Μαρία Καραμάνου
Στην πορεία της ζωής μας, δημιουργούμε πολλές προσδοκίες σχετικά με το πώς πρέπει να είναι οι σχέσεις μας και πώς οι άλλοι θα πρέπει να συμπεριφέρονται απέναντί μας. Αυτές οι προσδοκίες συχνά είναι τόσο βαθιά χαραγμένες στον νου μας που δεν τις αντιλαμβανόμαστε πάντα συνειδητά, αγνοώντας την πραγματικότητα. Αυτό μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους άλλους. Οι προσδοκίες αυτές, όταν δεν ελέγχονται, μπορούν να γίνουν υπερβολικές, ειδικά στο πλαίσιο των σχέσεων, και να μας προκαλέσουν απογοήτευση και ανικανοποίηση. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα αν είναι πράγματι υγιές ή επωφελές να τοποθετούμε υψηλές προσδοκίες στον εαυτό μας και στους άλλους.
Συχνά βρισκόμαστε σε έναν ατελείωτο φαύλο κύκλο όταν δεν αντιλαμβανόμαστε ή δεν διαθέτουμε τα κατάλληλα εφόδια για να αντιμετωπίσουμε ευέλικτα τις απογοητεύσεις από μη πραγματοποιημένες προσδοκίες. Σχεδόν όλοι μας έχουμε νιώσει απογοήτευση, ψυχικό πόνο ή ακόμα και θυμό όταν η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται με τον ίδιο έντονο τρόπο στις προσδοκίες που έχουμε διαμορφώσει. Ειδικά όταν κάποιος που αγαπάμε δεν συμμορφώνεται με τις προσδοκίες που είχαμε διαμορφώσει γι' αυτόν, αισθανόμαστε έντονα την αντίθεση ανάμεσα στο τι περιμέναμε και στο τι πραγματικά συμβαίνει, στις προσδοκίες που είχαμε διαμορφώσει και στην πραγματική πορεία των πραγμάτων.
Οι βαθιά επώδυνες ανεκπλήρωτες προσδοκίες εντός μιας σχέσης μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά συναισθηματικά τραύματα, ειδικά όταν αισθανόμαστε ότι αγνοούνται, προδίδονται ή αφεθούμε στο περιθώριο. Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι όταν οι προσδοκίες μας για στενότερη σύνδεση, και πάθος δεν ικανοποιούνται, αυτό υπονομεύει την ικανοποίηση και την αφοσίωση μέσα στη σχέση. Πολλές φορές, οι απογοητευμένες προσδοκίες μπορούν να λειτουργήσουν ως ένδειξη ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά μεταξύ μας και του συντρόφου μας. Ωστόσο, συχνά, λόγω των κοινωνικών προσδοκιών που έχουμε για τις ρομαντικές σχέσεις, οι προσδοκίες που έχουμε από τη σχέση μπορεί να είναι μη ρεαλιστικές ή υπερβολικά ιδανικές, κάτι που καθιστά δύσκολο για τον σύντροφό μας να τις πληροί. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως δυσαρέσκεια και απογοήτευση.
Πολλοί από εμάς έχουμε ενστάσεις όπως ότι αν ο εταίρος μας μας αγαπά αληθινά, θα πρέπει να μπορεί να διαβάζει τις σκέψεις μας ή ότι σε μια υγιή σχέση, οι διαφορές θα πρέπει να είναι ελάχιστες ή ανύπαρκτες. Ίσως να έχουμε την προσδοκία ότι αν ο εταίρος μας είναι πραγματικά ο "άλλος μας εαυτός", τότε θα πρέπει να αγαπά τις ίδιες δραστηριότητες και να μοιράζεται τα ίδια ενδιαφέροντα με εμάς. Ενδεχομένως να πιστεύουμε ότι η αγάπη σημαίνει ότι ο άλλος θα πρέπει να "θυσιάσει" τις προτιμήσεις του για εμάς.
Επίσης, μπορεί να έχουμε την προσδοκία ότι ο εταίρος μας θα πρέπει να γνωρίζει ακριβώς τι χρειαζόμαστε χωρίς να του το πούμε, σαν να είναι μια είδους ψυχική μάντισσα. Αυτές οι προσδοκίες μπορούν να δημιουργήσουν απογοήτευση και ανασφάλεια, καθώς η πραγματική ζωή δεν λειτουργεί πάντα με τον τρόπο που φανταζόμαστε. Στην ουσία, αυτές οι προσδοκίες μπορεί να πηγάζουν από την επιθυμία να βιώσουμε μια ιδανική και απροβλημάτιστη σχέση, αλλά σε πολλές περιπτώσεις δεν αντανακλούν την πολυπλοκότητα και την ποικιλία των συναισθημάτων και των αναγκών που εμπλέκονται σε μια σχέση.
Το ζήτημα με τις προσδοκίες στις σχέσεις δεν αφορά το να έχουμε επιθυμίες, ανάγκες ή όρια (τα οποία είναι αναγκαία για την υγιή λειτουργία μιας σχέσης). Αντίθετα, το πρόβλημα προκύπτει από τον τρόπο που αντιδρούμε συναισθηματικά όταν οι προσδοκίες μας παραμένουν απαρατήρητες, ανεκπλήρωτες και επανειλημμένα αποτυγχάνουν να πραγματοποιηθούν. Το μυαλό μας συχνά προσπαθεί να εξηγήσει γιατί αυτές οι προσδοκίες παραμένουν ανεκπλήρωτες, προσδίδοντας περισσότερο νόημα και σημασία σε αυτό που συμβαίνει. Αυτό ενδυναμώνει το αίσθημα δυσφορίας που νιώθουμε.
