Ζωή Τουτουντζίδου
Η 3η Μαΐου καθιερώθηκε και γιορτάζεται κάθε χρόνο ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (ΠΕΕ). Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας μάς υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμά μας.
Στην Κύπρο η Ελευθερία του Τύπου διασφαλίζεται από το σύνταγμα της Κυπριακής δημοκρατίας, βάση του οποίου «Έκαστος έχει το δικαίωμα ελευθερίας του λόγου και της καθ' οιονδήποτε τρόπον εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν της γνώμης, της λήψεως και μεταδόσεως πληροφοριών και ιδεών άνευ επεμβάσεως οιασδήποτε δημοσίας Αρχής και ανεξαρτήτως συνόρων.».
Σε μια εποχή κατά την οποία η ανεξάρτητη και ελεύθερη πληροφόρηση από τα μέσα ενημέρωσης είναι πιο σημαντική από ποτέ, η ελευθερία του Τύπου εξακολουθεί να απειλείται καθημερινά. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της UNESCO, από το 2020 μέχρι σήμερα έχουν σκοτωθεί 76 δημοσιογράφοι, ενώ πολύ περισσότεροι έχουν συλληφθεί, παρενοχληθεί ή απειληθεί παγκοσμίως.
Στην Κύπρο τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας ξεκίνησαν να αναπτύσσονται επί Βρετανικής Διοίκησης κατά το έτος 1878, ενώ νωρίτερα ήταν αδιανόητο να κυκλοφορήσει κάποιο ενημερωτικό έντυπο καθώς απαγορευόταν ρητά από την οθωμανική αυτοκρατορία. Ουσιαστικά, η έκφραση του λόγου μέσω του τύπου μετράει σχετικά λίγα χρόνια στο νησί. Η πρώτη κυπριακή εφημερίδα κυκλοφόρησε στις 29 Αυγούστου 1878, σηματοδοτώντας την έναρξη της ιστορίας της κυπριακής δημοσιογραφίας και τυπογραφίας στην Κύπρο, σύμφωνα με πληροφορίες του γραφείου τύπου και πληροφοριών.
Μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, το 1960, παράλληλα με τον Τύπο αναπτύσσονται το κυπριακό ραδιόφωνο και η κυπριακή τηλεόραση, φτάνοντας στο σήμερα, όπου η έκφραση του τύπου «απολαμβάνει» θα λέγαμε μια πλήρη ελευθερία τόσο στον έντυπο όσο και τον ηλεκτρονικό Τύπο.
Γιατί όμως είναι σημαντική η ελευθερία του Τύπου;
Αρχικά, να τονίσουμε ότι είναι δικαίωμα του κάθε πολίτη να γνωρίζει τι πραγματικά συμβαίνει τόσο στο πολιτικό όσο το κοινωνικό πλαίσιο της χώρας του. Αυτό του δίνει την ευκαιρία να αναπτύξει κριτική σκέψη όσον αφορά τις αποφάσεις που πιθανώς θα χρειαστεί να πάρει στην ζωή του.
Δεύτερον, είναι δικαίωμα του καθενός να εκφράζει, και να εκφέρει τις απόψεις καθώς και να μεταδίδει αλλά και να λαμβάνει πληροφορίες, με σκοπό την έγκυρη ενημέρωση. Όσον αφορά στα ψυχολογικά οφέλη στον άνθρωπο, τόσο η έκφραση όσο και η γνώση των γεγονότων προσφέρουν ένα αίσθημα ελευθερίας και ένταξης στο κοινωνικό σύνολο, απαραίτητο συστατικό για την σωστή λειτουργία ενός κράτους.
