Του Απόστολου Τομαρά
Οι επίσημες ανακοινώσεις την περασμένη εβδομάδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) πως τρεις εταιρείες έχουν υποβάλει αίτηση για έγκριση και αξιολόγηση τριών εμβολίων, ουσιαστικά ανοίγει και επίσημα μια νέα σελίδα στο κομμάτι διαχείρισης, αντιμετώπισης και κυρίως της επόμενης μέρας της πανδημίας. Το ένα μετά το άλλο κράτη, ανάμεσά τους και η Κύπρος, πέρα από τα ζητήματα καθημερινότητας της πανδημίας προετοιμάζονται πυρετωδώς για το κεφάλαιο εμβολιασμού του πληθυσμού. Εκ των πραγμάτων τα καλά νέα, εδώ και έναν χρόνο περίπου, στρέφουν την προσοχή των πάντων στην επόμενη μέρα των εμβολιασμών και της ομαλοποίησης της καθημερινότητας των πολιτών.
Στην Κύπρο το αρμόδιο Υπουργείο Υγείας βρίσκεται σε τροχιά προετοιμασιών, όχι μόνο σε πρακτικά ζητήματα εμβολιασμού αλλά και επιστροφής στην κανονικότητα. Στο πνεύμα αυτό μια εξέλιξη που θεωρείται σημαντική και προϊδεάζει για το νέο περιβάλλον, σημειώθηκε στην τελευταία συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου και αφορά τις αλλαγές στην κατηγοριοποίηση των χωρών, με εφαρμογή από τον ερχόμενο Μάρτιο. Αλλαγές που σχετίζονται περισσότερο με το κομμάτι ταξίδια, στη μετά εμβολίων εποχή. Και δεν είναι το μοναδικό. Στο Υπουργείο Υγείας αλλά και σε άλλα συναρμόδια Υπουργεία ετοιμάζονται τα πρώτα πλάνα για άρση των περιορισμών και σταδιακή επιστροφή σε συνθήκες προ πανδημίας.
Ο ερχόμενος Ιούνιος
Ήδη στην επιστημονική κοινότητα ένα ζήτημα που προκαλεί έντονη συζήτηση είναι ο χρόνος που θα απαιτηθεί για εξομάλυνση της κατάστασης που έχει δημιουργήσει η πανδημία, σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Με τα δεδομένα που υπάρχουν οι απόψεις που διατυπώνονται συγκλίνουν πως η διαδικασία επιστροφής στην κανονικότητα, όπως έχει ονομαστεί, δεν θα είναι μια και τόσο εύκολη υπόθεση. Επί του προκειμένου το όλο θέμα φαίνεται να έχει απασχολήσει τις αρμόδιες πολιτικές και υγειονομικές αρχές της Κύπρου. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις που υπάρχουν πως ο ερχόμενος Ιανουάριος θα είναι κομβικής σημασίας, για την έναρξη των εμβολιασμών, στο Υπουργείο Υγείας έχουν προχωρήσει σε ένα πρώτο χρονικό προσδιορισμό επιστροφής σε ομαλές συνθήκες. Υπό τις περιστάσεις αυτές ο ερχόμενος Ιούνιος θεωρείται πως θα είναι ο μήνας επιστροφής στην κανονικότητα. Την περίοδο εκείνη υπολογίζεται πως θα έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός του πληθυσμού και θα υπάρχουν τα πρώτα στοιχεία αποτελεσματικότητας των εμβολίων στην αναχαίτηση του COVID-19.
Τα εμβόλια
Η επιτάχυνση των διαδικασιών έγκρισης τριών, επί του παρόντος, εμβολίων εκ των πραγμάτων βγάζει στο ξέφωτο και το χρόνο έναρξης των εμβολιασμών. Στη Λευκωσία φαίνεται να ενισχύεται η άποψη πως τα πρώτα εμβόλια θα πραγματοποιηθούν στις ομάδες πληθυσμού, όπως αυτές έχουν κατηγοριοποιηθεί, τον ερχόμενο Ιανουάριο. Ωστόσο, οι πρώτες ποσότητες εμβολίων αναμένεται να αφιχθούν στην Κύπρο μέχρι τέλος του τρέχοντος έτους. Λαμβάνοντας υπόψη την παρουσίαση της συμβουλευτικής επιτροπής, την περασμένη εβδομάδα, η Κύπρος βρίσκεται στις λίστες τριών εταιρειών. Της Astra Zeneca, της Pfizer και της Janssen, από τις οποίες έχει κλείσει συμφωνία να προμηθευτεί συνολικά 1,7 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων. Τα πρώτα εμβόλια που θα φθάσουν στην Κύπρο τον επόμενο μήνα είναι ποσότητα των εταιρειών Astra Zeneca και Pfizer. Βεβαίως, υπάρχει και η προοπτική του εμβολίου της Moderna όπου οι σχετικές διαδικασίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκληρώθηκαν την περασμένη Παρασκευή. Ένα θετικό στοιχείο για το κομμάτι αποτελεσματικότητας και παρενεργειών των εμβολίων, αποτελεί η απόφαση της Μεγάλης Βρετανίας να εγκρίνει την έναρξη εμβολιασμού του πληθυσμού.
Οι υποδομές
Τις προηγούμενες μέρες, όπως είχε γράψει εγκαίρως η «Κ», το Υπουργείο Υγείας στη Λευκωσία έλαβε από την εταιρεία Pfizer τις τεχνικές προδιαγραφές αποθήκευσης του εμβολίου. Ήδη σε εξέλιξη είναι και η προμήθεια δύο ψυγείων, ειδικών, για τη φύλαξη των εμβολίων σε ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες. Ένα θέμα που βρίσκεται υπό μελέτη είναι το κατά πόσο στο κομμάτι εμβολιασμού θα υπάρξει εμπλοκή των προσωπικών ιατρών. Μια σκέψη που υπάρχει είναι να υπάρξει συνεργασία με τους προσωπικούς ιατρούς, στον εμβολιασμό ευπαθών ομάδων του πληθυσμού στα πρότυπα που πραγματοποιούνται ετησίως άλλοι εμβολιασμοί.
Άρση περιορισμών σε όσους εμβολιαστούν
Σε μια προσπάθεια άρσης του αρνητισμού ή της επιφυλακτικότητας που εκφράζονται ήδη στο εμβόλιο, τα κράτη συλλογικά αναμένεται με έμμεσους τρόπους να ωθήσουν τους πληθυσμούς στον εμβολιασμό. Χωρίς να υπάρχουν σκέψεις το εμβόλιο να καταστεί υποχρεωτικό, όπως σε άλλες περιπτώσεις που τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του ασθενούς, ήδη μελετώνται μέτρα που θα παρακινήσουν τους πολίτες να άρουν τις επιφυλάξεις τους. Μια τέτοια περίπτωση αφορά το κομμάτι των περιοριστικών μέτρων που δεν φαίνεται ότι θα εξαφανιστούν με την έναρξη των εμβολίων. Στην Κύπρο μια πρώτη ένδειξη για τις σκέψεις που γίνονται αφορά τα ταξίδια, προς και από το νησί. Όπως δημόσια ανέφερε ο υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος, οι πολίτες που θα εμβολιαστούν θα μπορούν να επανέλθουν στην κανονικότητα, με άρση των περιορισμών που υπάρχουν στην πραγματοποίηση ταξιδιών. Μια τέτοια εξέλιξη, σε πρακτικό επίπεδο, θα αποκαλύψει την ανάγκη δημιουργίας υποδομών καταγραφής εμβολιασμένων που ενδεχομένως να εντείνει τις φωνές όσων αντιδρούν. Για τους υπόλοιπους επάνω στο τραπέζι βρίσκεται η συνέχιση των υφιστάμενων προϋποθέσεων-περιορισμών που έχουν τεθεί, τουλάχιστον μέχρι την οριστική εξάλειψη της πανδημίας. Ωστόσο, όπως λέγεται, στο κομμάτι διαχείρισης του συγκεκριμένου ζητήματος οι συζητήσεις που έχουν γίνει είναι σε πρώιμο στάδιο και το πιο επικρατέστερο σενάριο είναι πως οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν, σε ό,τι αφορά την Ε.Ε., σε κεντρικό επίπεδο.
