Μαρία Καραμάνου
Μια φορά και έναν καιρό, στον 1816, ο Γερμανός συγγραφέας Ernst Theodor Amadeus Hoffmann αποφάσισε να δημιουργήσει ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι. Το παραμύθι αυτό προοριζόταν να ενσωματώσει μυστήριο, ζεστασιά, αγωνία και, φυσικά, ένα ευτυχισμένο τέλος. Το παραμύθι του Hoffmann έγινε τόσο διάσημο που, αργότερα, ο Ρώσος συνθέτης Pyotr Ilyich Tchaikovsky, σε συνεργασία με τους χορογράφους Marius Petipa και Lev Ivanov, επέλεξε να το μετατρέψει σε ένα από τα πιο διάσημα μπαλέτα στον κόσμο - τον «Καρυοθραύστη».
Photo By @thenutcrackerballet On Instagram
Ο «Καρυοθραύστης» συνεχίζει να μαγεύει το κοινό, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει πάνω από 120 χρόνια από την πρώτη του παρουσίαση. Το μπαλέτο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο Mariinsky της Αγίας Πετρούπολης στις 18 Δεκεμβρίου 1892, συνοδευόμενο από την όπερα του Tchaikovsky, «Iolanta». Αρχικά δεν σημείωσε μεγάλη επιτυχία, εκτός από την 20λεπτη σουίτα του Tchaikovsky που άρεσε στο κοινό. Ωστόσο, το πλήρες μπαλέτο άρχισε να αποκτά δημοτικότητα από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και εξακολουθεί να παρουσιάζεται από πολλούς θίασους μπαλέτου σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων.
Photo By @royalballetfan On Instagram
Το παραμύθι πίσω από το πιο γνωστό μπαλέτο του κόσμου
Η χριστουγεννιάτικη ιστορία αρχίζει με την ανυπομονησία των αδερφών Marie και Fritz, που περιμένουν τον νονό τους Drosselmeier. Ο νονός αυτός δεν ήταν απλά ένας ωρολογοποιός, αλλά και ένας εφευρέτης που έφερνε πάντα μαζί του θαύματα. Όταν επιτέλους άνοιξαν τα δώρα, ανακάλυψαν ένα κάστρο γεμάτο μηχανικούς ανθρώπους.
Photo By @laurynjohnson20 On Instagram
Η Marie, με την άδεια του πατέρα της, ανέλαβε τη φροντίδα ενός ξύλινου στρατιώτη. Όταν ο Fritz, η Louise και η ίδια άρχισαν να παίζουν μαζί του, τα πράγματα έγιναν δραματικά όταν χρησιμοποίησαν το περίεργο ξύλινο στόμα του στρατιώτη για να σπάσουν ένα καρύδι, με κωμικά αποτελέσματα. Όταν ο Fritz υπερέβαλε και έσπασε το στρατιωτικό στόμα, η Marie, απογοητευμένη, το έδεσε πίσω με ύφασμα από το φουστάνι της.
Η Marie, ακόμη στεναχωρημένη, υπόσχεται στον μικρό Καρυοθραύστη ότι θα τον πάει στον νονό της, παρόλο που δεν μπορεί να φανταστεί πώς θα τον επισκευάσει. Καθώς το βράδυ προχωρά, ξαφνικά το πρόσωπο του μικρού στρατιώτη ζωντανεύει για λίγο, αφήνοντας τη μικρούλα με ανάμεικτα συναισθήματα.
Photo By @gohballet On Instagram
Όταν χτυπά το μεγάλο ρολόι το μεσάνυχτα, ξεκινά μια εκπληκτική μάχη ανάμεσα σε ποντίκια, κούκλες και τον γενναίο Καρυοθραύστη. Παρόλες τις προσπάθειές τους, τα παιχνίδια και ο Καρυοθραύστης περικυκλώνονται από τα ποντίκια. Σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να προστατεύσει την κούκλα της, η Marie τραυματίζεται βαριά και χάνει τις αισθήσεις της.
Όταν ξυπνά το πρωί, βρίσκει το χέρι της δεμένο και περιγράφει την απίστευτη περιπέτεια στους γονείς της. Όμως, οι ενήλικες δυσπιστούν, αφήνοντας τη να πάλλεται μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού, γνωρίζοντας ότι τα θαύματα της παιδικής φαντασίας συχνά χάνονται στην αναιτιολόγητη λογική των ενηλίκων.
Photo By @gohballet On Instagram
Ο ξεχωριστός ρόλος της Sugar Plum Fairy που δεν περιλαμβάνεται στο αρχικό μπαλέτο
Η Ζαχαρένια Νεράιδα (Sugar Plum Fairy) στο μπαλέτο «Καρυοθραύστης» είναι ένας από τους πιο διάσημους ρόλους και αντιπροσωπεύει μια ρομαντική μπαλαρίνα με εκλεπτυσμένη κλασική εμφάνιση. Παρόλα αυτά, η προέλευσή της δεν βρίσκεται στο αρχικό παραμύθι του E.T.A. Hoffman ή στο έργο του Alexandre Dumas, αλλά στο λιμπρέτο του μπαλέτου που δημιούργησε ο Κλεμάν Πετίπα για τη μουσική του Tchaikovsky.
Photo By @gohballet On Instagram
Η ιστορία του μπαλέτου Καρυοθραύστης δεν περιλαμβάνει αρχικά τον χαρακτήρα της Sugar Plum Fairy. Ο Κλεμάν Πετίπα, ο χορογράφος του μπαλέτου, έπρεπε να προσθέσει καινούργιους χαρακτήρες για τη σκηνοθεσία του μπαλέτου. Έτσι, πρόσθεσε τη Ζαχαρένια Νεράιδα ως ηγέτιδα του Βασιλείου των Γλυκισμάτων, προσδίδοντας έναν άλλον διαστρεβλωμένο και μαγικό χαρακτήρα στην ιστορία. Η Sugar Plum Fairy παρουσιάζεται κατά το φινάλε του μπαλέτου, χορεύοντας ένα εντυπωσιακό πασ ντε ντε με τον Πρίγκιπα και τους διάφορους χαρακτήρες που έχουν επισκεφθεί το Βασίλειο των Ονείρων. Η μουσική του Tchaikovsky που συνοδεύει το χορό της Sugar Plum Fairy έχει γίνει εξαιρετικά διάσημη και αναγνωρίσιμη.
Photo By @gohballet On Instagram
Ο συμβολισμός της μυστηριώδη και λαμπερής αύρα της χαρακτηριστικής νεραΐδας
Η Ζαχαρένια Νεράιδα, με τη λάμψη της και την παρουσία της, αντιπροσωπεύει ένα σύμβολο γιορτινής ελπίδας και μαγείας στο μπαλέτο «Καρυοθραύστης». Η σουίτα της Sugar Plum Fairy, που διαρκεί περίπου είκοσι λεπτά, είναι ένα από τα act κορύφωσης της παράστασης και έχει συνδυαστεί με τη μυστηριώδη και λαμπερή αύρα της χαρακτηριστικής νεραΐδας.
Photo By @gohballet On Instagram
Ο χορός της Sugar Plum Fairy αντιπροσωπεύει την αναγέννηση της μαγείας και της όμορφης στιγμής στο μπαλέτο. Η εμπνευσμένη από την ιδέα του Πετίπα για τη δημιουργία μιας μουσικής που να θυμίζει τις σταγόνες νερού προσθέτει ακόμη μια στρώση μαγείας και ομορφιάς στο ήδη εκπληκτικό έργο. Αυτό όμως κατάφερε να επιτευχθεί με τους ήχους ενός καινούριου μουσικού οργάνου, που ανακάλυψε στο Παρίσι ο Tchaikovsky, το 1891, της τσελέστα.
Photo By @gohballet On Instagram
Η τσελέστα, μια εφεύρεση του Γάλλου Ωγκύστ Μυστέλ, μπορεί να περιγραφεί ως ένα μουσικό όργανο που βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε ένα γκλόκενσπιλ και ένα μικρό πιάνο με πληκτρολόγιο και πεντάλ. Το πληκτρολόγιο συνδέεται με μικρά τσόχινα σφυράκια, τα οποία, όταν πατιούνται, κρούουν μικρές μεταλλικές ράβδους, παράγοντας έναν μοναδικό ήχο που μαγνητίζει. Η τσελέστα έχει έναν χαρακτηριστικό ήχο που την καθιστά μοναδική και ιδιαίτερη στον κόσμο της μουσικής.
Photo By @catladypianist On Instagram
Η πολυποίκιλη και συναρπαστική ερμηνεία του έργου μπορεί να ερμηνευθεί ως μια τελετουργική προετοιμασία για τη μετάβαση στην εποχή της ενηλικίωσης και της πρώτης αγάπης. Είναι σαν μια νοσταλγική αναπόληση ενός ονειρικού τόπου, μιας άλλης, γλυκιάς Εδέμ, ή, όπως το λένε στα Γερμανικά, ένα sehnsucht, ένα συναρπαστικό αίσθημα που σε ελκύει προς μια περιπέτεια και έναν άγνωστο τόπο.
Photo By @gohballet On Instagram
Η πρώτη Sugar Plum Fairy
Η Αντονιέττα Ντελ'έρα, μια Ιταλίδα μπαλαρίνα που είχε προσκληθεί από έναν χορευτικό σύνολο στο Βερολίνο, καθιέρωσε τον ρόλο της Sugar Plum Fairy στο Θέατρο Mariinsky της Αγίας Πετρούπολης το 1892. Αρχικά, ο ρόλος αντιμετώπισε διάφορες αντιδράσεις από την κριτική. Ενώ πολλοί κριτικοί επαινούσαν την τεχνική και την ερμηνεία της Ντελ'έρα, υπήρχε και ένας συγγραφέας που τη χαρακτήρισε «άσχημη και ασήμαντη». Ωστόσο, η εκτέλεσή της έλαβε θερμά χειροκροτήματα από το κοινό, με πέντε κλήσεις κουρτίνας μετά την παράσταση.
Photo By @igor.babailov On Instagram
Σημειωτέον ότι, αν και ο τίτλος «Sugar Plum Fairy» χρησιμοποιείται σπάνια σε σύγχρονες παραγωγές, ο συνοδοιπόρος της Sugar Plum Fairy στο μπαλέτο προτίθεται ως «Πρίγκιπας Koklush» ή «Coqueluche». Σήμερα, ο ρόλος του παρτενέρ ονομάζεται «Cavalier» ή «Πρίγκιπας». Ο πρωτότυπος πρίγκιπας Coqueluche εκτελέστηκε από τον ρώσο χορευτή Pavel Gerdt.
Photo By @millywdresshistorian On Instagram
Η τραγωδία που σημάδεψε τον Tchaikovsky
Καθώς ο Tchaikovsky συνέθετε το έργο «Καρυοθραύστης», μια τραγωδία έπληξε την οικογένειά του με τον θάνατο της αδερφής του Σάσα. Αυτό είχε έντονη επίδραση στο έργο του, καθώς αφιέρωσε το έργο στη μνήμη της Σάσας, βλέποντας μέσα από τον ρόλο της Κλάρα την αδερφή του. Οι αναμνήσεις από τα παιδικά χρόνια και τα τελευταία Χριστούγεννα που πέρασαν μαζί την επηρέασαν σε βάθος, με τον Tchaikovsky να φαντάζεται τον εαυτό του ως τον μάγο Drosselmeyer. Έτσι, ολόκληρο το μπαλέτο αποτελεί έναν φόρο τιμής του Tchaikovsky στην αγαπημένη του αδερφή.
Photo By @millywdresshistorian On Instagram
Ο «Καρυοθραύστης« έχει εξελιχθεί σε ένα έργο που παρουσιάζεται παραδοσιακά κατά τη διάρκεια των γιορτών των Χριστουγέννων, συμμετέχοντας και ενθαρρύνοντας τα παιδιά. Ο ρόλος της Sugar Plum Fairy έχει γίνει σύμβολο που πολλές νεαρές μπαλαρίνες επιθυμούν να ερμηνεύσουν. Διατηρεί μια ξεχωριστή θέση στον πολιτισμό ως η πιο νοσταλγική αναδημιουργία μιας παιδικής χριστουγεννιάτικης περιπέτειας. Η μουσική του Tchaikovsky, οι χαρακτήρες, τα σκηνικά και η συνολική ατμόσφαιρα του μπαλέτου δημιουργούν έναν μαγικό κόσμο που αγγίζει τη φαντασία και τη νοσταλγία. Είναι μια παράσταση που μεταφέρει τους θεατές σε μυστηριώδεις τόπους και επιτρέπει την απόδραση σε έναν κόσμο γεμάτο ονειρώξεις και μαγεία.
