Γιατί οι Κύπριοι δεν χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;

Με τις τιμές των καυσίμων κίνησης να εκτοξεύονται, οι μετακινήσεις με ιδιωτικά οχήματα αρχίζουν να αποτελούν βραχνά για τον Κύπριο πολίτη αφού πλέον απαιτείται ένα σημαντικό μηνιαίο κονδύλι. Μάλιστα αναφορές του εκπροσώπου τύπου του Παγκύπριου Συνδέσμου Πρατηριούχων επιβεβαιώνουν την τάση του κοινού να περιορίζει στο βαθμό του απαραίτητου τις μετακινήσεις με την πλειοψηφία να βάζει 10€ και 20€ βενζίνη.

Η τιμή του diesel ξεπέρασε για πρώτη φορά στα χρονικά τα 2 ευρώ εντείνοντας την φωτιά που καίει την τσέπη του καταναλωτή, με τους πολίτες να ψάχνουν πλέον εναλλακτικούς τρόπους μετακινήσεων. Εξ’αφορμής των συνεχόμενων αυξήσεων στα καύσιμα θέσαμε εκ νέου το ερώτημα: Γιατί οι Κύπριοι δεν χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;

Προσπαθώντας να εξετάσουμε το θέμα από όλες τις οπτικές γωνίες και σκοπιές θέσαμε το ερώτημα ενώπιον του Προέδρου του Συνδέσμου Καταναλωτών Κύπρου, Μάριου Δρουσιώτη που μας έδωσε την δική του εκδοχή. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε μιλώντας στην «Καθημερινή» ο βασικότερος λόγος που τόσα χρόνια δεν τυγχάνουν εφαρμογής και χρησιμοποίησης τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι ότι πρακτικά δεν εξυπηρετούν την πλειοψηφία των καταναλωτών.

«Είναι φυσιολογικό να μην προτιμούν οι καταναλωτές τη μετάβαση τους είτε στον εργασιακό χώρο είτε και οπουδήποτε αλλού από τη στιγμή που μπορεί να χρειαστεί ν’αλλάξουν 2 ή 3 λεωφορεία, ή να περιμένουν μία ώρα για το επόμενο εάν χάσουν το προηγούμενο» δήλωσε επικεντρώνοντας τους λόγους στο ωράριο, τη συχνότητα των διαδρομών αλλά και την ευρύτητα που καλύπτουν τα δρομολόγια. Σε ότι αφορά ζητήματα νοοτροπίας και κουλτούρας ο κύριος Δρουσιώτης θεωρεί πως η δημιουργία μιας τέτοιας κουλτούρας έχει χτιστεί από την πολύχρονη χρήση των ιδιωτικών οχημάτων με την «πηγή του κακού» όπως ανέφερε να θεωρείται η έλλειψη πρακτικών εναλλακτικών επιλογών.

Το ζήτημα της αύξησης των δρομολογίων και της εφαρμογής του ωρολογίου προγράμματος με σκοπό τη διευκόλυνση των πολιτών και την παροχή κινήτρων στους πολίτες για χρησιμοποίηση των δημόσιων συγκοινωνιών είναι ένα θέμα που απασχολεί επί σειρά ετών το αρμόδιο Υπουργείο, όμως σύμφωνα με τον κύριο Δρουσιώτη προσκρούεται επανειλημμένα στο -λογικό- επιχείρημα του μικρού πληθυσμιακού μεγέθους που καθιστά ασύμφορη την τοποθέτηση μεγαλύτερης συχνότητας δρομολογίων ή της προσθήκης νέων ενώ τροχοπέδι αποτελεί και η γραφειοκρατεία αφού η διαδικασία δημόσιων προσφορών και τα νομοτυπικά ενδέχεται να χρειαστούν από 6 έως 12 μήνες για να εφαρμοστούν. Ο ίδιος δεν παρέλειψε ν’αναφερθεί και σε άλλες εναλλακτικές μεθόδους όπως τα συμβατά ή ηλεκτρικά ποδήλατα εξήρωντας δράσεις του Δήμου Στροβόλου που προχώρησε στην αγορά και παραχώρηση σε 2 μάλιστα φάσεις τονίζοντας όμως πως δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές γεγονός που το καθιστά σε αρκετές περιπτώσεις επικίνδυνο.

Από πλευράς των λεωφορειούχων τοποθετήθηκε στην «Καθημερινή» ο Διευθυντής του ΟΣΕΑ (Οργανισμός Συγκοινωνιών Επαρχίας Αμμοχώστου) κύριος Πανίκος Αμυραγιάς. «Η άνοδος στις τιμές των καυσίμων έχει ωθήσει αρκετό κόσμο ιδιαίτερα στις περιοχές μας να χρησιμοποιεί πλέον με μεγαλύτερη συχνότητα τα λεωφορεία» δήλωσε αρχικά, τονίζοντας πως τα χαμηλά κόμιστρα έχουν καταστήσει συμφέρουσα την επιλογή αυτή. «Μπορούμε π.χ να μεταφέρουμε άτομο από την επαρχία Αμμοχώστου στη Λάρνακα με 1,50 ευρώ, ενώ υπάρχει και η μηνιαία κάρτα που κοστίζει 40€ και εμπεριέχει απεριόριστες μετακινήσεις με λεωφορείο» ενώ παραδέχθηκε στη συνέχεια πως η συχνότητα και η ευρύτητα κάποιων δρομολογίων δεν είναι η επιθυμητή. Παρά ταύτα ο ΟΣΕΑ καταβάλει προσπάθειες για να ενώσει με διαδρομές ολόκληρη την περιοχή.

Η αμφίδρομη θέληση φέρνει δράσεις με τον Διευθυντή του ΟΣΕΑ να τονίζει πως κάποια δρομολόγια έχουν προσαρμοστεί στα ωράρια των εργαζομένων ούτως ώστε να μπορούν να μεταβαίνουν στη δουλειά τους χρησιμοποιώντας τα λεωφορεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι μάλιστα αρκετοί εργαζόμενοι του Νοσοκομείου Αμμοχώστου που μέχρι πρότινος πήγαιναν στη δουλειά με το ιδιωτικό τους αυτοκίνητο ενώ πλέον χρησιμοποιούν λεωφορείο. Μάλιστα όπως υπογράμμισε ο κύριος Αμυραγιάς, υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για να φτάσει τον προορισμό του (χαρακτηριστικά παραδείγματα διαδρομών από γύρω χωριά που μεταφέρονται στο Παραλίμνι και από εκεί μπορούν να κατευθυνθούν προς Πρωταρά ή Λάρνακα) ενώ επανέλαβε πως η συχνότητα των δρομολογίων είναι όπως είναι φυσιολογικό, συνδεδεμένη με την ζήτηση. Υπάρχουν 8 δρομολόγια από την ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου που συνδέουν και τα θερινά τουριστικά θέρετρα μέχρι και τη Λάρνακα (και άλλα 8 για επιστροφή) ημερησίως, ενώ το τρίπτυχο Παραλίμνι-Πρωταράς-Αγία Νάπα παρέχει λεωφορείο ανά 15 λεπτά.

Στην ανάγκη της δικής τους συνεισφοράς για αύξηση της επιβατικής κίνησης στάθηκε ο Διευθυντής του ΟΣΕΑ. «Πλέον μας καίει το εισιτήριο, μας καίει αν θα μπει κόσμος στα λεωφορεία» ανέφερε χαρακτηριστικά τονίζοντας τις διαφορές που έφερε η νέα σύμβαση με την Κυβέρνηση στον τρόπο λειτουργίας. «Πριν μία δεκαετία είμασταν σαν δημόσιοι υπάλληλοι. Είχαμε παραδείγματος χάριν μία συμφωνία ύψους 7 εκατομμυρίων, παρουσιάζαμε έσοδα 2 εκατομμυρίων και τ’άλλα 5 μας τα έδινε το Υπουργείο αφαιρώντας τις εισπράξεις από την κοινωνική συνεισφορά» εξήγησε τονίζοντας πως αυτό σήμαινε ότι «βρέξει χιονίσει» θα έπαιρναν αυτά τα λεφτά. Την περασμένη δεκαετία τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά αφού πλέον η νέα συμφωνία είναι οι πληρωμές να γίνονται βάσει χιλιομέτρων. Αυτό που αλλάζει ουσιαστικά είναι το κίνητρο που δίνεται στους λεωφορειούχους αφού καρπώνονται οι ίδιοι τα έσοδα των κομίστρων ενώ προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην κάλυψη των χιλιομετρικών αναγκών που προνοεί η συμφωνία αλλά και τις διαδρομές που εξυπηρετούν περισσότερο κόσμο.

Στην «Καθημερινή» μίλησε και ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Γιάννης Καρούσος τονίζοντας τις τεράστιες προσπάθειες αναβάθμισης που γίνονται με σκοπό να καταστεί ελκυστική και συνάμα πρακτική η χρησιμοποίηση των λεωφορείων από την πλειοψηφία των Κύπριων πολιτών.

Ο κύριος Καρούσος έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία λεωφορειολωρίδων (έχουν ήδη ξεκινήσει δίνοντας ως παράδειγμα την λεωφόρο Μακαρείου στη Λευκωσία) λέγοντας πως εντός 2-3 μηνών αναμένεται η παράδοση της μελέτης που περιλαμβάνει προμελέτη για κατασκευαστικά και αφορά το ολοκληρωμένο δίκτυο λεωφορειολωρίδων και τραμ. Η σημαντικότητα του εγχειρήματος είναι τεράστια και αναμένεται να λειτουργήσει ευεργετικά στη σχέση των πολιτών με τα λεωφορεία. «Φανταστείτε κάποιος που θα παίρνει το λεωφορείο από τη Λακαταμία ή το Τσέρι και θα μπορεί να μεταβεί απρόσκοπτα παραδείγματος χάριν στον Στρόβολο, χωρίς κίνηση σε λωρίδα που θα κινούνται μόνο λεωφορεία» δήλωσε. Έφερε ως παράδειγμα και τον παραλιακό της Λεμεσού αναφέροντας πως από τις 4 λωρίδες οι 2 θα χρησιμοποιούνται για τα λεωφορεία τονίζοντας πως με τη σειρά δράσεων η επιβατική κίνηση θα αυξάνεται χρόνο με το χρόνο.

Ήδη 1.3 εκατομμύρια πολίτες το χρόνο διακινούνται με αυτό τον τρόπο με τον αρμόδιο Υπουργό να παραδέχεται πως σίγουρα τα δρομολόγια και το εύρος των επιλογών πρέπει να γίνουν πιο βολικά όμως πρέπει να υπάρξει και η ανάλογη αλλαγή στην κουλτούρα. Παρέθεσε μάλιστα συγκεκριμένο παράδειγμα που αφορά την ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου για το βραδινό δρομολόγιο Πρωταρά-Αγίας Νάπας που είναι καθημερινά γεμάτο από Κύπριους -στην πλειοψηφία τους νεαροί- λέγοντας πως είναι ένας ασφαλής και οικονομικός τρόπος να βγουν έξω για να διασκεδάσουν και να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Εν κατακλείδι, από τη μία αδήριτη ανάγκη για απογαλακτισμό από τη μαζική χρησιμοποίηση ιδιωτικών οχημάτων -έστω και εάν αυτό γίνεται κυρίως εξ’ανάγκης με φόντο το κόστος των καυσίμων- και από την άλλη η βελτίωση στη συνδεσιμότητα, τις ανέσεις, το εύρος και τη συχνότητα των δρομολογίων δίνουν την ευκαιρία να μειωθεί το χάσμα και αποτελούν ίσως την απαρχή της σύσφιξης των σχέσεων των Κυπρίων με τις δημόσιες συγκοινωνίες. Θα πρέπει όμως στο εγγύς μέλλον να κορυφωθούν οι δράσεις και οι παροχές κινήτρων ούτως ώστε να φτάσουμε στο σημείο που θα εμποτιστεί στη νοοτροπία και την κουλτούρα μας η χρησιμοποίηση τους, την ίδια ώρα που τα ΜΜΜ θα λειτουργούν προς όφελος των πολιτών, όχι μόνο σε οικονομικό αλλά και πρακτικό επίπεδο.

Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.