Μαρία Σάββα
Η πάλη ενάντια στον παιδικό καρκίνο αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για την ιατρική κοινότητα και την κοινωνία γενικότερα. Κάθε χρόνο, στις 15 Φεβρουαρίου, η Διεθνής Ένωση Γονέων με Καρκινοπαθή Παιδιά εορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τις παιδικές νεοπλασίες.
Ο παιδικός καρκίνος παρουσιάζει διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων των λευχαιμιών, των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος, των λεμφωμάτων, των όγκων αμφιβληστροειδούς, των σαρκωμάτων μαλακών μορίων, των όγκων νεφρών και άλλων. Συνήθως, ο καρκίνος ενήλικου τύπου είναι σπάνιος στην παιδική ηλικία.
Ποιες είναι οι κυριότερες μορφές παιδικού καρκίνου
- Οι λευχαιμίες (οξεία λεμφοβλαστική, οξεία μυελοβλαστική),
- οι όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος που είναι κυρίως εγκεφαλικοί όγκοι (αστροκύτωμα, γλοίωμα, μυελοβλάστωμα, επενδύμωμα),
- τα λεμφώματα (κακοήθεις όγκοι λεμφαδένων ή άλλων οργάνων),
- οι όγκοι του αμφιβληστροειδούς (ρετινοβλάστωμα),
- τα σαρκώματα μαλακών μορίων (ραβδομυοσάρκωμα) και των οστών (οστεοσάρκωμα, σάρκωμα Ewing),
- οι όγκοι νεφρών (νεφροβλάστωμα) και επινεφριδίων (νευροβλάστωμα),
- οι όγκοι ήπατος (ηπατοβλάστωμα), κ.ά.
- Κακοήθεις όγκοι ενήλικου τύπου όπως ο καρκίνος του μαστού, του πνεύμονα, του προστάτη, κ.λπ. είναι πάρα πολύ σπάνιο να παρατηρηθούν στην παιδική ηλικία.
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι κρίσιμη για τον εγκαίριο εντοπισμό και την αντιμετώπιση του προβλήματος. Τα ενδεχόμενα συμπτώματα περιλαμβάνουν εμφάνιση μάζας, απώλεια ενεργητικότητας, απότομες αλλαγές στη συμπεριφορά, χλωμάδα, εμφάνιση μελανιών και μωλώπων, πόνο στα οστά, πυρετό, επαναλαμβανόμενες μολύνσεις, πονοκέφαλο, αλλαγές στα μάτια και προβλήματα ισορροπίας.
Παρά τις προκλήσεις, υπάρχουν ενθαρρυντικές εξελίξεις. Περισσότερα παιδιά νικούν τον καρκίνο σήμερα, ενώ νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις όπως η CAR-T θεραπεία ανοίγουν νέους ορίζοντες. Ωστόσο, ο δρόμος προς την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου παραμένει περίπλοκος και απαιτεί συνεχή έρευνα και προσοχή. Ο στόχος είναι να δούμε ένα μέλλον όπου κάθε παιδί που αντιμετωπίζει τον καρκίνο θα έχει πρόσβαση στην καλύτερη δυνατή φροντίδα, επιτυγχάνοντας έτσι υψηλότερα επίπεδα επιβίωσης και ποιότητας ζωής.
14 πράγματα που δεν γνωρίζουμε για τον παιδικό καρκίνο
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου και αυτά είναι τα πράγματα που δεν γνωρίζουμε για τον παιδικό καρκίνο:
1.Τριακόσια είκοσι παιδιά στην Ελλάδα νοσούν από καρκίνο κάθε χρόνο, από γεννήσεως μέχρι της ηλικίας των 16 ετών
2.Τριανταπέντε χιλιάδες παιδιά στην Ευρώπη νοσούν από καρκίνο κάθε χρόνο
4.Τέσσερα στα πέντε παιδιά γίνονται καλά. Σήμερα ο παιδικός καρκίνος μπορεί να αντιμετωπιστεί και να νικηθεί. Ενώ στα μέσα του 1970 η επιβίωση των παιδιών στα 5 έτη μετά τη διάγνωση με καρκίνο ήταν μόλις 58%, πλέον οι πρόοδοι που σημειώθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξήσει αυτή την 5ετή επιβίωση περισσότερο από 85%.
5.Δύο στους τρεις survivors αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα ιατρικής φύσεως στην πορεία της ζωής τους.
6 Η συχνότητα νόσησης είναι 14 στα 100.000 παιδιά.
7.Σήμερα στην Ευρώπη υπάρχουν 500.000 survivors.
8.Από τις αρχές του 2021 λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, το Εθνικό Μητρώο Ασθενών Παιδικής Ηλικίας με Νεοπλασματικά Νοσήματα, που έχει ως στόχο την ακριβή επιδημιολογική καταγραφή του παιδικού καρκίνου στη χώρα μας και τη συλλογή δημογραφικών δεδομένων για την εξαγωγή συμπερασμάτων, σχετικά με την επίπτωση των νεοπλασιών, την κατανομή ανά ηλικία, και την έκβαση των ασθενών μας.
9.Στην Ελλάδα εφαρμόζεται επαναστατική μέθοδος σε ασθενείς με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία: η CAR-T. Πρόκειται για ένα είδος κυτταρικής θεραπείας όπου συλλέγονται ειδικά κύτταρα του ασθενούς, τροποποιούνται γενετικά στο εργαστήριο (CAR) έναντι των λευχαιμικών κυττάρων και επανεγχέονται στον ασθενή, λειτουργώντας ως όπλο που αναγνωρίζει και σκοτώνει τα κακοήθη κύτταρα.
10.Σημαντικός σταθμός της παιδιατρικής αιματολογίας-ογκολογίας στην Ελλάδα είναι η αναγνώριση του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία" ως κέντρου εμπειρογνωμοσύνης για τον παιδικό καρκίνο, σε πανελλήνιο επίπεδο το 2019.
11.Από τις αρχές του 2022 το Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" αποτελεί επίσημο μέλος του δικτύου ευρωπαϊκών κέντρων εμπειρογνωμοσύνης για τον παιδικό καρκίνο (ERN PaedCan).
12.Εάν ο καρκίνος διαγνωστεί αρκετά νωρίς και το παιδί υποβληθεί στα κατάλληλα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τότε περίπου το 70% των καρκίνων της παιδικής ηλικίας είναι ιάσιμοι.
13.Υπολογίζεται ότι, στον κόσμο, κάθε χρόνο, περίπου 250.000 παιδιά νοσούν από καρκίνο. Ωστόσο, σήμερα μόνο το 20% των παιδιών ανά τον κόσμο μπορούν να επωφεληθούν από την προηγμένη ιατρική φροντίδα. Το 80% από αυτά, προέρχεται από χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος.
14.Πάνω από 150.000 θάνατοι κάθε χρόνο, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εάν υπήρχε δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και εξειδικευμένης θεραπείας σε όλα τα παιδιά.
