Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Εκδόσεις: Περίπλους
Σελ. 110
Το βιβλίο Ταξίμια από μπαχάρι του Χρήστου Τριανταφύλλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Περίπλους, αποτελεί μια ιδιαίτερη προσθήκη στη βιβλιογραφία που αφορά τη γαστρονομική παράδοση της Μικράς Ασίας. Μέσα από τις σελίδες του, ο συγγραφέας μας ταξιδεύει στις γεύσεις και τις μυρωδιές μιας κουζίνας που φέρει το αποτύπωμα της πολυπολιτισμικότητας, της μνήμης και της νοσταλγίας. Το βιβλίο δεν περιορίζεται στην απλή παρουσίαση συνταγών, αλλά συνδέει τη μαγειρική με την κοινωνική ζωή, τις αφηγήσεις και τα συναισθήματα που αναδύονται από κάθε πιάτο.
Ο τίτλος του βιβλίου είναι ιδιαίτερα εύστοχος και πολυσήμαντος. Η λέξη «ταξίμι» προέρχεται από την οθωμανική μουσική παράδοση και αναφέρεται σε έναν αυτοσχεδιασμό που προλογίζει ένα μουσικό κομμάτι. Στην περίπτωση του βιβλίου, το «ταξίμι» λειτουργεί ως μεταφορά για τη δημιουργική προσέγγιση της κουζίνας, η οποία δεν είναι στατική αλλά εξελίσσεται μέσα στον χρόνο, αναμειγνύοντας γεύσεις, τεχνικές και αφηγήσεις. Το «μπαχάρι» συμβολίζει τον πλούτο των αρωμάτων και των γεύσεων που χαρακτηρίζουν τη μικρασιατική κουζίνα, αλλά και την ίδια τη ζωή, η οποία είναι γεμάτη από γλυκές και πικάντικες στιγμές.
Η γαστρονομία δεν είναι απλώς μια πρακτική επιβίωσης, αλλά ένας από τους βασικούς φορείς πολιτιστικής μνήμης. Στην περίπτωση της Μικράς Ασίας, η κουζίνα υπήρξε ένας χώρος όπου συναντήθηκαν διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες, ανταλλάσσοντας συνταγές, υλικά και τεχνικές. Ο συγγραφέας, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, καταγράφει αυτήν τη γαστρονομική κληρονομιά, μεταφέροντας όχι μόνο τον τρόπο παρασκευής των πιάτων αλλά και τις ιστορίες που τα συνοδεύουν.
Κάθε συνταγή λειτουργεί σαν ένας μικρός κρίκος που συνδέει το παρελθόν με το παρόν. Οι περιγραφές των γεύσεων και των αρωμάτων ανασύρουν μνήμες, μεταφέροντας τον αναγνώστη σε κουζίνες γεμάτες με τον ήχο του τηγανίσματος, τις μυρωδιές των μπαχαρικών και τις φωνές ανθρώπων που συγκεντρώνονται γύρω από ένα τραπέζι.
Το Ταξίμια από μπαχάρι αποτελείται από 110 σελίδες και είναι δομημένο με τρόπο που επιτρέπει στον αναγνώστη να περιηγηθεί εύκολα στις συνταγές και τις ιστορίες που τις συνοδεύουν. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει γαστρονομικές περιγραφές που συνδέονται με αναμνήσεις, λαογραφικές αναφορές και προσωπικές αφηγήσεις του συγγραφέα.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται συνταγές από τη μικρασιατική κουζίνα, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τον πλούτο των υλικών και των τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν από γενιά σε γενιά. Γεύσεις όπως το σουτζούκι, το ισλί κεφτέ, το χαλβά φαρσί και το καζάν ντιπί δεν περιγράφονται μόνο ως μαγειρικές προτάσεις, αλλά ως στοιχεία μιας βαθιά ριζωμένης πολιτιστικής ταυτότητας.
Ο συγγραφέας δεν περιορίζεται στην καταγραφή των συνταγών, αλλά τις εντάσσει σε ένα ευρύτερο κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, η σημασία των μπαχαρικών αναλύεται όχι μόνο γευστικά αλλά και ως σύμβολο εμπορίου, ανταλλαγής και πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων. Παράλληλα, το βιβλίο αναδεικνύει τη σημασία του γεύματος ως πράξη συνύπαρξης και επικοινωνίας.
Ένα από τα κυρίαρχα συναισθήματα που διατρέχουν το βιβλίο είναι η νοσταλγία. Η αναφορά στη μικρασιατική κουζίνα δεν είναι μόνο μια αναδρομή σε γεύσεις και μυρωδιές, αλλά μια αναβίωση μιας ολόκληρης κουλτούρας που συνδέεται άρρηκτα με τις χαμένες πατρίδες. Οι περιγραφές του συγγραφέα αποπνέουν μια αίσθηση οικειότητας και τρυφερότητας, δημιουργώντας εικόνες από οικογενειακές συγκεντρώσεις, γιορτές και καθημερινές στιγμές γύρω από το τραπέζι.
Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι πλούσια και γεμάτη ζωντάνια, αποδίδοντας με ακρίβεια τις αισθήσεις που συνοδεύουν κάθε γεύμα. Οι περιγραφές των συνταγών δεν είναι αποστειρωμένες ή τεχνικές, αλλά εμπλουτισμένες με αφηγήσεις που κάνουν τον αναγνώστη να αισθανθεί ότι βρίσκεται μέσα σε μια ζεστή κουζίνα, παρακολουθώντας τη διαδικασία παρασκευής ενός παραδοσιακού φαγητού.
Το Ταξίμια από μπαχάρι δεν είναι απλώς ένα βιβλίο μαγειρικής. Πρόκειται για ένα έργο που αναδεικνύει τη σύνδεση μεταξύ γεύσης, μνήμης και ταυτότητας. Σε μια εποχή όπου η γαστρονομία συχνά αντιμετωπίζεται ως τάση ή ως στοιχείο lifestyle, το βιβλίο αυτό έρχεται να υπενθυμίσει ότι η μαγειρική είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή πρακτική. Είναι ένας τρόπος να διατηρήσουμε ζωντανές τις παραδόσεις μας, να τιμήσουμε το παρελθόν και να δημιουργήσουμε νέες αναμνήσεις.
Για όσους αγαπούν τη μαγειρική, την ιστορία και τη λαογραφία, το Ταξίμια από μπαχάρι αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή. Προσφέρει όχι μόνο συνταγές αλλά και ένα ολόκληρο ταξίδι στις γεύσεις και τις ιστορίες μιας πολυπολιτισμικής κουζίνας που εξακολουθεί να γοητεύει και να συγκινεί.
Αναζητήστε το βιβλίο στο Βιβλιοπωλείο Parga εδώ.
lasithiotakisa@sppmedia.com
Από το οπισθόφυλλο: Το βιβλίο αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα δικό μου. Το γράφουν όλες οι νοικοκυρές του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, αιώνες τώρα. Και δεν ξέρω αν το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να χαρακτηριστεί βιβλίο μαγειρικής ή βιβλίο πολιτισμού. Το σίγουρο είναι πως οι συνταγές του, παραδοσιακές μικρασιάτικες, έρχονται από πολύ παλιά. Πόσο μακριά κανείς δεν ξέρει. Πώς; Άλλες πέρασαν από στόμα σε στόμα, άλλες καταγράφηκαν, τις πιο πολλές φορές ανορθόγραφα, σε σημειωματάρια, που κιτρίνισαν κρατημένα σαν τον πολυτιμότερο θησαυρό. Όπως επίσης σίγουρο είναι ότι σε αυτό το βιβλίο ό,τι καταγράφεται είναι αυθεντικό και πάντα με σεβασμό, όπως ακριβώς μου μεταφέρθηκε. Το βιβλίο αποκαλύπτει μια ιδιότυπη γαστριμαργική αισθητική, σωτήρια μυστικά παρασκευής, απόηχο μιας πλούσιας, αν μη τι άλλο, σε συναισθήματα και ένταση κοινωνικής ζωής, από χαρά, γέλιο, μα και πόνο. Η εθνικότητά τους είναι ό,τι και η εθνικότητα της Μικράς Ασίας, ή όπως το λέει ο Μικρασιάτης Σεφέρης: «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας. Σπέρνουνται γεννιούνται σαν τα βρέφη, ριζώνουν θρέφουνται με το αίμα. Όπως τα πεύκα κρατούνε τη μορφή του αγέρα ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί το ίδιο τα λόγια φυλάγουν τη μορφή τού ανθρώπου κι ο άνθρωπος έφυγε, δεν είναι εκεί». Το βιβλίο αυτό προσφέρεται στους αναγνώστες για να αποτυπώσει και να συνεχίσει κάτι ακόμα από την παράδοση της Μικράς Ασίας. Γιατί όπως έχει πει πάλι ο Σεφέρης: «Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνουμε και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.
Για τον συγγραφέα: Ο Χρήστος Τριανταφύλλου γεννήθηκε στην Ξάνθη, αλλά από την ηλικία των δύο ετών ήρθε και κατοικεί μόνιμα στην Αθήνα και από τα εφηβικά του χρόνια στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Παιδί οικογένειας με καταβολές από τη Μικρά Ασία, μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του αναμείχθηκε στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της Νέας Φιλαδέλφειας και της Νέας Χαλκηδόνας, δίνοντας το παρόν στην προσπάθεια της μεταλαμπάδευσης της ιστορίας του μικρασιατικού ελληνισμού.
Έχει κάνει σπουδές πάνω στην πληροφορική, γραφιστική και το μηχανολογικό σχέδιο. Μιλάει αγγλικά και ισπανικά.
Ως διευθυντής εκδόσεων στις Εκδόσεις «Περίπλους» έχει επιμεληθεί σειρά βιβλίων για τη Μικρά Ασία, που εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος.
Από το 2009 είναι ενεργό μέλος του Συνδέσμου Μικρασιατών Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας, ενώ από το 2013 έως και σήμερα εκλέγεται και είναι ο πρόεδρος του συνδέσμου.
Είναι αρχισυντάκτης του πολιτιστικού περιοδικού «Αλησμόνητες Πατρίδες».
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του συνδέσμου ισπανοελληνικών πολιτιστικών ανταλλαγών της Βαρκελώνης.
Έχει πραγματοποιήσει και υλοποιήσει ημερίδες, σεμινάρια, ομιλίες και διαλέξεις πάνω σε θέματα μικρασιατικού πολιτισμού και ιστορίας.
Επιμελείται, γράφει και αρθρογραφεί μελέτες, έρευνες, μαρτυρίες, λαογραφία και λοιπών θεμάτων της ιστορίας του μικρασιατικού πολιτισμού.
Τα άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε πολιτιστικά περιοδικά, σε καθημερινές και τοπικές έντυπες εφημερίδες καθώς και στο διαδίκτυο.
Το «Ταξίμια από Μπαχάρι» είναι το πρώτο του βιβλίο και αφορά τη διατροφή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
