Ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων, το Πάσχα είναι μια γιορτή με κατανυκτικές και ωραίες παραδόσεις, που μέσα σε βάθος αιώνων αντέχουν στον χρόνο και προσφέρονται για ξεκούραστες στιγμές ανάπαυλας και ανάπαυσης, μακριά από τη βαβούρα και τις σκοτούρες της καθημερινότητας.
Ήθη και έθιμα που αναμφίβολα είναι προτιμότερο να γίνουν βιώματα, σε μικρές κοινότητες, μακριά από τις πόλεις. Ακολουθεί μια ενδεδειγμένη λίστα με πέντε χωριά και κοινότητας στην Κύπρο, που για διαφορετικούς λόγους, προτείνονται για να περάσεις τις ημέρες του Πάσχα.
Φώτο @newbeginningscyprus/ instagram
Κακοπετριά, επαρχία Λευκωσίας
Στην Κακοπετριά, το δημοφιλές ορεινό θέρετρο της επαρχίας Λευκωσίας, τα έθιμα της Λαμπρής αρχίζουν από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου είθισται τα μικρά παιδιά του δημοτικού σχολείου να γυρίζουν τα σπίτια του χωριού και να ψάλλουν τα κάλαντα της ημέρας, τον λεγόμενο «Λάζαρο». Η ημέρα αυτή θεωρείται η αφετηρία των πασχαλινών δρωμένων και ως φιλοδώρημα τα παιδιά που συμμετέχουν στα κάλαντα λαμβάνουν φρέσκα αυγά για βάψιμο και σε ορισμένες περιπτώσεις χρήματα. Το Σάββατο του Λαζάρου είναι ταυτόχρονα η ημέρα όπου, βάσει της παράδοσης, φτιάχνονται κουλουράκια προς τιμήν του νεκρού Λαζάρου.
Η Κακοπετριά βασικά προσφέρεται για πασχαλινά της δρώμενα καθόλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει το Κοινοτικό Συμβούλιο, την επόμενη μέρα από το Σάββατο του Λαζάρου, που είναι γνωστή ως Κυριακή των Βαίων, οι γυναίκες του χωριού παίρνουν κλωνάρια ελιάς στην εκκλησία με σκοπό να μείνουν εκεί μέχρι τη μέρα της Πεντηκοστής, οπότε η ελιά αγιάζεται και πάει πίσω στο κάθε σπίτι για κάπνισμα. Ένα κάπνισμα που θεωρείται ότι διώχνει το κακό και τη ζηλοφθονία.
Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την Μεγάλη Πέμπτη, όπου οι εικόνες στην εκκλησία σκεπάζονται με μαύρα ρούχα και το βράδυ στήνεται ομοίωμα σταυρού με τον Χριστό, τον Απόστολο Ιωάννη και την Παναγία. Οι χωριανοί εκείνη τη μέρα είθισται να επισκέπτονται την εκκλησία για να προσκυνήσουν τον τίμιο σταυρό και να ακούσουν τα 12 ευαγγέλια για τα πάθη του Χριστού.
Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί γίνεται ο στολισμός του Επιταφίου με τρεις μυροφόρες κοπέλες να ραίνουν τον Χριστό με μύρα αρώματα και άνθη. Το βράδυ όπου γίνεται η μυσταγωγική περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους του χωριού οι γυναίκες ραντίζουν τον επιτάφιο με τη μερρέχα. Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί τα μαύρα ρούχα που καλύπτουν τις εικόνες πέφτουν, οι χωριανοί χτυπούν ρυθμικά τους σκάμνους και το βράδυ, γύρω στις 11, αρχίζουν το χαρμόσυνο παίξιμο της καμπάνας, με την καθιερωμένη Λαμπρατζιά, τα κεριά, τις λαμπάδες και τον Καλό Λόγο.
Οι εκδηλώνεις κορυφώνονται στην πλατεία του χωριού την Κυριακή του Πάσχα, με παραδοσιακά παιχνίδια και το ψήσιμο του αρνιού στη σούβλα. Παιχνίδια και εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στην πλατεία της Κακοπετριάς τόσο τη Δευτέρα όσο και την Τρίτη του Πάσχα.
Διαμερίσματα Ενύπνιον, Κακοπετριά / φώτο booking
Όμοδος, επαρχία Λεμεσού
Το σαγηνευτικό Όμοδος με το εντυπωσιακό Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού στο κέντρο του λιθοστρωμένου χωριού είναι σίγουρα μια εξαιρετική επιλογή για να περάσει κανείς τις μέρες του Πάσχα, έχει όμως ενδιαφέρον να πούμε ότι το γνωστότερο ίσως πασχαλινό έθιμο της κοινότητας αναβιώνει κάθε Τρίτη του Πάσχα.
Πρόκειται για ένα πολύ παλιό, μοναδικό και εντυπωσιακό έθιμο που εκτιμάται ότι επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο από την εποχή των Οθωμανών και περιλαμβάνει τη ρίψη χαιρετιστήριων βολών (πυροβολισμών) κατά την περιφορά του Τιμίου Σταυρού από σπίτι σε σπίτι.
Ωστόσο και το ίδιο το μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού είναι από μόνο του λόγος για να περάσει κανείς τις πασχαλινές μέρες στο Όμοδος. Τοποθετημένο μπροστά από τη μεγάλη πλατεία, που σφύζει από ζωή, είναι από τα παλαιότερα και ιστορικότερα μοναστήρια του νησιού και στο εσωτερικό του στεγάζονται μουσεία που παλαιότερα λειτουργούσαν ως κελιά των μοναχών.
Κassandras Place, Όμοδος
Στιγμιότυπο από το μοναστήρι στο Όμοδος / φώτο @traveler p_hh instagram
Κάθικας, επαρχία Πάφου
Βορειοανατολικά της Πέγειας, στο ενδιάμεσο της διαδρομής από την πόλη της Πάφου για την Πόλη Χρυσοχούς βρίσκεται το χωριό του Κάθικα, που αποτελεί δημοφιλή προορισμό κάθε Πάσχα για τα μοναδικά του έθιμα. Ξεχωριστό ενδιαφέρον συγκεντρώνει στο χωριό η Μεγάλη Παρασκευή, όπου δραματοποιούνται τα «Πάθη του Χριστού» με τον ίδιο τον κοινοτάρχη να αναλαμβάνει τον ρόλο του… Ιησού και να ηγείται πομπής από το εκκλησάκι του Αγίου Ονουφρίου μέχρι την εκκλησία της Παναγίας Ευαγγελίστριας.
Πέραν όμως των πασχαλινών εθίμων, ο Κάθικας προσφέρεται για τις καλές τους ταβέρνες με νόστιμο φαγητό όπως ο Κυπάρισσος, η ταβέρνα του Αραούζου και το Πετραδάκι. Είναι επίσης προορισμός για το κρασί που παράγεται στα εδάφη του και τα τοπικά του οινοποιεία. Λέγεται, μάλιστα, ότι το ξινιστέρι στον Κάθηκα θεωρείται το καλύτερο λευκό κρασί στην Κύπρο και δεν πρέπει να είναι συμπτωματικό που πέραν της μισής παραγωγής λευκού κρασιού στην Κύπρο προέρχεται από τα σταφύλια του Κάθικα.
Loxandra Inn, Κάθικας, Πάφος / φώτο booking
Λάγια, επαρχία Λάρνακας
Ανάμεσα στη Βάβλα και στην Ορά, βρίσκεται η μικρή κοινότητα της Λαγιάς στην επαρχία Λάρνακας, που επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει πόλο έλξης για τα πασχαλινά της δρώμενα. Μιλάμε για ένα πολύ μικρό χωριό, σχεδόν εγκαταλελειμμένο, με ελάχιστους μόνιμους κατοίκους που είναι όμως γραφικό με πετρόχτιστα σπίτια και που το Πάσχα γεμίζει ζωή.
Την τιμητική της η κοινότητα έχει ειδικά κάθε Δευτέρα του Πάσχα, όπου η εκκλησιαστική επιτροπή με το σωματείο «Οι φίλοι της Λαγιάς» διοργανώνουν μια σειρά από δρώμενα στην πλατεία του χωριού στα οποία αξίζει να συμμετάσχει κανείς. Η εκδήλωση είναι ανοιχτή για το κοινό.
Φωτογραφίες από το exclusive nirvana yurts glamping στον Κάτω Δρυ, κοντά στη Λαγιά
Αγία Νάπα, επαρχία Αμμοχώστου
Την Αγία Νάπα την έχουμε ταυτισμένη με το καλοκαίρι, όμως με ανοιχτό μυαλό μπορεί να αποτελέσει δελεαστική επιλογή και για τις μέρες του Πάσχατος, καθότι ο Δήμος έχει κάνει θεσμό πια τη σειρά εκδηλώσεων που πραγματοποιούνται τέτοια εποχή κάθε χρόνο. Γιατί λοιπόν να μην συνδυάσουμε ηλιοθεραπεία -ίσως και βουτιά- στις ωραιότερες παραλίες του νησιού με ένα πλούσιο κιόλας πρόγραμμα πασχαλινών εκδηλώσεων;
Σύμφωνα με το πρόγραμμα που δημοσίευσε ο Δήμος, τη Μεγάλη Παρασκευή θα γίνει γύρω στις 9 το βράδυ η περιφορά του Επιταφίου στους κύριους δρόμους και στα στενά δρομάκια της πόλης. Της πομπής, μάλιστα, θα προπορεύεται η μπάντα του δήμου και της εκκλησίας της Παναγίας Αγίας Νάπας. Το Μεγάλο Σάββατο, μερικές ώρες πριν από την Αναστάσιμη Ακολουθία, θα γίνει στη βόρεια περιοχή του Μοναστηριού το άναμμα της Λαμπρατζιάς και το κάψιμο του Ιούδα. Θα αναβιώσει επίσης για μία ακόμη χρονιά ένα παλιό παραδοσιακό έθιμο που είναι οι βίτσες στη φωτιά και το κτύπημα τους στο έδαφος.
Την Κυριακή του Πάσχα στις 10.30 το πρωί θα τελεστεί στον Ιερό Ναό Παναγίας Αγίας Νάπας ο Εσπερινός της Αγάπης όπου θα διαβαστεί το Ευαγγέλιο σε διάφορες γλώσσες Στις 7.00 το απόγευμα αναμένεται να πραγματοποιηθεί πλούσιο «Πασχαλινό Χορευτικό Σεργιάνι» με χορούς και τραγούδια από διάφορες περιοχές του ελληνισμού και της Κύπρου από τα χορευτικά συγκροτήματα του Δήμου Αγίας Νάπας και του Κίμων Ξυλοτύμπου, το οποίο θα έχει διάρκεια τριών περίπου ωρών.
Το πρόγραμμα τη Δευτέρα του Πάσχα θα αρχίσει στις 16.30 το απόγευμα με σούσες και τσιαττιστά κάτω από την τουμπεζιά από τον Χορευτικό ΄Ομιλο του Δήμου Αγίας Νάπας. Από τις 17.30 μέχρι τις 19.00 θα διεξαχθούν στο χώρο της Πλατείας παραδοσιακά παιχνίδια.
Το καλλιτεχνικό μέρος του προγράμματος θα ξεκινήσει στις 19.15 και θα συμπεριλαμβάνει κυπριακή παραδοσιακή μουσική καθώς και χορούς και τραγούδια από την Κρήτη και τη Θράκη.
