Πέρα από τα σαγηνευτικά φυσικά τοπία, τα γραφικά χωριουδάκια και τις αμέτρητες ταβέρνες και ρεστοράν για χορταστικό και νόστιμο φαγητό, στη μεγάλη οροσειρά του Τροόδους εντοπίζει κανείς και πολύ σπουδαία και θαυμαστά δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής.
Ανεξαρτήτως των προσωπικών σου πιστεύω σε ζητήματα θρησκείας, αξίζει με τα χίλια να επισκεφθείς τα πολύ σημαντικά αυτά μνημεία, καθότι μιλάμε για αρχιτεκτονικά κομψοτεχνήματα που είναι περίπου από 500 έως και 1000 ετών και διατηρούνται σε άριστη κατάσταση, έχουν δηλαδή μεγάλη ιστορική αλλά και αισθητική αξία και σημασία.
Ο λόγος φυσικά για τις περίφημες δέκα βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους, που αποτελούν μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς στον κατάλογο της Ουνέσκο.
Όπως αναφέρεται στον επίσημο ιστότοπο της Unesco, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η τέχνη των εκκλησιών αυτών περιέχει στοιχεία που αποδεικνύουν την ευρύτερη σχέση ανατολικής και δυτικής χριστιανικής τέχνης ενώ αποτελούν αδιάψευστη και συναρπαστική εμπειρία της μεγάλης επίδρασης που είχε ο βυζαντινός πολιτισμός στο νησί.
Η αρχιτεκτονική των εκκλησιών είναι μοναδική και φαίνεται να έχει γηγενή προέλευση, καθώς εντοπίζεται αποκλειστικά στην οροσειρά του Τροόδους. Στα θρησκευτικά αυτά μνημεία εντοπίζονται δείγματα μητροπολιτικής βυζαντινής τέχνης υψηλής αισθητικής αξίας και συγχρόνως τοπικά στοιχεία που διαμορφώθηκαν από ιστορικούς, γεωγραφικούς και κλιματολογικούς παράγοντες.
Το εσωτερικό, και σε αρκετές περιπτώσεις τμήματα των εξωτερικών όψεων των δέκα εκκλησιών είναι διακοσμημένα με τοιχογραφίες.
Οι δέκα αυτές εκκλησίες χρονολογούνται από τα μέσα ως τα τέλη της βυζαντινής περιόδου (αρχές 11ου – αρχές 16ου αιώνα) και η εγγραφή τους στον κατάλογο της Unesco στηρίχθηκε στo ότι αποτελούν μαρτυρία του Βυζαντινού πολιτισμού στο νησί, πρόκειται για σημαντικά μνημεία εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής της υπαίθρου, που διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση καθώς και στο ότι η τέχνη των εκκλησιών αυτών περικλείει στοιχεία που επιδεικνύουν τη σχέση Ανατολικής και Δυτικής Χριστιανικής Τέχνης.
Συγκεκριμένα, η εγγραφή περιλαμβάνει σήμερα τις ακόλουθες 10 εκκλησίες. Σημείωσε και έχε τες λοιπόν υπόψη για τις επόμενες σου εξορμήσεις στο βουνό:
- Άγιος Νικόλαος της Στέγης στην Κακοπετριά
- Παναγία Φορβιώτισσα / Ασίνου στο Νικητάρι
- Παναγία του Άρακα στα Λαγουδερά
- Άγιος Ιωάννης Λαμπαδιστής στον Καλοπαναγιώτη
- Παναγία Μουτουλλά
- Τίμιος Σταυρός στο Πελένδρι
- Αρχάγγελος Μιχαήλ στον Πεδουλά
- Τίμιος Σταυρός Αγιάσματι στην Πλατανιστάσα
- Παναγία Ποδύθου στη Γαλάτα
- Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Παλαιχώρι
