Η Καθημερινή
Κώδικα δεοντολογίας που στόχο έχει να καταπολεμήσει τις έμφυλες διακρίσεις και να ευαισθητοποιήσει τους επαγγελματίες των ΜΜΕ ώστε να προάγουν την ισότητα εφαρμόζει η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης. Μιλώντας στην «Κ» η πρόεδρος της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Ρόνα Κασάπη εξηγεί για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαίο ένα τέτοιο εργαλείο. Αναφέρει πως στην Κύπρο είχαν εντοπιστεί έμφυλα στερεότυπα σε ρεπορτάζ που αφορούσαν ιδιαίτερα τη δίκη της δεκαεννιάχρονης Βρετανίδας και σε ρεπορτάζ στα οποία υπήρχε υπερπροβολή του ψυχολογικού προφίλ του κατά συρροή δολοφόνου Ν. Μεταξά. Εξηγεί, μεταξύ άλλων, ποια ήταν η αφορμή να θεσπιστεί σήμερα ο Κώδικας, τη ροπή που έχουν τα κυπριακά ΜΜΕ στον σεξισμό και πώς θα διασφαλίζεται η εφαρμογή του εν λόγω κώδικα.
Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Αρχής, η θέσπιση του Κώδικα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης για διασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης. Αναγνωρίζουμε, αναφέρει, ότι η στερεοτυπική απεικόνιση των γυναικών στα Μέσα, η παρουσίασή τους ως σεξουαλικών αντικειμένων, η ενίσχυση κυρίαρχων προτύπων ομορφιάς, η υποεκπροσώπηση των γυναικών στα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα και το υψηλό ποσοστό γυναικών δημοσιογράφων, οι οποίες έχουν βιώσει κάποια μορφή έμφυλης βίας στην εργασία τους, διαιωνίζει τις αντιλήψεις που συντηρούν τις έμφυλες διακρίσεις, την ανισότητα και τη βία εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών. Η Αρχή, προσθέτει, πέραν του νομοθετικού πλαισίου που υπάρχει, επιδιώκει τον εμπλουτισμό των εργαλείων, που έχει στη διάθεσή της, για την καταπολέμηση του σεξισμού και την προαγωγή της ισότητας των φύλων. Προς αυτή την κατεύθυνση διαμόρφωσε τον Κώδικα, που θα συμβάλει με πρακτικό τρόπο στην επιμόρφωση και στην ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών των ΜΜΕ, ώστε να αναγνωρίζουν τον σεξισμό και να προάγουν την ισότητα, τόσο μέσα από το οπτικοακουστικό περιεχόμενο, όσο και στις εσωτερικές δομές των οργανισμών τους.
Βρετανίδα και Μεταξάς
Ερωτηθείσα εάν υπάρχουν παραδείγματα κάλυψης γεγονότων τα τελευταία χρόνια προς αποφυγή, η κα Κασάπη σημειώνει πως σε ό,τι αφορά στα έμφυλα στερεότυπα, σε διαφημίσεις ή σε προγράμματα μυθοπλασίας, προβάλλονται εικόνες γυναικών, που εστιάζουν σε αποκομμένα μέρη του σώματός τους ή οι γυναίκες παρουσιάζονται ως αφελείς, χαριτωμένες, ως σεξουαλικά αντικείμενα και οι άνδρες ως λογικοί και σοβαροί. Υπάρχουν, επιπλέον, τα πλάγια στερεότυπα, όπως είναι η επικέντρωση στις δυσκολίες των «εργαζόμενων μητέρων», οι οποίες δεν μπορούν να τα έχουν όλα. Τονίζει ότι θα ήταν πιο ορθό να αναφερόμαστε σε «εργαζόμενους γονείς» και να προβάλλεται η ανάληψη της φροντίδας από τα δύο φύλα. «Υπάρχει διάχυτος, ακόμη, ο γλωσσικός σεξισμός και απουσιάζει η προβολή της διαφορετικότητας σε σχέση με την ηλικία, την εθνική καταγωγή, την κοινωνική τάξη και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Για όλα αυτά, υπάρχουν πρακτικές εισηγήσεις στον Κώδικα», επισημαίνει.
Αναφέρει ότι ως προς την ειδησεογραφία είχαν εντοπιστεί έμφυλα στερεότυπα σε ρεπορτάζ που αφορούσαν τη δίκη της 19χρονης Βρετανίδας και σε ρεπορτάζ όπου υπήρχε υπερπροβολή του ψυχολογικού προφίλ του κατά συρροήν δολοφόνου, Ν. Μεταξά, που έγινε σε βάρος της συζήτησης για την απώλεια της ζωής των γυναικών και των παιδιών. Διαπιστώθηκαν, επίσης, στερεότυπα σε ρεπορτάζ που ρομαντικοποιούσαν τη βία ή/και υπονοούσαν αμοιβαιότητα στην κακοποίηση, με τη χρήση όρων όπως «οικογενειακές διαφορές». Στο παρόν στάδιο έχουν υποβληθεί καταγγελίες για προγράμματα τύπου ριάλιτι και η Αρχή διερευνά, με βάση τη διαδικασία που προνοεί η νομοθεσία, την ύπαρξη πιθανών παραβάσεων.
Επιμορφωτικά εργαστήρια
Με βάση τα όσα δηλώνει η κα Κασάπη, ο Κώδικας Ισότητας ακολουθεί ένα πρότυπο λιγότερο συγκεντρωτικών ρυθμιστικών μοντέλων και προτύπων. Διέπεται από τη φιλοσοφία της συρρύθμισης και δεν προνοεί επιβολή ποινών. Η θεσμοθέτηση συζητήσεων και επιμορφωτικών εργαστηρίων, καθώς και η εξακρίβωση της προόδου μέσω ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών, θα συντείνει, επίσης, στην υλοποίησή του. «Είναι με μεγάλη ικανοποίηση που πληροφορήθηκα ότι η Ένωση Συντακτών υιοθέτησε τον Κώδικα και προσδοκώ σε μια γόνιμη συνεργασία της Αρχής με όλους τους φορείς. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα Μέσα αποτελούν μέρος του προβλήματος, αλλά ταυτόχρονα έχουν τη μοναδική ικανότητα να διαμορφώνουν αντιλήψεις και να προωθούν πρότυπα, οπόταν είναι σε θέση να αποτελέσουν μέρος της λύσης», καταλήγει η κα Κασάπη.
Φωτογραφία από Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου στο FB
