Όσο η θερμοκρασία πέφτει, συνηθίζουμε να κλεινόμαστε στο σπίτι, στα ζεστά μας, με ένα φλιτζάνι αχνιστό καφέ, να περνάμε το Σαββατοκύριακο χαλαρά στον καναπέ. Αυτό ιδανικά θα αλλάξει, αν δεν έχει ήδη αλλάξει. Άλλωστε οι εκδρομές στην Κύπρο δεν είναι ταυτισμένες με το καλοκαίρι, απλώς ο κόσμος τείνει να τις προτιμά τους καλοκαιρινούς μήνες. Σίγουρα από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο έχουμε ως σταθερό πλεονέκτημα τον καιρό αλλά αυτό δεν σημαίνει πως τον χειμώνα οι εξορμήσεις μπαίνουν στον πάγο. Η κυπριακή ύπαιθρος είναι πλούσια σε εικόνες, μυρωδιές και, φυσικά, γεύσεις, εστιατόρια και καφέ που διατηρούν έναν πιο παραδοσιακό χαρακτήρα, αναβαθμίζουν τις γαστρονομικές τους επιλογές και καταφέρνουν να γίνονται απαραίτητος σταθμός. Όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιοι επενδύουν στις γεύσεις του τόπου μας και τις προτείνουν ανεπιφύλακτα, διαδίδοντας έτσι την παράδοση σε νέες γενιές και επισκέπτες. Με αυτό το σκεπτικό εντοπίσαμε έξι χωριά που έχουν να σου προσφέρουν πιάτα που γαργαλούν τους ουρανίσκους και συνάμα αναβαθμίζουν την κυπριακή γαστρονομία.
Οι προορισμοί που προτείνουμε βρίσκονται σε τοποθεσίες που ενδείκνυνται για εξορμήσεις τώρα που η θερμοκρασία είναι κατάλληλη, χωρίς τον ήλιο να καίει, με αυτό το δροσερό αεράκι να μπαίνει από το παράθυρο του αυτοκινήτου, ή στον προορισμό σου όσο περπατάς. Από την άλλη, το μόνο σίγουρο είναι πως όταν μιλάμε για την Κύπρο, μιλάμε για ένα μικρό νησί του οποίου πάνω-κάτω τα χωριά τα γνωρίζεις ήδη. Εμείς είμαστε εδώ για να σου προσδιορίσουμε πού θα φας τι, μέσα από γεύσεις που βγαίνουν από την παράδοσή μας και που, ως επί το πλείστον, έχουν προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα. Το πιο σίγουρο είναι πως ξέρεις αυτά τα χωριά, αλλά κατά πόσο έχεις γευτεί αυτά που ανακαλύψαμε;
Σπιτικά γλυκά και Καφές στη Χόβολη
Η Κυπερούντα βρίσκεται σαράντα τρία χιλιόμετρα βόρεια της Λεμεσού, στους πρόποδες της Μαδαρής, στην περιφέρεια της Πιτσιλιάς. Το όνομά της προέρχεται από το φυτό- ζιζάνιο «κύπειρος» και κατά τη Φραγκοκρατία αποτελούσε βασιλικό κτήμα. Σήμερα, είναι ένα όμορφο χωριό -το μεγαλύτερο ορεινό της Κύπρου- που διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα. Η γραφική πλατεία του χωριού έχει δημιουργηθεί γύρω από την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, όπως γίνεται συνήθως στα χωριά. Πρόκειται για μια παλιά, λιθόκτιστη εκκλησία που ξεχωρίζει για την προσεγμένη αρχιτεκτονική και τη διακόσμησή της. Σε έναν παράδρομο της πλατείας συναντάς το καφενείο «Καφές στη Χόβολη». Ένας παραδοσιακός φρεσκοψημένος καφές που ψήνεται αργά και μερακλήδικα στην άμμο είναι ό,τι πρέπει είτε ως μοναδική επιλογή είτε ως συνοδευτικός σε ένα από τα σπιτικά γλυκά που προσφέρονται σε αφθονία και με μεγάλη ποικιλία. Δοκιμάσαμε τη μηλόπιτα και αμέσως βρήκε θέση στην καρδιά μας. (φωτογραφία: @kafesstixovoli / Instagram)
Ψωμί αρκατένο
Το Όμοδος δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους προορισμούς για εκδρομή και δικαιολογημένα αφού συνδυάζει παραδοσιακά, γραφικά στενά με τη φύση. Απαραίτητη η επίσκεψη στη Μονή Τιμίου Σταυρού γιατί, αν μη τι άλλο, η θέα από τον πρώτο όροφο, έξω από το Μουσείο Αγώνος, είναι πανέμορφη, με την αυλή της εκκλησίας, τα βουνά και τον ουρανό να δημιουργούν μια θέα σαν πίνακα ζωγραφικής. Στην πλατεία του χωριού βρίσκονται διάφοροι χώροι εστίασης, αλλά εμείς εισηγούμαστε να περπατήσεις ακόμα λίγο, μέχρι τα «Αρκατένα Φωτεινής». Είτε αγαπάς το ψωμί είτε το τρως από συνήθεια, δύσκολα μπορείς να αντισταθείς στο αρκατένο. Το κουλούρι που ζυμώνεται με προζύμι από αφρό που παράγεται λόγω ζύμωσης των ρεβιθιών είναι χωρίς αμφιβολία ένα προϊόν ταυτισμένο με την Κύπρο, και η κατασκευή του γίνεται κυρίως στο Όμοδος και στο Κοιλάνι. Απλώς στο Όμοδος δίνεται και με διάφορες μορφές. Μπορείς να το επιλέξεις ως συνοδευτικό μιας πιατέλας με λαχανικά, αλλαντικά και αλοιφές ή ως βάση σε ένα πεντανόστιμο πειρασμό με σοκολάτα και φρούτα για brunch. (φωτογραφία: @arkatenafotini / Instagram)
Λουκουμάδες και γλυκά
Το Παλαιχώρι, στην επαρχία Λευκωσίας, αποτελείται από δύο κοινότητες και δύο κοινοτικά συμβούλια, το Παλαιχώρι Ορεινής και το Παλαιχώρι Μόρφου που χωρίζονται από ένα φυσικό σύνορο, το ρυάκι «Παλαιχώρι». Όταν περιηγηθείς στα παραδοσιακά στενά και σπίτια, που είναι κατά ένα μεγάλο μέρος ακατοίκητα, και απολαύσεις τη θέα από την κορυφή της ανηφόρας αν αντέχεις και έχεις όρεξη να ανέβεις, επιστρέφεις στην πλατεία. Στον δρόμο δίπλα από την κεντρική πλατεία συναντάς ένα τραπέζι με νόστιμους λουκουμάδες της ώρας. Πάρε ένα κουτάκι και συνέχισε προς την πλατεία γιατί αμέσως μετά βρίσκεται ένα ακόμα τραπέζι, το οποίο σίγουρα θα σου ανοίξει την όρεξη για παραδοσιακά γλυκά. Σουτζούκος, κιοφτέρι, μάντολες και ό,τι άλλο λαχταράς υπάρχει μπροστά σου και σίγουρα θα φύγεις από εκεί με τσάντες. Όλο το σκηνικό όμως είναι άκρως φθινοπωρινό, με την πλατεία να είναι συχνά γεμάτη από φύλλα από τα δέντρα που την περιβάλλουν. Με λίγα λόγια, είναι ένας υπέροχος προορισμός για εκδρομή τον Νοέμβριο.
Κουμανταρία burger
Η κουμανταρία είναι ίσως το πιο γνωστό ποτό της Κύπρου και σε ένα χωριό, σε ένα συγκεκριμένο οινοποιείο βρήκαν ένα πρωτότυπο τρόπο να το αξιοποιήσουν και να το διαδώσουν στη νέα γενιά. Είκοσι πέντε χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού βρίσκεται το χωριό Δωρός, ένα από τα δεκατέσσερα κουμανταροχώρια της Κύπρου που έχουν το δικαίωμα παραγωγής της κουμανταρίας. Η ονομασία του χωριού προέρχεται από την αρχαία ελληνική ονομασία Δωρίς που σημαίνει δασώδης περιοχή και όλο το χωριό διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, με βασικό δομικό υλικό την κρητίδα, με την οποία κτίστηκαν τα περισσότερα σπίτια. Εκεί είναι και το Οινοποιείο Καρσεράς, με μεγάλη παράδοση εδώ και χρόνια στην παραγωγή κουμανταρίας. Εκμεταλλευόμενοι το γεγονός πως το χωριό δεν διαθέτει εστιατόρια, δημιούργησαν το «Barrel Eat», μια street food καντίνα με μπέργκερ, σάντουιτς, χοτ ντογκ και πατάτες, που συνοδεύονται από τη δική τους σος με βασικό συστατικό, φυσικά, την κουμανταρία. Πώς μπορείς να πεις «όχι» σ’ αυτή την επιλογή; (φωτογραφία: @barrel_eat / Instagram)
Σοκολάτα με τριαντάφυλλο
Από αυτή τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει ένα ακόμα αγαπημένο χωριό της Κύπρου. Ο Αγρός, με σήμα κατατεθέν το τριαντάφυλλο, προσφέρει πολλές επιλογές. Ένας από τους απαραίτητους σταθμούς στον Αγρό είναι το εργοστάσιο τριαντάφυλλου, όπου μαθαίνεις την ιστορία του εργοστασίου, γνωρίζεις τη διαδικασία επεξεργασίας του λουλουδιού και έχεις την ευκαιρία να γευθείς σοκολάτα με τριαντάφυλλο. Τα δύο αυτά στοιχεία ισορροπούν άψογα, σε μια λειχουδιά που σίγουρα θα πεθυμήσεις και θα θυμάσαι για καιρό. Μπορείς να πάρεις μαζί σου και για το σπίτι σοκολάτες ή σοκολατάκια. Στη συνέχεια, εννοείται ότι ένας ακόμα απαραίτητος σταθμός είναι τα «Σπιτικά Γλυκά της Νίκης» με ό,τι βάλεις στο μυαλό σου να έχει γίνει πεντανόστιμο γλυκό του κουταλιού. (φωτογραφία: The Rose Factory by Tsolakis - VENUS ROSE Cosmetics / Facebook)
Πίτα με γιαούρτι και κιμά
Για το τέλος αφήσαμε ένα πολύ ιδιαίτερο πιάτο στο χωριό Λιβάδια της επαρχίας Λάρνακας. Τα Λιβάδια είναι κτισμένα σε λιβαδότοπο, δηλαδή επίπεδο μέρος με τρεχούμενα νερά και άφθονη βλάστηση, εξ ου και το όνομα του χωριού. Το ενδιαφέρον, όμως, με το χωριό αυτό είναι πως περιλαμβάνει ένα αναπαλαιωμένο σπίτι που λειτουργεί ως ταβέρνα. Η ταβέρνα «Τα Αλώνια» αποτελεί επιλογή για κατοίκους και επισκέπτες εδώ και δέκα χρόνια, με ζεστό χώρο και τζάκι ιδανικό για τα κρύα βράδια και μοναδικά πιάτα. Το μενού περιλαμβάνει κυπριακούς μεζέδες που κατά καιρούς είναι «πειραγμένοι», με ξεκάθαρο highlight το signature πιάτο που είναι τηγανητή πίτα με γιαούρτι και κιμά, και συχνά με ζωντανή μουσική. (φωτογραφία: Alonia Tavern Livadia / Facebook)
