. Θέλω να πιστεύω ότι με αυτό τον τρόπο οι συμπατριώτες μας δεν νιώθουν μόνοι και αβοήθητοι. Επιπλέον, δουλεύουμε πολύ στενά με την Ύπατη Αρμοστεία και έχουμε πετύχει να επαναπατρίσουμε αρκετούς Κυπρίους (φοιτητές και μη) με προτεραιότητα αυτούς που έχουν υποκείμενα νοσήματα.
Πηγή: Η Καθημερινή
