«Με τα μάτια του σκύλου», Σοφοκλής Βέργος

Σελ. 351

Η εβδομάδα που μας πέρασε ήταν η παγκόσμια εβδομάδα «Διάβασε ένα e-book». Η εβδομάδα «Διάβασε ένα e-book» διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2004 με πρωτοβουλία της Καναδής συγγραφέως Rita Y. Toews. Από τότε, κάθε Μάρτη, από την πρώτη Κυριακή του μήνα και με διάρκεια μίας εβδομάδας, διοργανώνονται εκδηλώσεις με σκοπό την προώθηση του ηλεκτρονικού βιβλίου και την ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού. Διαβάστε περισσότερα για αυτή την προσπάθεια εδώ.

Με αφορμή λοιπόν αυτή την προσπάθεια, διάβασα σε ψηφιακή μορφή το μυθιστόρημα του Σοφοκλή Βέργου «Με τα μάτια του σκύλου», το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος των Λογοτεχνικών Διαγωνισμών και Βραβείων του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής (2023).

Η ιστορία αναπτύσσεται με πρωτότυπο και ευρηματικό τρόπο κάτω από μια ιδιαίτερη κριτική σκέψη και ενίοτε φιλοσοφική ματιά, με σκηνικό ιστορικά γεγονότα από τον Ισπανικό Εμφύλιο, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ανεξαρτησία στην Κύπρο στις αρχές του ‘60, τα τραγικά γεγονότα του ‘74 που την ακολούθησαν και εκτείνεται μέχρι το σήμερα.

Ο συγγραφέας «φαίνεται», εκτίθεται ευχάριστα, μέσα από τη γραφή του. Είναι προφανείς τόσο η αγάπη του όσο και η γνώση του για τις τέχνες, όπως το θέατρο, η μουσική, η ποίηση, η όπερα, η ζωγραφική. Όλα αυτά, είναι αβίαστα ενσωματωμένα με τρόπο ευφυή στην αφήγησή του, στην εξιστόρηση των γεγονότων. Διαβάζοντας, ηχούν στα αφτιά σου jazz μελωδίες κι όχι μόνον, αναδιπλώνονται μπροστά στα μάτια σου θεατρικές σκηνές με την ανάλογη υπόκρουση ή εγκιβωτίζονται αποσπάσματα ποιημάτων. Συχνά, δράττεται αφορμών από την αφήγησή του και δίνει πληροφορίες για το έργο μεγάλων ζωγράφων, όπως του Τσαρούχη ή του Πικασσό. Επίσης, δηλώνει λάτρης των αυτοκινήτων, αφού η Τζουλιέτα, που τη συναντούμε πολύ συχνά, φιγουράρει στις διαδρομές του ιδιοκτήτη της, του Καστέλο, όπως και το μικρό Cooper της Σιμώνης. Αναμφίβολα χαίρεται την κάθε λεπτομέρεια στο κάθε περιβάλλον και αυτό είναι κάτι που γίνεται εύκολα αντιληπτό, αν αφεθείς στον ειρμό της γραφής του, γιατί τότε, θα πλημμυριστούν τα ρουθούνια σου από τη θαλασσινή αύρα. Θα πάρει τα μαλλιά και τα ρούχα σου ο αέρας. Θα ακούσεις τα τακούνια σου να ηχούν στα στενά πλακόστρωτα του Παρισιού ή οπουδήποτε αλλού σε βγάλει ο δρόμος διαβάζοντας.

Θα τολμήσω να πω πως πρόκειται για ένα άρτιο έργο. Είναι ένα μυθιστόρημα όπου διασταυρώνεται η ιστορία με τη μυθοπλασία. Πίσω από τη μυθοπλασία κρύβεται πολύχρονη ιστορική μελέτη για όσα αναφέρονται και για όσα άλλα έχουν γίνει αφορμή ώστε να υπάρξει πλοκή, ώστε να υπάρξουν όλοι αυτοί οι χαρακτήρες, που οι μικροϊστορίες τους αναπτύσσονται μέσα στα αληθινά ιστορικά γεγονότα με φαντασία.

Από την άλλη, δεν θα πω πως πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα, όχι. Είναι ένα μυθιστόρημα πολύ καλά εδραιωμένο στον χρόνο και στον τόπο. Είναι όμως ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αστυνομικό; Πάλι θα πω, όχι. Δεν είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, παρόλο που εμπεριέχει μια αστυνομική περιπέτεια. Θα έλεγα πως η περιπέτεια αυτή, αυτό το μυστήριο, η αγωνία είναι οι αφορμές, είναι το εργαλείο που κράτησε στα χέρια του ο συγγραφέας ώστε να γεννήσει καταπληκτικούς, μεστούς και καλά δομημένους χαρακτήρες, ώστε να μας αφηγηθεί δεξιότεχνα και εικονοπαραστατικά τις ιστορίες τους.

Δεν έχουμε σε καμιά περίπτωση γραμμική αφήγηση. Αντιθέτως, έχουμε πολλές χρονικές αναδρομές αλλά και μεταθέσεις από τόπο σε τόπο. Αυτό, δεν δημιουργεί ποτέ δυσκολία στην κατανόηση του κειμένου, ούτε δυσχεραίνει την απόλαυσή του. Μάλιστα, αυτό προσδίδει μεγάλο ενδιαφέρον στην ανάγνωση με τρόπο που απορροφά τον αναγνώστη, μεταφέροντάς τον σε οικείες διαδρομές.

Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός πως με εξαιρετική μαεστρία η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μετατίθεται από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο. Χαρίζει την αμεσότητα και την οικειότητα, θα έλεγα, μεταξύ του αναγνώστη και του ήρωα, αλλά είναι και μια αμεσότητα τεχνική, που κέρδισε ο συγγραφέας ώστε να διευκολύνει την έκφραση όλων όσων ήθελε να πει συχνά από διαφορετική προοπτική.

Οι χαρακτήρες του Βέργου είναι αληθοφανείς, μάλιστα για έναν συγκεκριμένα μπήκα στη διαδικασία να τον ψάξω στο διαδίκτυο, μήπως και όντως υπάρχει στα αλήθεια!

Για αυτό το βιβλίο θα μπορούσα να μιλώ για ώρες. Θα έλεγα για τη γυναίκα και πως τη βλέπουμε από τα μάτια του συγγραφέα, για την αγάπη και τον έρωτα, για τις ανδροπαρέες και πως τις βιώνουμε μέσα από την αφήγηση. Θα έλεγα για τις φανταστικές παρουσιάσεις του τοπίου μέσα στο έργο. Για τις ενδυματολογικές περιγραφές. Για τα συναισθήματα, για τις δράσεις και αντιδράσεις. Για αυτό που έχουμε στην άκρη της γλώσσας μας και μένει εκεί, χωρίς να προλάβουμε να ξεστομίσουμε γιατί δεν τολμήσαμε ή γιατί δεν προέκυψε η κατάλληλη ώρα, και είναι εκεί στο βιβλίο. Θα έλεγα για τη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, που συχνά γίνεται αθυρόστομος. Θα έλεγα για την απελευθερωμένη του γραφή χωρίς κομπιάσματα και καθωσπρεπισμούς. Για τη σκηνοθετική προοπτική του. Θα έλεγα για την αισθησιακή του γραφή... που ενίοτε μου θύμισε και τον Βλαδιμίρ Ναμπόκωφ. Θα πω πως δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου από την αρχή μέχρι και την τελευταία σελίδα και ένιωσα πως είναι ένα βιβλίο που το στερήθηκαν οι εκδοτικοί τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα.  

Αγοράστε το ηλεκτρονικό βιβλίο από smartphones και tablets εδώ.

Κατεβάστε την εφαρμογή σε κινητά και tablets,
για τεχνολογία iOS εδώ.
για τεχνολογία Android εδώ. 

Αναζητήστε το έντυπο βιβλίο στο Βιβλιοπωλείο Parga εδώ.

lasithiotakisa@sppmedia.com

Για τον συγγραφέα: Ο Σοφοκλής Βέργος γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1964. Το βιβλίο που τιτλοφορείται «Με τα Μάτια του Σκύλου» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Ωστόσο, δεν είναι το πρώτο του βιβλίο. Έχουν προηγηθεί τα θεατρικά έργα: Οι κόρες των ποιητών, Αντίο… , Baroque – Μία ιστορία Rock, Μια πολύ Ψηλή Γυναίκα. Ως φωτογράφος, έχει εκδώσει το βιβλίο καλλιτεχνικής φωτογραφίας Flâneur-Paris, στο πλαίσιο της ομώνυμης ατομικής έκθεσης, υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Κύπρο. Έχει επίσης παρουσιάσει την ατομική έκθεση La Serenissima στο πλαίσιο εκδηλώσεων του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Dante Alighieri.  Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές Διεθνούς Δικαίου στο  Washington College of Law, Washington D.C., των Ηνωμένων Πολιτειών. Διαβάστε εδώ το σκεπτικό βράβευσης.

Από το οπισθόφυλλο: Terra Alta - Καταλονία, Αύγουστος 1938. 
«Αλήθεια, Γιατρέ... πως σου ‘ρθε κι άφησες το Παρίσι και τις όμορφες Φραντσέζες;... Κι εσύ για τη Δημοκρατία;...»
«Για μια γυναίκα... Αυτή είναι η αλήθεια...»
Παρόλο που ο Τηλέμαχος χαμογελούσε, ο Σέργης ένιωσε πως η ερώτηση ήταν σοβαρή και είχε τον σκοπό της.
«Κι ήρθες σ’ αυτό το μακελειό για μια γυναίκα!;... Για να βρεις αυτήν που αγαπάς!;...» «Όχι, για μια γυναίκα που δεν ήθελε να ’ναι πια μαζί μου... Ερωτική απογοήτευση...» «Στον Πόλεμο από Έρωτα!... Μ’ αρέσεις Γιατρέ!...»
Αγία Βενούτη – ένα μικρό ψαροχώρι στην άκρη της Μεσογείου… ένας ιδιόρρυθμος Αστυνόμος, κάποιες φορές εκτός τόπου και χρόνου…δυο σκελετοί που ανακαλύπτονται, επίσης εκτός τόπου και χρόνου… μια Γαλλίδα αρχαιολόγος στην Αμμόχωστο του 1933… ένας πρώην κατάδικος που υιοθετεί ένα αδέσποτο, κουτσό σκυλί… μια κακοποιημένη κοπέλα πεταμένη στα βράχια… μια έφηβη που εξαφανίζεται… ένας μεγάλος ζωγράφος που καπνίζει ασταμάτητα σιγαρέτα πολυτελείας και θυμάται βραχνές ιστορίες του ’60 και του ’70 γεμάτες ένοχα μυστικά… ένας ξέμπαρκος καπετάνιος που κερνάει ούζα και χορεύει Αργεντίνικα ταγκό… το Παρίσι του Μεσοπολέμου…. 1936 – Ισπανικός Εμφύλιος, μια κομπανία Κυπρίων εθελοντών, που από το Camden του βόρειου Λονδίνου βρίσκονται να πολεμούν και να πεθαίνουν για την Ισπανική Δημοκρατία…ένας Σπιούνος που κρύβεται στις ρωγμές της Ιστορίας… ένας νεαρός γιατρός, εθελοντής στον Ισπανικό Εμφύλιο…και μπόλικα φαντάσματα…αφηγούνται αυτή την ιστορία.