Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Πολλοί από όσους πιστεύουν πως δεν διαβάζουν λογοτεχνία σε συστηματική βάση, διαβάζοντας το πιο κάτω ίσως και να διαψευστούν.
Για όσους η ψυχή τους έχει ανάγκη τη λογοτεχνία, όπως λέμε, ας πούμε, ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα...Έτσι απλά μπορούμε να πούμε κι, ένα διήγημα την ημέρα πολλά κάνει πέρα, ακόμα και τον γιατρό...
Εντάξει, κάποιοι τώρα μπορεί και να γελάνε...
Σκεφτείτε όμως... Εσείς που λέτε, δεν διαβάζετε λογοτεχνία σε καθημερινή βάση ή έστω συχνά. Δεν σκρολάρετε στο διαδίκτυο; Δεν μπαίνετε στο fb; Δεν έτυχε ποτέ να διαβάσετε εκεί κάτι πραγματικά καλό, με τη λογοτεχνική έννοια, που να σας κάνει να χαμογελάσετε, να σας κάνει να δείτε τη μέρα με άλλη ματιά ή να ταυτιστείτε και να νιώσετε πως η σκέψη σας έχει οπαδούς;
Είμαι σίγουρη πως, ναι. Πολλές φορές διαβάσατε κάτι σπουδαίο για εσάς, τη δεδομένη στιγμή που το διαβάσατε, και όταν πήγατε να το βρείτε ξανά για να το ξαναδιαβάσετε ή για να το προτείνετε σε κάποιον φίλο, απλά δεν το βρίσκατε. Πολύ φυσικό, το πετύχατε στη ροή, το διαβάσατε και μπορεί χωρίς καν να προσέξετε τον ή τη συγγραφέα ή και την πηγή. Πάει, το πήρε ο άνεμος κι άντε τώρα, πού να το βρείς;
Οι συγγραφείς της «ροής ειδήσεων», κατά τη συγγραφέα Ισμήνη Παφίτη είναι αυτοί που γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο διαδίκτυο γενικότερα. Τι ωθεί όμως κάποιον να γράφει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο, κείμενα που θα μπορούσαν να βρίσκονται μέσα σε βιβλία; Ποια είναι η ανάγκη που εξυπηρετείται και ποιοι τα διαβάζουν; Σε μια εποχή που το διαδίκτυο έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, ο άνθρωπος ήταν επόμενο να αποτυπώσει την αρχέγονη ανάγκη του για έκφραση στα κοινωνικά δίκτυα. Προσαρμοσμένος στη σύγχρονη εποχή, που τη χαρακτηρίζει η γρήγορη εναλλαγή ερεθισμάτων, εκφράζεται πλέον με σύντομα, περιεκτικά κείμενα που μοιράζονται σκέψεις και συναισθήματα. Αυτό λειτουργεί ανακουφιστικά, αφού οι διαδραστικές αλληλεπιδράσεις μπορούν να ενισχύσουν την αίσθηση του ανήκειν και της σύνδεσης, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους απομόνωσης ή κρίσης. Λειτουργεί επίσης ως ικανοποίηση της διαχρονικής ανάγκης να παράγουμε λογοτεχνία, αλλά και να τρέφουμε την ψυχή μας με αυτήν.
Η ψηφιακή βιβλιοθήκη Read Library σε μια προσπάθεια να συλλέξει και διαφυλάξει το έργο αυτό, έχει προχωρήσει σε επιλογή και ψηφιοποίηση, σε τεχνολογία Epub, κάποιων πρώτων διηγημάτων τα οποία έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς, των Κύπριων συγγραφέων Ευαγγελίας Χαραλάμπους και Ισμήνης Παφίτη, όπως και άλλο ένα με αφορμή την 50η μαύρη επέτειο της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, της συγγραφέως Γιόλας Δαμιανού Παπαδοπούλου με τίτλο, «Ακούραστη προσμονή».
Τα διηγήματα διατίθενται δωρεάν σε ηλεκτρονική μορφή μέσω της εφαρμογής Read Library.
lasithiotakisa@sppmedia.com
«Σκωραμίδα», της Ισμήνης Παφίτη.
Λίγα λόγια για το διήγημα: Το διήγημα «Σκωραμίδα» διακρίθηκε στον πρώτο λογοτεχνικό διαγωνισμό του κυπριακού Πολιτιστικού Περιοδικού «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ» τον Απρίλιο 2023 (βραχεία λίστα με τα πέντε επικρατέστερα για το πρώτο βραβείο) και δημοσιεύτηκε στο τεύχος αρ. 356. Πραγματεύεται το –παραγνωρισμένο ίσως- θέμα της τρίτης ηλικίας και τα συναισθήματα που επιφέρει στους ανθρώπους. Η αναπόληση των νιάτων, η συνειδητοποίηση της φθοράς, ο φόβος της απώλειας, η τραγική παρουσία της «απουσίας», η ελπίδα ότι ίσως ο θάνατος δεν σημαίνει απαραίτητα και το «τέλος». Εξώφυλλο: Επιμέλεια, φωτογραφία από Ισμήνη Παφίτη. "The Skin of Nature (800-year-old oak tree)". 2η θέση στον διαγωνισμό φωτογραφίας της Mensa Cyprus για το Mensa World Photo Cup Competition for the Mensa International Photographer of the Year 2022.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
«Στη βαλίτσα», της Ισμήνης Παφίτη.
Λίγα λόγια για το διήγημα: Το διήγημα "Στη βαλίτσα" διακρίθηκε στον 2ο ετήσιο Διαγωνισμό Διηγήματος του κυπριακού πολιτιστικού περιοδικού ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ, το οποίο κυκλοφορεί ανελλιπώς από το 1959 και δημοσιεύτηκε στο τεύχος αρ. 360 (Άνοιξη 2024). Γράφτηκε εις μνήμην των θυμάτων του θεσμικού και έμφυλου ρατσισμού και του "Ορέστη", του κατά συρροήν Κύπριου δολοφόνου αλλοδαπών γυναικών και κοριτσιών, του οποίου η δράση άρχισε να αποκαλύπτεται τον Απρίλιο του 2019. Για τις: - Μαίρη Ρόουζ και την 6χρονη κόρη της Σιέρα, από τις Φιλιππίνες - Αριάν Παλάνας Λοζάνο, από τις Φιλιππίνες - Ασμίτα Κάτχα Μπίστα, από το Νεπάλ - Λιβία Μπουένα και την 8χρονη κόρη της Ελένα, από τη Ρουμανία - Μαρικάρ Βαλντέζ, από τις Φιλιππίνες. Δεν ξεχνούμε. Το διήγημα είναι προϊόν φαντασίας και οποιεσδήποτε ομοιότητες με πρόσωπα ή γεγονότα είναι συμπτωματικές. .
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
«Το τρένο κοιμάται δίπλα του», της Ευαγγελίας Χαραλάμπους
Λίγα λόγια για το διήγημα: Η συγγραφέας στον μικρό της πρόλογο για το διήγημα αναφέρει, «...μιλά για τις δυσκολίες ενός ανθρώπου που εργάζεται όλη του τη ζωή σ' ένα χωριό, στον σταθμό των τρένων. Τι μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο που μισεί τις αλλαγές, όταν έξωθεν παράγοντες αλλάζουν όλη του τη ζωή; Κυρίως θίγονται υπαρξιακά ζητήματα και αγωνίες, όταν στα 54 του η εταιρία τρένων τον θεωρεί πλεονάζον προσωπικό. Ένα διήγημα για τη ζωή και την εξέλιξη, που συχνά μας προσπερνάει. Για την επαναστατικότητα, το πώς είμαστε γρανάζια ενός συστήματος, την απελπισία και ίσως μια ακτίνα φωτός στο βάθος. "Σαν να έγινε διάρρηξη στους πνεύμονες και του πήραν όλο τον αέρα. Προσπαθεί να επεξεργαστεί την πληροφορία, ασθμαίνει καθώς κάνει ατέλειωτες εξισώσεις: σταματάει ο σταθμός ίσον χάνει τη δουλειά του, ίσον… Γι’ αυτόν ο ήχος του τρένου είναι υψηλής ποιότητας μουσική. Ζει δίπλα από τον σταθμό, ο σταθμός είναι το σπίτι του, συστάδα από δέντρα στην αυλή του…" Θυμίζει τους στίχους του Λειβαδίτη από το "Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα"... "Λοιπόν, τι κάνουμε εδώ και πότε θα αλλάξει ο κόσμος, γιατί όπως όλοι μας έζησα κι εγώ αφηρημένα – βέβαια αγάπησα τα ιδανικά της ανθρωπότητας, αλλά τα πουλιά πετούσαν πιο πέρα (κι αλήθεια κάποτε παιδιά αφήναμε στη μέση τις υπερπόντιες εκστρατείες μας για να ανεβάσουμε ένα άρρωστο πουλί στο δέντρο) και τις νύχτες σχεδίαζα έκτακτα δρομολόγια τρένων για κείνους που άργησαν ή ονειρευόμουν να ζήσω υπέροχα, απερίσπαστος από προσωπικές ευδαιμονίες και στάθηκα πάντα ανυπεράσπιστος μπροστά στους άλλους..."» Το διήγημά "Το τρένο κοιμάται δίπλα του", διακρίθηκε στον διαγωνισμό διηγήματος στο ανοιξιάτικο τεύχος του πολιτιστικού περιοδικού της "Νέας εποχής"(Βραχεία λίστα).
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
«Όποιος δεν έκλεψε ποτέ του λεμόνι, να σηκώσει το χέρι», της Ευαγγελίας Χαραλάμπους.
Λίγα λόγια για το διήγημα: Ένα διήγημα για τη Λέσχη των αθεράπευτα ευαίσθητων. Για τη Νιόβη, που επαγγέλλεται δικαστής, κι όμως αγαπάει την κλεψιά των λεμονιών. Για τη γειτόνισσα, που τη στήνει στον τοίχο. Για την ηθική, που είναι ένα λάστιχο που τεντώνεται ενίοτε κατά το δοκούν. Για τον κύριο που ζει σε ένα ημιεγκατελειμμένο σπίτι, σε καθεστώς πλήρους παραίτησης. Για τις τρυφερές σχέσεις μεταξύ των γειτόνων. Η γειτονιά, ένας πυρήνας-χωνευτήρι ετερόκλητων τύπων, ιδεών, «στρατοπέδων» με ανθρώπους που κουνάνε το δάκτυλο και αντίθετων στρατοπέδων, με ανθρώπους που φέρουν κάτι άλλο σ’ αυτό τον κόσμο, οι crème de la crème. Μια μικρή «παρανομία» κάνει τη ζωή τους γλυκιά σαν φρέσκια σπιτική λεμονάδα.
«…Τρέχει με ρυθμό αλέγκρο, ακούει μέσω ακουστικών κουβανέζικη μουσική και είναι αλλού. Σε μισή ώρα θα ξυπνήσει η άλλη της ζωή, η τετράγωνη, αλλά για την ώρα δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο από το να πάρει την πρωινή δόση αλητείας. Σταματάει έξω από το γνωστό, μάλλον εγκαταλελειμμένο σπίτι με τις λεμονιές και την μπλε πόρτα. Ρίχνει μια ματιά στα γρήγορα, μην την πάρει κανένα μάτι, και πλησιάζει τα λεμόνια με σβέλτες κινήσεις.
Την ώρα που τα κόβει νιώθει μια τέτοια ηδονή, που συνδέεται με κατώτερα ένστικτα. Σαν να κόβει το νήμα της ζωής ενός πλάσματος, ηδονή και ναυτία μαζί. Μια αίσθηση υπεροχής και την ίδια στιγμή μια πλήρης συναίσθηση μικροπρέπειας.[…] Δεν θυμάται να ένιωθε ποτέ τόσο ζωντανή, όσο τη στιγμή που αποσπάει τα λεμόνια από το δέντρο.
«Καλέ! Σαν δεν ντρέπεστε!»
[…] Θέλει να της πει πως εδώ και μια βδομάδα παραφυλάει στις έξι το πρωί και την περιμένει, την παρακολουθεί πίσω από τις γρίλιες. Και τι να της πει; Πόσο απαραίτητες τού είναι αυτές οι κλοπές;
Γεμίζει το καλάθι μέχρι τέρμα και της το προσφέρει.
«Σας παρακαλώ πολύ, δεχτείτε τα. Τα λεμόνια μου είναι δικά σας».
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
«Ακούραστη προσμονή», της Γιόλας Δαμιανού Παπαδοπούλου.
Λίγα λόγια για το διήγημα: Με αφορμή τη μαύρη 50η επέτειο της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Αφιερωμένο στην μάνα του αγνοούμενου.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Το Σάββατο 05/10/2024, στις 10:45’, στη Λογοτεχνική Σκηνή του Nicosia Book Fest, στο Πάρκο της Ακρόπολης θα αναγνωστούν αποσπάσματα από διηγήματα και χαλαρή συζήτηση με τις συγγραφείς Ισμήνη Παφίτη και Ευαγγελία Χαραλάμπους για την ηλεκτρονική φιλαναγνωσία, για την αξία των κειμένων που πότε διαβάζουμε στα γρήγορα και πότε μας ξεφεύγουν, λόγω της ιδιομορφίας του μέσου. Μια συζήτηση για την εποχή μας, την ανάγκη για μοίρασμα, την "αναγκαιότητα" των κοινωνικών δικτύων και τις νέες μορφές διαδικτυακής λογοτεχνίας. Είστε όλοι ευπρόσδεχτοι!
Δείτε περισσότερα εδώ.
