Μαρία Καραμάνου
Η κατάψυξη ωαρίων, ευρέως γνωστή ως κρυοσυντήρηση ώριμων ωαρίων, αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερα από μια απλή επένδυση για το μέλλον. Αποτελεί μία επένδυση ζωής για τις γυναίκες που ονειρεύονται να αποκτήσουν το δικό τους παιδί, όχι μόνο στο παρόν αλλά και στο μέλλον.
Ρωτήσαμε λοιπόν τις αγαπημένες μας αναγνώστριες μέσω του λογαριασμού μας στο Instagram, να μας στείλουν τις δικές τους ερωτήσεις, προβληματισμούς και ανησυχίες για τη διαδικασία κατάψυξης ωαρίων. Εμείς, έχουμε τις απαντήσεις που μας έδωσε ο Δρ. Αντρέας Σταυρούλης, μαιευτήρας και γυναικολόγος, απόφοιτος του Semmelweis University of Medicine στην Βουδαπέστη.
Πολλές γυναίκες επιθυμούν να αναβάλουν τη μητρότητα για διάφορους προσωπικούς λόγους, και η κατάψυξη ωαρίων αναδεικνύεται ως μία ελκυστική επιλογή. Αποτελεί έναν τρόπο να ανασταλεί το βιολογικό ρολόι της γυναίκας και να διατηρηθούν τα νεότερα και πιο υγιή ωάρια. Καθώς η γυναίκα γερνάει, αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης διαταραχών που δυσχεραίνουν τη σύλληψη.
Η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία τα ωάρια μιας γυναίκας εξάγονται, καταψύχονται και αποθηκεύονται για μελλοντική χρήση. Αυτή η διαδικασία προσφέρει τη δυνατότητα διατήρησης της γονιμότητας πριν αυτή εξαντληθεί.
Έτσι, είναι σαν να δίνει στη γυναίκα τη δύναμη του χρόνου, επιτρέποντάς της να διατηρήσει τη γονιμότητά της για όταν αποφασίσει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να αποκτήσει παιδιά.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν να κάνουν κατάψυξη ωαρίων και για αυτό, ο Δρ. Αντρεάς Σταυρούλης, θα μας δώσει απαντήσεις σε όλα τα κρίσιμα ερωτήματα μας σχετικά με τη διαδικασία.
Πόσο επιτυχημένη είναι η διαδικασία κατάψυξης ωαρίων;
Αρκετά, αλλά είναι δύσκολο να δώσεις ποσοστό επιτυχίας γιατί υπάρχουν διαφορές: ηλικία της κάθε γυναίκας, ο λόγος που επιλεγεί να φυλάξει ωάρια, πόσα ωάρια να ληφθούν, άλλοι παράγοντες υπογονιμότητας όταν θα χρησιμοποιηθούν, το σημαντικό είναι η φύλαξη σήμερα έχει καλύτερη επιτυχία από αύριο κοκ (ηλικίας ωαρίων πριν την φύλαξη). Άρα καταλαβαίνετε είναι δύσκολο να δώσεις γενικό ποσοστό επιτυχίας, ενδεικτικά όμως μπορούμε να πούμε ότι κρυοσυντηρημένα ωάρια γυναίκας κάτω των 35 χρονών δίνει ποσοστό επιτυχίας όπως ένα φρέσκο ωάριο, μέχρι και 45 %. Και το ποσοστό αυτό εννοούμε πιθανότητα για να γεννηθεί υγιές μωρό.
Υπάρχουν στάδια στην διαδικασία κατάψυξης ωαρίων – αν ναι ποια είναι αυτά;
Τα στάδια είναι τα εξής:
1. Καταστολή ωοθηκών
2. Διέγερση ωοθηκών (το 1+2 μπορεί γίνει παράλληλα και χρειάζεται ορμονικές ενέσεις)
3. Πρόκληση ωορρηξίας
4. Λήψη των ωαρίων από τις ωοθήκες (ωοληψία)
5. Κατάψυξή ωαρίων (κρυοσυντήρηση).
Υπάρχει κάποιο στάδιο που είναι επίπονο για μία γυναίκα;
Σπάνια σε γυναίκες που τυγχάνουν υπερδιέγερσης αλλά αυτό είναι και πρέπει να είναι ελεγχόμενη από το γιατρό. Επίσης η διαδικασία της ωοληψίας γίνεται με μικρής διάρκειας νάρκωση ούτως ώστε να είναι ανώδυνη.
Μπορούν να κάνουν κατάψυξη ωαρίων οι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο;
Φυσικά κι αυτό είναι η απόλυτη ένδειξη όπου οι γυναίκες με την διάγνωση καρκίνου και προτού ξεκινήσουν τις θεραπείες αυτού μπορούν γρήγορα να φυλάξουν ωάρια και να διαφυλάξουν γονιμότητα στο μέλλον. Εξαιρούνται κάποιοι καρκίνοι όπως για παράδειγμα των ωοθηκών από που πρέπει να γίνεται η διέγερση και ωοληψία.
Υπάρχει ιδανική ηλικία για να κάνει κάποιος την συγκεκριμένη διαδικασία; Είναι εφικτό για μία γυναίκα 40 ετών και άνω;
Ιδανικά όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο για να έχουμε καλύτερα ποσοστά επιτυχίας. Υπάρχουν κέντρα όπου άνω των 40 δεν αποδέχονται κρυοσυντήρηση αλλά αυτό είναι συζητήσιμο μιας και σε κάθε γυναίκα πρέπει να δίνεται η επιλογή κατανοώντας την μικρή πιθανότητα επιτυχίας. Η ποιότητα και ποσότητα ωαρίων μειώνεται πιο γρήγορα μετά την ηλικία των 35 με 37.
Που κυμαίνεται περίπου το κόστος της διαδικασίας κατάψυξης ωαρίων;
Αυτό σίγουρα εξαρτάται από το πόσες ημέρες διέγερσης άρα και φαρμάκων θα χρειαστούν και την εκάστοτε κλινική και γιατρό. Το κράτος επιχορηγεί ένα σεβαστό ποσό για γυναίκες όπου υπάρχει ένδειξη κρυοσυντήρησης αλλά και σ’ αυτές που δεν υπάρχει το κόστος για το λόγο που γίνεται δεν πρέπει να είναι ανασταλτικός παράγοντας.
Η διαδικασία κατάψυξης ωαρίων θεωρείται χρονοβόρα;
Όχι, δεν υπερβαίνει τις δύο βδομάδες κατά τις οποίες η γυναίκα συνεχίζει την καθημερινότητα της χωρίς να επηρεάζεται με εξαίρεση τη μέρα της ωοληψίας όπου καλό θα είναι να παραμείνει στο σπίτι.
Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες τις διαδικασίας για το γυναικείο σώμα;
Ειλικρινά καμία συνέπεια, νοουμένου ότι υπάρχουν οι σωστές ενδείξεις και ακολουθούνται οι κατευθυντήριες γραμμές και τα πρωτόκολλα. Η ωοληψία σπάνια μπορεί να προκαλέσει μόλυνση ή ζημιά σε κάποιο αγγείο ή όργανο.
Ποιες προφυλάξεις πρέπει να ληφθούν κατά τη διάρκεια κατάψυξης ωαρίων;
Λίγες μέρες πριν την ωοληψία, πρέπει να αποφεύγετε η γυμναστική και σεξουαλική επαφή γιατί μπορεί να προκληθεί πόνος, συστροφή ωοθήκης και ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
Εάν μία γυναίκα πάσχει από ενδομητρίωση, με τις ορμόνες που χρησιμοποιούνται για την κατάψυξη ωαρίων θα καταφέρει να την «ξυπνήσει»;
Όχι, δεν επηρεάζεται η ενδομητρίωση με την λήψη ορμονών αυτής της διάρκειας.
Ποιο είναι το ποσό επιχορήγησης από το κράτος – εάν υπάρχει – και ποια είναι τα κριτήρια για να το λάβει μία γυναίκα;
Η κάθε γυναίκα μπορεί να απευθυνθεί στο υπουργείο ή να ρωτήσει το γιατρό ή το κέντρο γονιμότητας για περαιτέρω πληροφορίες μιας και κάθε τόσο υπάρχουν διαφοροποιήσεις πάντα προς το καλύτερο υπέρ των γυναικών που θέλουν να κρυώσει τηρήσουμε τα ωάρια τους.
Η διαδικασία κατάψυξης ωραρίων και η διαδικασία συντήρησης τους έχουν ξεχωριστό κόστος;
Ναι η συντήρηση κάθε χρόνο έχει δικό της κόστος το οποίο και πάλι δεν είναι καθόλου απαγορευτικό για το λόγο που γίνεται η κρυοσυντήρηση.
Εάν μία γυναίκα έχει χαμηλά αποθέματα ωαρίων – μετά από εξέταση – τι σημαίνει για την ίδια;
Δεν πρέπει να σημαίνει μιας και δεν μπορεί να το αλλάξει αλλά πρέπει να προτρέξει να κρυοσυντηρήσει γιατί κάθε μέρα που περνάει μειώνετε η ποιότητα και ποσότητα ωαρίων και κατεπέκταση το ποσοστό επιτυχίας.
Η διαδικασία ωοληψίας επιταχύνει την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης;
Όχι, με την όληψία δεν “αδειάζουν” οι ωοθήκες και δεν μπορεί να εμφανιστεί η εμμηνόπαυση πιο νωρίς.
Πόσο ασφαλής θεωρείται η διαδικασία;
Πολύ ασφαλής και είναι μια εύκολη διαδικασία φτάνει να γίνεται από εξειδικευμένους γιατρούς και να ακολουθούνται τα σωστά πρωτόκολλα.
Για πόσα χρόνια μπορούν να συντηρηθούν τα ωάρια;
Τα κρυοσυντηρημένα ωάρια μπορούν να διατηρηθούν επ' αόριστον. Έχουν αναφερθεί γεννήσεις με τη χρήση ωαρίων που παρέμειναν στην κρυοσυντήρηση για περισσότερα από δέκα χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Κύπρου, η διατήρηση των ωαρίων μπορεί να έχει μέγιστη διάρκεια 10 ετών. Αυτή η χρονική περίοδος μπορεί να παραταθεί κατόπιν έγκρισης από το κράτος.
Αν προχωρήσω με την κατάψυξη ωαρίων και τελικά δεν τα χρησιμοποιήσω, τι θα συμβεί στα ωάρια μου;
Μπορούν με την συγκατάθεση θα καταστραφούν ή να δοθούν σε άλλες γυναίκες εφόσον πληρούνται τα κριτήρια.
Εάν μία γυναίκα αποφασίσει να προχωρήσει σε κατάψυξη ωαρίων, θα χρειαστεί να πάρει άδεια από τη δουλειά της – να αλλάξει τις συνήθειες της όπως αλκοόλ, κάπνισμα, συχνή σεξουαλική επαφή, άθληση κτλ.;
Άδεια από τη δουλειά δίνετε την μέρα της ωοληψίας. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω η υπόλοιπη ζωή συνεχίζει κανονικότατα εκτός της σεξουαλικής επαφής και άθλησης για λίγες μέρες μέχρι την ωοληψία.
Η διαδικασία μπορεί να επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο το σωματικό βάρος μίας γυναίκας, ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο της εμφάνισης της;
Όχι και λίγα φουσκώματα αν τύχουν είναι προσωρινά μέχρι να επέλθει η περίοδος λίγες μέρες μετά την ωοληψία.
Είναι υγιή τα μωρά που γεννιούνται από κατεψυγμένα ωάρια – υπάρχει κάποιος κίνδυνος για τη μετέπειτα ζωή τους;
Όπως και με τα φρέσκα ωάρια όλες οι μελέτες και τα δεδομένα παρατήρησης υποδεικνύουν ότι τα παιδιά που έχουν συλληφθεί με χρήση κρυοσυντηρημένων ωαρίων δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών. Αναφέρεται επίσης ότι η μακροπρόθεσμη κρυοσυντήρηση ωαρίων δεν αυξάνει την πιθανότητα εμβρυϊκών ανευπλοειδίων.
