Αναστασία Παπαδοπούλου: «Γιατί δεν μίλησες τότε;... Η απόλυτα εκνευριστική ερώτηση»

Με αφορμή την εξομολόγηση της πρωταθλήτριας Σοφίας Μπεκατώρου αλλά και την επαναφορά της αποκάλυψης της Άντρης Ελευθερίου περί σεξουαλικής παρενόχλησης που ακολούθησε, η πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», Αναστασία Παπαδοπούλου, έκανε μια ιδιαίτερη ανάρτηση και μεταξύ άλλων απάντησε σε όσους κατακρίνουν με τα λόγια τους τις συγκλονίστηκες εξομολογήσεις όσων υπήρξαν θύματα παρενόχλησης.

Μεταξύ άλλων, η Αναστασία Παπαδοπούλου τονίζει πως η μόνη ερώτηση που πρέπει να κάνουμε στις γυναίκες που βρήκαν το θάρρος και μίλησαν είναι «που βρήκες τη δύναμη... μπράβο» και για κανέναν λόγο «Γιατί τώρα;». 

Συγκεκριμένα, η Αναστασία Παπαδοπούλου έγραψε: «Γιατί δεν μίλησες τότε; Η απόλυτα εκνευριστική (το ολιγότερο) ερώτηση που έχω ακούσει αυτές τις μέρες. Όταν η μόνη ερώτηση έπρεπε να είναι «που βρήκες τη δύναμη»; Και η μόνη απάντηση έπρεπε να είναι «Μπράβο. Σε θαυμάζω».

Σίγουρα δεν έχω εγώ την ολοκληρωμένη απάντηση στο «εκνευριστικό» ερώτημα επειδή ευτυχώς δεν χρειάστηκε να το γυρέψω μέσα μου και να γυρέψω την απάντηση. Όμως έχοντας μιλήσει με αρκετούς επιζώντες μπορώ να προσφέρω κάποιες σκέψεις.

Επειδή είναι δύσκολο να δεχθείς και να αποδεχθείς αυτό που σου έγινε. Επειδή όταν γίνεται η επίθεση (και για επίθεση μιλάμε είτε λεκτική είτε σωματική) είσαι εγκλωβισμένη στον φόβο. Πολλές φορές στην ντροπή που η κοινωνία έχει επιβάλει. Επειδή τα αναπόφευκτα ερωτήματα μέσα σου είναι αν το προκάλεσες εσύ. Αν θα σε πιστέψουν, αν θα σε βοηθήσουν. Και όταν όπως στις περιπτώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας (στον αθλητισμό για παράδειγμα) έχεις εναποθέσει όλα τα όνειρα και τις ελπίδες σου για τη ζωή και τη καριέρα σου σε κάποιους τρίτους, φοβάσαι και για τις επιπτώσεις. Γιατί ας μην κοροιδευόμαστε. Οι θύτες σε αυτές τις περιπτώσεις των σχέσεων εμπιστοσύνης και εξουσίας, μπορούν με ένα κούνημα του δάκτυλου τους να καταστρέψουν μια καριέρα. Αυτό εξάλλου απέδειξε και η υπόθεση Ουάινσταίν στην Αμερική όπου πάμπολλές επίδοξες ηθοποιοί είδαν την καριέρα τους να καταστρέφεται μόνο και με την υποψία ότι μπορούσε να μιλήσουν ή αν τολμούσαν να αρνηθούν τις ορέξεις του εξουσιαστή τους.

Γιατί δεν μίλησες τότε; Επειδή και πάλι ας μην ξεχνάμε ότι το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης πρόσφατα έγινε δεκτό και αποδεκτό από την κοινωνία. Πριν 13 μόλις χρόνια το Συμβούλιο της Ευρώπης σύνταξε το πρώτο νομικό εργαλείο για να αντιμετωπίσει το θέμα, τη Σύμβαση Λανζαρότε. Πριν 9 χρόνια άρχισε την εκστρατεία Ένα στα Πέντε και πριν 4 χρόνια την εκστρατεία για την κακοποίηση στον αθλητισμό στο πλαίσιο της οποίας μίλησε η κα Μπεκατώρου. Πριν 5 μόλις χρόνια άρχισαν οι αποκαλύψεις στην Αμερική και το κίνημα #MeToo. Πέρσυ καταδικάστηκε ο Ουάνσταιν, πριν 3 χρόνια καταδικάστηκε χρόνια ο γιατρός της ομάδας ενόργανης γυμναστικής της Αμερικής, πριν 2 χρόνια μίλησαν τα θύματα του Μάικλ Τζάκσον σε ντοκυμανταίρ. Στην Κύπρο πριν 6 χρόνια αναθεωρήθηκε η νομοθεσία, πριν 3 αναθεωρήθηκαν οι διαδικασίες, ιδρύθηκε το Σπίτι του Παιδιού και επιτέλους το συμφέρον του θύματος τέθηκε πάνω από τις ίδιες τις διαδικασίες. Τα αναφέρω αυτά για να θυμίσω ότι δεν ήταν εύκολο να μιλήσεις πριν λίγα χρόνια. Η φράση «Σπάσε τη Σιωπή» δεν υπήρχε στο μυαλό κανενός.

Για αυτό πριν ρωτήσουμε την εκνευριστική ερώτηση ας ρωτήσουμε πρώτα τον εαυτό μας τι γνωρίζαμε για το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης πριν 23 χρόνια και πως θα το αντιμετωπίζαμε αν το ακούγαμε τότε σε σύγκριση με τώρα.
Δεν υπάρχει για εμένα μεγαλύτερη δύναμη από να καταφέρεις να δαμάσεις τους δαίμονες σου. Από το να καταφέρεις να τους αντιμετωπίσεις και όπως έχουν κάνει αυτές οι γυναίκες να κοιτάξεις στα μάτια τον φόβο που ζει μέσα σου και να του πεις «δεν θα με εξουσιάζεις πλέον». 

Πριν λίγα χρόνια μου μίλησε μια άλλη γυναίκα που επέζησε επίθεσης όταν ήταν παιδί. Της εξήγησα τις δυσκολίες στο να στοιχειοθετήσει υπόθεση μετά από τόσα χρόνια, το ότι η ποινή ακόμα και σε επιτυχία πιθανό να ήταν πολύ χαμηλή λόγω της νομοθεσίας που ίσχυε τότε. Με διέκοψε και μου είπε «δεν με ενδιαφέρει το αποτέλεσμα. Θέλω απλά να τον δω στα μάτια και να του πω ότι δεν ξέχασα. Ότι δεν τον φοβάμαι πλέον. Ότι δεν φοβάμαι πλέον.» Τότε κατάλαβα ότι η καταγγελία για αυτά τα θύματα είναι το τελευταίο βήμα σε μια μακρόχρονη εσωτερική διαδικασία μάχης με τη συνείδηση, τον πόνο, την ντροπή, την προδοσία και το φόβο. Μια εσωτερική μάχη που δυστυχώς δεν κερδίζουν όσες και όσοι θα θέλαμε.

Υποκλίνομαι στη δύναμη ψυχής αυτών των γυναικών όπως και στη δύναμη όλων των θυμάτων που σπάνε τη σιωπή τους. Υποκλίνομαι στη μάχη που δώσατε και που βγήκατε νικήτριες.

Οι ιστορίες της κα Μπεκατώρου και της κας ‘Αντρης Ελευθερίου έχουν δώσει έναυσμα. Δυστυχώς φυσικά η Άντρη Ελευθερίου είχε μιλήσει πολύ πιο πριν αλλά δεν την ακούσαμε, περιλαμβανομένου και εμού. Τότε είχε χαθεί η ιστορία της. Της οφείλουμε απολογία για αυτό. Αλλά έστω και τώρα ας ακούσουμε τις ιστορίες αυτών των γυναικών που τόλμησαν να σπάσουν τη σιωπή τους. Που τόλμησαν να δημοσιοποιήσουν την εσωτερική τους μάχη. Και ας δώσουμε υπόσχεση ότι δεν θα αφήσουμε άλλα θύματα εγκλωβισμένα στο φόβο.

Αυτό είναι το μόνο που οφείλουμε να κάνουμε. Όχι να ρωτάμε ερωτήσεις που χρησιμεύουν μόνο ως δικαιολογία για να συνεχίσουμε να ζούμε κάτω από το πέπλο σιωπής και άρνησης.

Αυτό και να διαβεβαιώσουμε όλα τα θύματα ακόμα μια φορά ότι μπορούν να σπάσουν τη σιωπή τους. Ότι υπάρχουν τα άτομα που θα τους πιστέψουν πρώτα και κυρίως θα τους βοηθήσουν, θα τους στηρίξουν και θα τους προστατεύσουν. Υπάρχουν οι διαδικασίες για να δώσουν αυτά που δικαιούνται και που χρειάζονται. Γιατί το «Σπάσε τη Σιωπή» δεν είναι πλέον μόνο φράση. Είναι πράξη. Η τελευταία μεν πράξη στην εσωτερική μάχη των θυμάτων αλλά η πρώτη πράξη για να αποκτήσουν συμμάχους για την υπόλοιπη τους ζωή σε μια κοινή μάχη».