Μαρία Καραμάνου
Το 2015, η παγκόσμια κοινότητα του wellness σοκαρίστηκε από μία τεράστια απάτη. Η Belle Gibson, μία νεαρή influencer από τη Μελβούρνη, που είχε χτίσει μια αυτοκρατορία ευεξίας μέσω του blog και της εφαρμογής της, «The Whole Pantry», αποκαλύφθηκε πως είχε πει ένα τεράστιο ψέμα: δεν είχε ποτέ καρκίνο, παρά τους ισχυρισμούς της ότι θεραπεύτηκε μόνη της μέσω διατροφής και εναλλακτικών θεραπειών.
Κατάφερε να πείσει το κοινό της, ανάμεσα τους και καρκινοπαθείς που πίστευαν ότι η χημειοθεραπεία είναι ανώφελη και το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να αλλάξουν διατροφή και συνήθειες.
Η άνοδος της Belle Gibson
Η Gibson εμφανίστηκε στον χώρο του wellness το 2013, ισχυριζόμενη ότι διαγνώστηκε με τελικό στάδιο καρκίνου στον εγκέφαλο και ότι οι γιατροί της είχαν δώσει μόλις τέσσερις μήνες ζωής. Αντί να ακολουθήσει συμβατικές θεραπείες, επέλεξε έναν «φυσικό» δρόμο, προωθώντας την υγιεινή διατροφή, τις ολιστικές μεθόδους και την αποφυγή της ιατρικής παρέμβασης.
Η ιστορία της έγινε viral. Το Instagram της συγκέντρωσε εκατοντάδες χιλιάδες ακολούθους, οι οποίοι τη θεωρούσαν πρότυπο υγείας και ευεξίας. Η εφαρμογή της, «The Whole Pantry», έγινε ανάρπαστη και κυκλοφόρησε μέχρι και στο Apple Watch, ενώ το ομώνυμο βιβλίο της έγινε best-seller. Οι υποσχέσεις της δεν ήταν απλώς εμπνευσμένες – προσέφεραν ελπίδα σε ασθενείς που αναζητούσαν μια εναλλακτική στη συμβατική ιατρική.
Το ξεσκέπασμα της απάτης
Όμως, υπήρχαν κενά στην ιστορία της. Φίλοι και δημοσιογράφοι, όπως οι Beau Donelly και Nick Toscano, άρχισαν να ερευνούν τους ισχυρισμούς της. Όταν τη ρώτησαν ποιοι γιατροί την είχαν διαγνώσει, η Belle δεν μπορούσε να δώσει απαντήσεις. Τελικά, το 2015, παραδέχτηκε στο αυστραλιανό Women’s Weekly ότι ποτέ δεν είχε διαγνωστεί με καρκίνο. Παρόλα αυτά, λίγο αργότερα, σε τηλεοπτική εμφάνιση, υποστήριξε ξανά ότι δύο γιατροί τής είχαν επιβεβαιώσει τη διάγνωση.
Η κατάσταση περιπλέχθηκε ακόμη περισσότερο όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε υποσχεθεί να δωρίσει μέρος των κερδών της σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς, αλλά καμία από τις δωρεές αυτές δεν πραγματοποιήθηκε.
Μάλιστα, η Belle, είναι μητέρα ενός αγοριού και εκτός από τα ψέματα που είπε για την υγεία της αποκαλύφθηκε ότι ο αυτιστικός αδερφός της δεν υπάρχει, ή μάλλον υπάρχει αλλά δεν είναι αυτιστικός, ενώ είναι και τρία χρόνια μικρότερη από ότι αρχικά δήλωνε.
Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας της
Η απάτη της Gibson προκάλεσε μαζικές αντιδράσεις. Οι συνεργασίες της διακόπηκαν, η Apple απέσυρε την εφαρμογή της, και το 2017, αυστραλιανό δικαστήριο της επέβαλε πρόστιμο 310.000 ευρώ για παραπλανητική συμπεριφορά. Το 2021, οι αρχές προχώρησαν σε κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων, καθώς δεν κατέβαλε το πρόστιμο.
Η ιστορία της Belle Gibson έγινε τόσο διαβόητη που δεν θα μπορούσε να μην εμπνεύσει τη βιομηχανία του streaming. Έτσι, το Netflix κυκλοφόρησε τη mini σειρά «Apple Cider Vinegar», η οποία παρουσιάζει την απάτη της και την άνοδο και πτώση της στον χώρο του wellness.
Η σειρά δεν είναι ένα απλό βιογραφικό δράμα, αλλά ένα σκοτεινό θρίλερ με σατιρικές αποχρώσεις. Η Kaitlyn Dever, στον ρόλο της Belle, αποδίδει εξαιρετικά τη γοητεία και τη χειραγώγηση που χρησιμοποίησε για να εξαπατήσει χιλιάδες ανθρώπους.
Με σκηνές που θυμίζουν pop culture αισθητική – από μουσική όπως το «Toxic» της Britney Spears μέχρι ψεύτικες συνεντεύξεις με «γιατρούς» – το «Apple Cider Vinegar» δεν εστιάζει μόνο στην απάτη της Gibson, αλλά και στον ρόλο των social media στην ενίσχυση ψευδών ειδήσεων και της κουλτούρας της επιρροής.
Η υπόθεση της Gibson είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα των κινδύνων που ελλοχεύουν στον κόσμο του wellness και των influencers. Η εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία μέσω των social media μπορεί να είναι δίκοπο μαχαίρι: από τη μία, προσφέρει έμπνευση και γνώσεις, από την άλλη, μπορεί να παραπλανήσει και να βλάψει. Η υπόθεση της Belle Gibson δεν είναι μοναδική. Άλλες παρόμοιες ιστορίες έχουν οι σειρές «Inventing Anna» και «The Dropout».
