Μαρία Καραμάνου
Η τηλεοπτική σειρά «The Crown», που έχει καταφέρει να καθηλώσει εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο, συχνά φέρνει στο φως μυστικά που η βρετανική μοναρχία θα προτιμούσε να παραμείνουν θαμμένα. Στην τέταρτη σεζόν της σειράς, ο δημιουργός Πίτερ Μόργκαν αποκάλυψε ένα σκάνδαλο που συγκλόνισε όχι μόνο τη Βρετανία αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Ένα επεισόδιο της τέταρτης σεζόν της σειράς, με τίτλο «The Heredity Principle», επανάφερε στο προσκήνιο μια τραγική ιστορία που είχε σοκάρει την κοινή γνώμη όταν αποκαλύφθηκε το 1987.
Πρόκειται για την ιστορία της Νερίσα και της Κάθριν Μπόους-Λάιον, πρώτων ξαδέρφων της βασίλισσας Ελισάβετ, οι οποίες κλείστηκαν μυστικά σε ψυχιατρικό νοσοκομείο το 1941 και κηρύχθηκαν επίσημα νεκρές το 1963, ενώ βρίσκονταν ακόμη εν ζωή.
Μια «ξεχασμένη» ιστορία από το παρελθόν
Η αλήθεια ήρθε για πρώτη φορά στο φως το 1987, μέσα από ένα άρθρο της εφημερίδας «Sun», προκαλώντας σοκ και θύελλα αντιδράσεων. Οι δύο γυναίκες, κόρες της Φενέλα και ανιψιές της βασιλομήτορος, εισήχθησαν στο ψυχιατρικό νοσοκομείο «Royal Earlswood Institute for Mental Defectives» το 1941, όπου παρέμειναν για το υπόλοιπο της ζωής τους, όταν η Νερίσα ήταν 22 ετών και η Κάθριν μόλις 15. Μάλιστα, λόγω της νοητικής τους υστέρησης, χαρακτηρίστηκαν ως «ανόητες» από τους γιατρούς της εποχής και δεν έμαθαν ποτέ να μιλούν.
Photo By Esquire - To νοσοκομείο Royal Earlswood στο Redhill, Surrey
Οι συνθήκες διαβίωσής τους κάθε άλλο παρά βασιλικές ήταν, αφού ζούσαν σε ένα δωμάτιο με επτά κουκέτες, μακριά από κάθε μορφή πολυτέλειας που συνόδευε το όνομα της οικογένειάς τους.
Η πνευματική ηλικία τους είχε διαγνωστεί ότι αντιστοιχούσε σε εκείνη ενός τρίχρονου παιδιού. Η μητέρα τους, τις επισκεπτόταν μέχρι τον θάνατό της το 1966, αλλά φαίνεται πως μετά από τον θάνατο της δεν υπήρξαν άλλες επισκέψεις από την οικογένεια.
Photo By James Cutler/Shutterstock - Η Κάθριν το 1987
Η υπόθεση πήρε αρκετά μεγάλες διαστάσεις όταν αποκαλύφθηκε ότι το 1963 ο εκδότης γενεαλογίας «Burke’s Peerage» κατέγραψε ψευδώς τις δύο γυναίκες ως νεκρές, ενώ ήταν ακόμα εν ζωή. Στην πραγματικότητα, η Νερίσα πέθανε το 1986, ενώ η Κάθριν έζησε μέχρι το 2014. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο ίδρυμα, δεν έλαβαν ποτέ δώρα, κάρτες και ούτε είχαν επισκέψεις από την οικογένειά τους, σύμφωνα με μαρτυρίες προσωπικού.
Photo By Esquire - Ο τάφος της Νερίσα στο νεκροταφείο Redhill
Οι δύο γυναίκες έμειναν ξεχασμένες, ζώντας μια μοναχική ζωή. Μάλιστα, όταν η Νερίσα πέθανε, στην κηδεία της παρέστησαν μόνο λίγες νοσηλεύτριες, και το όνομά της γράφτηκε στην ταφόπλακα με έναν απλό μαρκαδόρο. Όπως αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ «The Queen’s Hidden Cousins», όταν αποκαλύφθηκε η ιστορία, η κοινή γνώμη αγκάλιασε την Κάθριν, στέλνοντας λουλούδια από κάθε γωνιά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Photo By Netflix «The Crown» - Οι δύο αδερφές που εισήχθησαν στο ψυχιατρείο
Μια σκοτεινή κληρονομιά
Η ιστορία αυτή συνδέθηκε άρρηκτα με το φόβο της βασιλικής οικογένειας για την αμφισβήτηση της «καθαρότητας» του γενεαλογικού της δέντρου. Η βασιλομήτωρ, η οποία υπερασπιζόταν τη μυστικοπάθειά της, φέρεται να δήλωσε πως η δημοσιοποίηση της νοητικής υστέρησης των ανιψιών της θα αποτελούσε πλήγμα για τη μοναρχία. «Η επισήμως διαγνωσμένη νοητική υστέρησή τους θα έκανε τον κόσμο να αμφισβητεί την ακεραιότητα της γενεαλογίας μας… μπορείς να φανταστείς τους τίτλους ειδήσεων αν διέρρεε κάτι τέτοιο;» φέρεται να είπε, σύμφωνα με το σενάριο του «The Crown».
Photo By jaquo.com - Η είδηση για την Ελισάβετ σε εφημερίδα της εποχής
Η κοινωνία της εποχής ήταν αμείλικτη με τις ψυχικές ασθένειες. Οι άνθρωποι που κλείνονταν σε ψυχιατρικά ιδρύματα θεωρούνταν «νεκροί» για τον κόσμο, κάτι που η βασιλική οικογένεια δεν δίστασε να εκμεταλλευτεί, προκειμένου να προστατεύσει την εικόνα της. Παρά το γεγονός ότι η βασιλομήτωρ ήταν υποστηρίκτρια οργανισμών για άτομα με πνευματικές αναπηρίες, ποτέ δεν επισκέφθηκε τις ανιψιές της. Οι αναφορές μάλιστα δείχνουν πως όταν ανακάλυψε ότι ήταν ακόμα ζωντανές, περιορίστηκε στο να στείλει μια επιταγή για να αγοράσουν «γλυκά και παιχνίδια».
Photo By dailymail.co.uk - Η είδηση για το σκάνδαλο σε εφημερίδα του 1987
Όλα όσα γνωρίζουμε για τις δύο αδερφές
Το 2011, το ντοκιμαντέρ του Channel 4, «The Queen's Hidden Cousins», έριξε φως σε περισσότερα στοιχεία, αναφέροντας ότι η Νέρισα έκανε «ακατάληπτους θορύβους» και ήταν «πολύ στοργική», ενώ η Κάθριν φαινόταν να έχει σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας.
Παρά την κατάστασή τους, οι δύο αδερφές φαίνεται να είχαν κάποια αίσθηση της βασιλικής τους κληρονομιάς. Όπως ανέφερε η νοσοκόμα Onelle Braithwaite, «όταν βλέπανε τη Βασίλισσα στην τηλεόραση, αντιδρούσαν με ενθουσιασμό, κάτι που υποδηλώνει ότι πιθανώς είχαν κάποια μνήμη».
Αν και το ντοκιμαντέρ του 2011 ανέφερε ότι δεν υπήρξε ποτέ επισκέπτης από τη βασιλική οικογένεια, μια πηγή από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ δήλωσε το 2012 ότι η Βασίλισσα ήταν «πολύ αναστατωμένη» από την απεικόνιση στο ντοκιμαντέρ, προσθέτοντας ότι η Νέρισα και η Κάθριν επισκέπτονταν συχνά την οικογένεια. Η ανιψιά τους, η Λαίδη Ελίζαμπεθ Άνσον, ανέφερε ότι δεν υπήρξε προσπάθεια συγκάλυψης, αποδίδοντας τη λανθασμένη καταγραφή των γεγονότων σε λάθη της μητέρας τους, Φενέλα.
Μετά τις αποκαλύψεις, πολλά ταμπλόιντ ακολούθησαν την ιστορία, αποκαλύπτοντας ότι εκτός από τις δύο πρώτες ξαδέρφες της Βασίλισσας Ελισάβετ, είχαν εισαχθεί στο ψυχιατρείο και τρεις δεύτερες ξαδέρφες, στην καρδιά της επαρχίας του Σάρι, νότια του Λονδίνου, την ίδια ημέρα το 1941. Και οι πέντε ανήκαν στην οικογένεια Μπόουζ, ενώ οι γενεαλόγοι δήλωσαν ότι όλες ίσως είχαν ένα γενετικό ελάττωμα που μεταδόθηκε από τον 21ο Λόρδο Κλίντον και όχι από τη Βασιλική Οικογένεια.
Photo By Netflix - Οι δύο αδερφές όπως παρουσιάζονται στην σειρά του Netflix
Ο κορυφαίος γενεαλόγος Χιου Πέσκετ είπε: «Αν πέντε ξαδέρφες έχουν το ίδιο ψυχικό πρόβλημα, είναι προφανές ότι η αιτία είναι γενετική. Η μεγάλη ανακούφιση είναι ότι τα γονίδια προφανώς ανήκουν στην οικογένεια Κλίντον και όχι στη Βασιλική Οικογένεια. Είναι σαφές ότι το λάθος βρίσκεται στα γονίδια της οικογένειας Κλίντον και όχι της οικογένειας Μπόουζ».
Οι εφημερίδες της εποχής, εξέτασαν επίσης προηγούμενες περιπτώσεις βασιλικής τρέλας, από τον Γεώργιο Γ' στο τέλος του 18ου αιώνα έως δύο περιπτώσεις ψυχικής ασθένειας και αναπηρίας μεταξύ των βασιλικών παιδιών στις αρχές του 20ού αιώνα. Η μία ήταν ο Πρίγκιπας Τζον, ο νεότερος από τα έξι παιδιά του Γεωργίου Ε΄. Ήταν διανοητικά ανάπηρος και επιληπτικός και πέθανε σε ηλικία 13 ετών. Η άλλη ήταν ο Πρίγκιπας Άλμπερτ, γιος του Εδουάρδου Ζ΄, ο οποίος πέθανε στα 28 του και περιγράφηκε σε μια εφημερίδα ως «παράξενος και ανόητος».
Photo By Netflix - Η Νερίσα όπως παρουσιάζεται στη σειρά του Netflix
«Η τρέλα, η νομιμότητα και τα διαζύγια είναι τα τρία θέματα που κλονίζουν περισσότερο την βασιλική οικογένεια», έγραψε ο Άλαν Χάμιλτον στην εφημερίδα «Times» με τον τίτλο «Ο Ανείπωτος Φόβος της Βασιλικής Οικογένειας».
Ο Πρίγκιπας Τζον: Ο Βασιλιάς που κρυβόταν από τη δημοσιότητα
Η απομόνωση και η απόρριψη δεν περιορίζονται μόνο στην οικογένεια Μπόους-Λάιον. Ο Πρίγκιπας Τζον, το μικρότερο παιδί του Βασιλιά Γεωργίου Ε’, υπήρξε άλλο ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας που κρατήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα λόγω της ασθένειάς του. Ο Πρίγκιπας Τζον διαγνώστηκε με επιληψία από μικρή ηλικία και, λόγω της ανεπάρκειας της ιατρικής επιστήμης εκείνης της εποχής, αντιμετώπισε μία πολύ δύσκολη και απομονωμένη ζωή. Απομακρύνθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας και πέρασε τα τελευταία του χρόνια στο κτήμα Sandringham, μακριά από την οικογένειά του και την κοινωνία.
Photo By @MariaBella444 On Twitter - Ο πρίγκιπας Τζον
Η επιληψία του Τζον θεωρούταν μία «αξιολύπητη» ασθένεια, και οι αναφορές για τη ζωή του στα μέσα της εποχής τον παρουσίαζαν σχεδόν ως μία «εξόχως παράξενη» φιγούρα στην αυλή. Παρά το γεγονός ότι ήταν αγαπητός στην οικογένειά του, οι γονείς του, Βασιλιάς Γεώργιος Ε’ και Βασίλισσα Μαίρη, τον επισκέπτονταν όλο και λιγότερο καθώς η κατάστασή του επιδεινωνόταν. Ο θάνατός του, σε ηλικία 13 ετών, συνέπεσε με την κρυφή ζωή του, και λίγοι γνώριζαν την αληθινή του κατάσταση μέχρι την ανάδειξη της ιστορίας του μέσω τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ όπως το «The Lost Prince» το 2003.
Σύμφωνα με τα λόγια που φέρεται να είπε η βασιλομήτωρ στο τέλος του επεισοδίου: «Η κληρονομική μοναρχία ήδη κρέμεται από μια πολύ λεπτή κλωστή. Αν της φορτώσεις την ψυχική ασθένεια, έχει καταρρεύσει. Ήδη είναι εξαιρετικά δύσκολο να δικαιολογήσουμε την ιδέα ότι αρκεί κάποιος να ανήκει στην οικογένεια για να έχει αυτομάτως το κληρονομικό δικαίωμα σε αυτήν. Ιδανικά, το γενετικό υλικό αυτής της οικογένειας πρέπει να είναι 100% καθαρό. Ήδη η δυναστεία του Ουίνδσορ παρουσιάζει αρκετά ανησυχητικά παραδείγματα: τον βασιλιά Γεώργιο τον Γ’, τον πρίγκιπα Ιωάννη, τον θείο σου. Αν προσθέσεις σε αυτά και την ασθένεια των Μπόους-Λάιον, ο κίνδυνος γίνεται ανεξέλεγκτος».
Photo By ianbone - H Κάθριν
H θεωρία συνωμοσίας ότι η Κάθριν ήταν η «πραγματική βασίλισσα»
Η Κάθριν πέθανε το 2014 σε ηλικία 87 ετών. Τόσο η ίδια όσο και οι εν ζωή ξαδέρφες της μεταφέρθηκαν τελικά σε άλλη εγκατάσταση το 1996. Ωστόσο, θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε μια θεωρία συνωμοσίας που προτείνει μια εντελώς τρελή ιδέα: Ότι η γυναίκα που γνωρίζουμε ως Βασίλισσα Ελισάβετ είναι στην πραγματικότητα η Κάθριν και, συνεπώς, αυτή είναι η πραγματική βασίλισσα.
Αυτή η θεωρία περί ανταλλαγής των μωρών στη γέννηση βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο γεγονός ότι η Βασίλισσα Ελισάβετ και η Katherine γεννήθηκαν με διαφορά 10 εβδομάδων το 1926. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή των γεγονότων, οι γονείς της Βασίλισσας φέρονται να συνειδητοποίησαν ότι η δική τους κόρη είχε γεννηθεί με σοβαρές νοητικές αναπηρίες και προχώρησαν στην ανταλλαγή για να διαφυλάξουν την οικογενειακή τους υπόληψη. Η Ελισάβετ βέβαια ήταν χαμηλότερα στη γραμμή διαδοχής όταν γεννήθηκε.
