Όταν επιστήμονες και ιστορικοί κοιτάζουν πίσω στη πανδημία του 2020, μία από τις λίγες χώρες που θα κοιτάξουν περισσότερο είναι η Σουηδία. Ενώ μεγάλο μέρος της Ευρώπης μπήκε σε lockdown από το οποίο αρχίζει βγένει, η Σουηδία έχει διατηρήσει ανοιχτά μεγάλα τμήματα της οικονομίας της. Πραγματοποίησε ένα μεγάλο πείραμα με τον πληθυσμό του.
Η Σουηδία έλαβε τα εξής μέτρα: Ζήτησε από όσους μπορούν να εργάζονται από το σπίτι να το κάνουν, να αποφεύγουν τα ταξίδια εκτός και αν είναι απαραίτητα και να διατηρούν αποστάσεις σε δημόσιους χώρους. Απαγορεύονται οι συγκετρώσεις άνω των 50 ατόμων, τα σχολεία έχουν κλείσει για παιδιά άνω των 16 ετών όπως και τα πανεπιστήμια. Τα καταστήματα και οι χώροι εστίασης παραμένουν ανοιχτά και δεν πραγματοποιούνται τεστ ή ιχνηλατήσεις.
Σύμφωνα με την Financial Times, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι περισσότερες χώρες έχουν ακολουθήσει ένα από τα δύο μονοπάτια καθώς περιμένουν ένα εμβόλιο ή θεραπεία του ιού. Η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία είχαν ως στόχο να περιορίσουν τον ιό προτού εξαπλωθεί. Τα σύνορα έκλεισαν για όσους πιθανών να ήταν φορείς του ιού και υιοθετήθηκαν αυστηρά μέτρα με τεστ και ιχνηλατήσεις. Η δεύτερη ομάδα χωρών, μερικές από τις οποίες δεν κατάφεραν να περιορίσουν τον ιό, έκλεισαν τις οικονομίες για την προστασία των συστημάτων υγείας και τη μείωση ή τον περιορισμό των ποσοστών μόλυνσης.
Η Σουηδία επέλεξε έναν τρίτο δρόμο, αφήνοντας τον ιό να εξαπλωθεί, προστατεύοντας παράλληλα τους ηλικιωμένους και ευάλωτους και αποφεύγοντας τον κατακλυσμό των νοσοκομείων, και χωρίς lockdown. Οι Σουηδοί τείνουν να σέβονται τους κανόνες και το κράτος έτσι οι οδηγίες που δόθηκαν έγιναν αποδεκτές.
Το τίμημα που έχει πληρώσει σε θανάτους είναι πολύ υψηλότερο από τους γείτονές της. Ο πληθυσμός των 10 εκατομμυρίων στη Σουηδία κατέγραψε 3.529 θανάτους έως τις 14 Μαΐου, ενώ η Δανία, η Νορβηγία και η Φινλανδία - συνδυασμένος πληθυσμός άνω των 16,5 εκατομμυρίων - ανέφεραν μαζί λίγο πάνω από 1.000. Ωστόσο, οι θάνατοι ανά εκατομμύριο παραμένουν πολύ κάτω από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο ή την Ισπανία, οι οποίοι επέβαλαν αυστηρούς περιορισμούς.
Εάν ο στόχος της Σουηδίας ήταν, εν μέρει, να ανεχθεί κάπως υψηλότερα θύματα με την ελπίδα να περιορίσει την οικονομική ζημία, το πείραμά της έχει αβέβαιες προοπτικές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε αυτόν τον μήνα ότι όλες οι οικονομίες της Σουηδίας, της Δανίας και της Φινλανδίας θα συρρικνωθούν κατά περίπου 6%. Η Σουηδία αναμενόταν να καταλήξει με υψηλότερη ανεργία. Ορισμένες επιχειρήσεις που έχουν μείνει ανοιχτές προειδοποιούν ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση δεν τους βοηθάει να κερδίσουν χρήματα.
Ο Anders Tegnell, ο επιδημιολόγος που σχεδίασε την προσέγγιση της Σουηδίας, λέει ότι μπορεί να αποδείξει μελλοντικά πλεονεκτήματα. Εκτιμά ότι μέχρι τα τέλη Μαΐου περίπου το 40% των κατοίκων της Στοκχόλμης θα είχαν νοσήσει από τον κορωνοϊό. Το υψηλότερο επίπεδο ανοσίας που προκύπτει, λέει, θα μπορούσε να βοηθήσει τη Σουηδία να αντιμετωπίσει ένα δεύτερο κύμα μόλυνσης καλύτερα και ενδεχομένως να αποφύγει την επιβολή περαιτέρω lockdowns.
Το πόσο αληθές είναι αυτό θα εξαρτηθεί εν μέρει από το πότε θα εμφανιστεί εμβόλιο. Προς το παρόν, πολλά κράτη της ΕΕ χαλαρώνουν τα μέτρα και προχωρούν σε κάτι που μοιάζει με αυτό που είχε η Σουηδία από τον Μάρτιο. Για πολλές χώρες με διαφορετικούς κοινωνικούς κανόνες και που έχασαν τον έλεγχο του ιού νωρίς, το σουηδικό μοντέλο δεν ήταν ποτέ μια ρεαλιστική επιλογή. Αν το πείραμά της Σουηδίας λειτούργησε πραγματικά αυτό θα το κρίνουν οι επιστήμονες του μέλλοντος.
Με πληροφορίες από την Financial Times
