Ο κορωνοϊός μεταδίδεται με μεγαλύτερη ευκολία, σε σύγκριση με τον ιό SARS, ωστόσο είναι θανατηφόρος υπό προϋποθέσεις, δηλαδή σε άτομα τα οποία αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υγείας. Σύμφωνα με την Επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαρία Κολιού, άτομα τα οποία απεβίωσαν εξαιτίας του ιού, αντιμετώπιζαν διάφορα νοσήματα, όπως η υπέρταση, καρδιακά προβλήματα, διαβήτη και αναπνευστικά. Σύμφωνα με την Παιδίατρο-Λοιμωξιολόγο, ο επικείμενος ερχομός της Άνοιξης και η άνοδος της θερμοκρασίας, αναμένεται ότι θα δράσουν θετικά κατά του κορωνοϊού.
1. Ποιο είναι το προφίλ των μέχρι σήμερα θυμάτων;
Επειδή μεγάλο μέρος των ασθενών νοσούν ήπια ή υποκλινικά και δεν εισάγονται στα νοσοκομεία, αυτό κάνει τις διάφορες μελέτες που δημοσιεύονται συνεχώς σε επιστημονικά περιοδικά να μην παρουσιάζουν την πραγματική βαρύτητα της νόσου. Η βαρύτητα των περιστατικών σε αρκετές περιπτώσεις υπεραξιολογείται αφού οι μελέτες αυτές ασχολούνται μόνο με τα περιστατικά που νοσηλεύονται και επομένως είναι πιο σοβαρά από τα άλλα. Μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA και αφορά μια σειρά από 138 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο με πνευμονία από τον ιό, περιγράφει σαν διάμεση ηλικία των ασθενών την ηλικία των 56 ετών ενώ το 54% των ασθενών ήταν άνδρες. Τα συχνότερα συμπτώματα ήταν πυρετός (99%), αίσθημα κόπωσης (70%) και ξηρό βήχα (59%). Το 26% από τους ασθενείς αυτούς χρειάστηκε να μεταφερθούν στην Μονάδα εντατικής νοσηλείας λόγω επιπλοκών που παρουσίασαν κατά την νοσηλεία τους. Οι ασθενείς που χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε Μονάδα ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία (διάμεση ηλικία 66 ετών) και είχαν σε μεγαλύτερη συχνότητα υποκείμενα χρόνια νοσήματα. Ο διάμεσος χρόνος που μεσολάβησε από την έναρξη των συμπτωμάτων τους μέχρι να παρουσιάσουν αναπνευστική δυσχέρεια ήταν 5 ημέρες και μέχρι την εισαγωγή στο νοσοκομείο 7 ημέρες.
Σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό J Clin Medicine περιγράφονται 45 περιστατικά που κατέληξαν. Οι ασθενείς αυτοί είχαν διάμεση ηλικία 65 ετών, ενώ παρουσίαζαν συχνά υποκείμενα νοσήματα όπως υπέρταση, Σ Διαβήτη, Στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά έμφρακτα και χρόνια βρογχίτιδα.
2. Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές του COVID-19 με τον ιό SARS ως προς την συμπτωματολογία και την πρόκληση θανάτων; Υπήρξαν πιο επικίνδυνοι ιοί στο παρελθόν, σε σύγκριση με τον COVID-19;
Ο νέος κορονοϊός SARS-CoV-2 παρουσιάζει σημαντική γενετική ομοιότητα (80%) με τον ιό SARS που εμφανίστηκε το 2002-2003. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι πιθανώς να δρουν μέσω των ίδιων κυτταρικών υποδοχέων που βρίσκονται στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Η κλινική εικόνα που προκαλούν στον ασθενή είναι παρόμοια. Πιστεύεται ότι και οι δύο ιοί ήταν αποτέλεσμα μετάβασης του ιού από τα ζώα στον άνθρωπο. Όμως από την μέχρι σήμερα εμπειρία φαίνεται ότι ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται ευκολότερα από τον ιό SARS, αφού μέσα σε δύο μόνο μήνες από την έναρξη της επιδημίας του προσέβαλε πολύ περισσότερους ανθρώπους (75.000) έναντι μόλις 8.000 ο ιός SARS μέσα σε 8 μήνες που κράτησε η επιδημία του το 2002-2003. Παρόλα αυτά ο νέος κορονοϊός προκαλεί πολύ πιο μικρή συχνότητα θανάτων στους ασθενείς (μεταξύ 2 και 3%), έναντι 10% που προκαλούσε ο ιός SARS του 2002-2003.
3. Καθότι η νόσος δεν μπορεί να προληφθεί με την χρήση αντιβιοτικών, υπάρχουν άλλοι τρόποι ή φάρμακα, πέραν των βασικών κανόνων υγιεινής;
Σε επίπεδο κράτους βρισκόμαστε εδώ στην Κύπρο ακόμα στην πρώτη φάση αφού δεν έχει εντοπιστεί περιστατικό εντός της χώρας μας. Η πρόληψη στην φάση αυτή έγκειται στον έγκαιρο εντοπισμό του πρώτου περιστατικού που θα εισέλθει στην Κύπρο, στην ορθή αντιμετώπιση του και στον εντοπισμό και παρακολούθηση των ανθρώπων που εκτέθηκαν σε αυτό, ώστε να προληφθεί η εξάπλωση σε άλλους. Σημαντική και η νοσοκομειακή αντιμετώπιση με την λήψη όλων των κατάλληλων μέτρων ώστε να μην εξαπλωθεί η νόσος στους επαγγελματίες υγείας. Σημαντικό μέρος των περιστατικών στην Κίνα αποτέλεσαν οι επαγγελματίες υγείας στους οποίους μεταδόθηκε η νόσος.
Σε περίπτωση που ξεπεράσουμε την φάση αυτή και εντοπιστούν περιστατικά εντός της χώρας μας, τότε θα προσπαθήσουμε πλέον να περιορίσουμε την εξάπλωση.
Ευτυχώς την στιγμή αυτή βρισκόμαστε ακόμα στην πρώτη φάση χωρίς ακόμα να έχουν εντοπιστεί περιστατικά στην χώρα μας.
Σε επίπεδο ατόμου, η πρόληψη δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με βασικούς κανόνες υγιεινής.
4. Η Κύπρος μπορεί να προλάβει τα χειρότερα; Είναι αποτελεσματικά τα πρωτόκολλα;
Φαίνεται ότι οι υγειονομικές αρχές της χώρας μας εργάζονται σκληρά. Τα πρωτόκολλα φαίνονται στην φάση αυτή καλά. Όμως είναι πολύ σημαντικό τα μηνύματα να φτάνουν και στον τελευταίο πολίτη, ώστε να είναι καλά ενημερωμένος για το τι πρέπει να κάνει για την προστασία του. Η καλή ενημέρωση θα διώξει και το αίσθημα του πανικού που είναι κακός σύμβουλος σε τέτοιες καταστάσεις. Θα πρέπει το Υπουργείο Υγείας να ενημερώνει τους πολίτες συστηματικά και σε καθημερινή βάση.
5. Οι καιρικές συνθήκες πώς συμβάλλουν στην εξάπλωση ή στην ανακοπή του ιού; Ο καιρός της Κύπρου ευνοεί την εξάπλωσή του στο νησί μας;
Οι καιρικές συνθήκες με την είσοδο της Άνοιξης και την επικείμενη άνοδο των θερμοκρασιών πιστεύω ότι θα δράσουν θετικά στην ανακοπή της μετάδοσης του ιού. Θα ανοίξουν τα παράθυρα για καλύτερο αερισμό των χώρων στους οποίους ζούμε, οι άνθρωποι θα βγουν έξω, θα σταματήσουν να συνωστίζονται σε κλειστούς χώρους, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζει τους χειμερινούς μήνες και που ευνοεί την μετάδοση των διαφόρων λοιμώξεων του αναπνευστικού.
