Μαρία Καραμάνου
Η Αγία Σοφία, το εμβληματικό μνημείο της Κωνσταντινούπολης, με τον περίφημο τρούλο που «κρέμεται από τον ουρανό» και τα μοναδικά ψηφιδωτά της, βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση αποκατάστασης. Ο τρούλος, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο εκπληκτικά αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της ιστορίας, αποξηλώνεται στα πλαίσια εκτεταμένων έργων συντήρησης, με σκοπό να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η αυθεντικότητα του μνημείου.
Η απόφαση για την αποξήλωση του τρούλου δεν ελήφθη ελαφρά τη καρδία. Οι τελευταίες εργασίες συντήρησης, οι οποίες ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια, δεν ήταν επαρκείς για να διατηρηθεί το μνημείο στην κατάσταση που του αρμόζει. Παρά τις προσπάθειες των ειδικών να συντηρηθούν τα ψηφιδωτά και οι θόλοι του ναού, η φθορά που προκλήθηκε από τη χρήση του ως τζαμί, σε συνδυασμό με το φυσικό πέρασμα του χρόνου, είχε επιφέρει σοβαρές ζημιές.
Η απόφαση να αποσυναρμολογηθεί ο τρούλος είναι κρίσιμη για την ασφάλεια του μνημείου, καθώς οι ειδικοί φοβούνται ότι σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, ο τρούλος μπορεί να καταρρεύσει, προκαλώντας ανεπανόρθωτες ζημιές στο κτίσμα και στα ανεκτίμητα ψηφιδωτά του.
Αγία Σοφία: Αποξηλώνεται ο εμβληματικός τρούλος της – Τι συμβαίνει με τον ναό https://t.co/Zg9ikIjrV9
— Χώρα Του Αχωρήτου (@ChoraTou) December 11, 2024
Μια από τις πιο εντυπωσιακές πτυχές της τρέχουσας αποκατάστασης είναι η χρήση ψηφιακής τεχνολογίας για τη διατήρηση της αυθεντικότητας του μνημείου. Ολοκληρώθηκε ένα ψηφιακό δίδυμο της Αγίας Σοφίας, το οποίο επιτρέπει στους ειδικούς να αναλύσουν κάθε λεπτομέρεια της κατασκευής, από τις ρωγμές του τρούλου μέχρι τα ψηφιδωτά του. Με την τεχνολογία αυτή, είναι δυνατή η ακριβής ανακατασκευή του τρούλου σε περίπτωση ζημιάς, ακόμα και αν αυτός καταρρεύσει λόγω σεισμού.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρά την αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί, οι εργασίες αποκατάστασης συνεχίζονται με πλήρη σεβασμό στην ιστορική και θρησκευτική της αξία. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας διαβεβαιώνει ότι η αυθεντικότητα του ναού θα διατηρηθεί και ότι η αγαστή συνεργασία με την UNESCO και τις διεθνείς επιτροπές εξασφαλίζει την ορθότητα των εργασιών.
