Τα Χριστούγεννα είναι προ των πυλών. Η γιορτινή ατμόσφαιρα έχει αρχίσει να μας… βομβαρδίζει, κυρίως ως προς τα αδίστακτα καταναλωτικά κελεύσματα κι αυτή η εμμονή με τη διασκέδαση, τις παρέες, τις οικογένειες και τις συγκεντρώσεις που προβάλλουν οι διαφημίσεις των γιορτών μπορεί να αποβεί… μοιραία για την ψυχολογία μας. Επανατοποθετήστε το νόημα των γιορτών στη σωστή του βάση
και απολαύστε αυτή τη μικρή και τόσο χρήσιμη ανάπαυλα με τον τρόπο που εσείς θεωρείτε ιδανικότερο.
Η τελειότητα
Χιονισμένο τοπίο, φωτιά να σιγοκαίει στο τζάκι, δέντρο στολισμένο καλύτερα κι από το επικό χριστουγεννιάτικο δέντρο του Rockefeller Center στη Νέα Υόρκη. Μια οικογένεια χαρούμενη, με ταιριαστά πουλόβερ γύρω από το γιορτινό τραπέζι… Κι όλα αυτά για να μάς διαφημίσουν ένα αναψυκτικό ή μια φημισμένη ποικιλία κρασιού. Τα διαφημιστικά μηνύματα, δυστυχώς, έχουν πάψει πλέον να προβάλλουν μόνο καταναλωτικά προϊόντα. Πίσω από τον επιφανειακό σκοπό τους κρύβεται μια άλλη πιο ύπουλη πρόθεση: η ανάδειξη της τελειότητας ως κάτι εφικτό, κάτι που υποσυνείδητα έστω μπορούμε να ταυτίσουμε με την αγορά του συγκεκριμένου προϊόντος. Ακόμη κι αν έχουμε αναπτύξει κριτικές αντιστάσεις απέναντι στους έντεχνους μηχανισμούς της διαφήμισης, ακόμη κι αν, εν τέλει, δεν αγοράσουμε το συγκεκριμένο προϊόν, υπάρχει ο κίνδυνος να «αγοράσουμε» την ιδέα, την εικόνα.
Ψυχολογικός πόλεμος
Το επόμενο βήμα είναι εμφανές. Η διαρκής ανάγκη για να επιτύχουμε την τέλεια εικόνα της διαφήμισης θα γεννήσει μέσα μας το θλιβερό και διαρκές αίσθημα του ανικανοποίητου, καθώς οποιαδήποτε σύγκριση με τη δική μας εικόνα θα καταδείξει τα τρωτά σημεία στον τρόπο ζωής μας, σε σχέση πάντα με την εξιδανικευμένη εκδοχή της διαφήμισης. Οι κίνδυνοι πολλοί: αφενός, θα επενδύσουμε στον καταναλωτισμό για να διασκεδάσουμε την όποια θλίψη μας κι, αφετέρου, θα ανεβάσουμε τόσο πολύ την κλίμακα των προσδοκιών μας για τις γιορτές, με αποτέλεσμα η αποκλιμάκωση να είναι απότομη και βίαιη.
Εκλογικεύστε την κατάσταση Ας παραδεχθούμε πως η διαφήμιση είναι μια μορφή τέχνης. Πίσω από κάθε διαφημιστικό… σποτάκι, κρύβεται μια ολόκληρη ομάδα ψυχολόγων, ταλαντούχων κειμενογράφων, ηθοποιών, σκηνοθετών, καλλιτεχνών. Το αποτέλεσμα, λοιπόν, των διαφημίσεων δεν είναι παρά μια εικαστική παρέμβαση στην πραγματικότητα που σκοπό έχει καταρχάς να τραβήξει την προσοχή μας με την αισθητική της κι έπειτα να την παγιδεύσει με τη φιλοσοφία της. Η πραγματικότητα είναι, όμως, αλλιώτικη. Χριστούγεννα στην Κύπρο θα πουν ατέλειωτες ουρές στα ταμεία και στο αυτοκίνητο, ηλιόλουστες και ενίοτε ελαφρώς ψυχρές μέρες, καθόλου χιόνι, καμία ανάγκη για βαριά ρούχα και υπερβολές και οπωσδήποτε ποτέ και πουθενά οικογένειες που χαμογελούν σαν ρομπότ η μια στην άλλη, μακριά από κουτσομπολιό, γκρίνια και… πολύ πολύ θόρυβο. Τα συστατικά των ελληνικών Χριστουγέννων έτσι όπως τα έχει ορίσει η παράδοση είναι διαφορετικά. Θετικά ή αρνητικά, όπως κι αν επιλέξουμε να τα χαρακτηρίσουμε, οφείλουμε να παραδεχθούμε πως η δυτικοθρεμμένη μας φύση έχει υιοθετήσει αρκετές από τις αμερικανικές συνήθειες ως προς τον τρόπο που βιώνει τις γιορτές. Αυτό δεν θα ήταν καθόλου επιλήψιμο, βέβαια, εάν είχαμε και τα μέσα και την κατάλληλη νοοτροπία να ανταποκριθούμε σε αυτό τον τρόπο ζωής.
Κάντε μια μικρή αναδρομή στα πέντε τελευταία σας Χριστούγεννα. Τι κρατάτε και τι αφήνετε;
Πώς θα μπορούσατε να βελτιώσετε τον τρόπο που τα βιώνετε; Μακριά από ενοχλητικούς φίλους, υποχρεωτικές συγκεντρώσεις και πολυκοσμία; Δείπνο με τα αγαπημένα σας πρόσωπα; Φίλοι και επιτραπέζια; Βρείτε ό,τι είναι για σας σημαντικό και επενδύστε σε αυτό μακριά
από φαντασιώσεις. Το παραμύθι και η χρυσόσκονη είναι πάντα μια ευκαιρία να αποδράσουμε. Ας τα αφήσουμε, όμως, κλεισμένα στο δίωρο μιας κινηματογραφικής ταινίας κι ας επενδύσουμε σε μια απτή πραγματικότητα που θα μας δικαιώσει.
