Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Εκδόσεις Τελεία Σελ. 316
«Η ζωή είναι σαν κάστρο στην άμμο, πασχίζεις σκληρά για να το κτίσεις, αλλά έρχεται το κύμα και το ρίχνει κάτω. Το κάνει κομμάτια. Εσύ όμως, πρέπει να αντέξεις, πρέπει να επιμένεις γιατί, δεν μπορεί, σίγουρα κάποια στιγμή θα έρθει η άμπωτη και θα σε δικαιώσει.» (απόσπασμα σελ. 197)
Ο Γιάννος Λάμπης έχει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο. Ποιήματα και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στον ημερήσιο Τύπο, σε διάφορα περιοδικά και συμπεριληφθεί σε ανθολογίες. Έχει διακριθεί και τιμηθεί σε παγκόσμιους και πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Θεατρικά του έργα έχουν ανεβεί στη σκηνή από διάφορες θεατρικές ομάδες. Ωστόσο, εγώ για πρώτη φορά διάβασα κάτι δικό του και ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη για μένα.
Το «Σε συγχωρώ» εκτυλίσσεται κατά τον 17ο αιώνα που γενικά ήταν μια εποχή κρίσης για όλη την Ευρώπη. Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, σαν σε πρόλογο ή εισαγωγή, ο συγγραφέας δίνει διάφορες πληροφορίες της εποχής και του τόπου όπου θα εκτυλιχθεί η ιστορία του στις επόμενες σελίδες, με σκοπό να βοηθήσει τον αναγνώστη του να μπει στο κλίμα, αλλά και να αποκτήσει κάποιες ιστορικές γνώσεις που θα τον βοηθήσουν στην κατανόηση των γεγονότων. Κλείνοντας την εισαγωγή του, μας αφήνει με έναν προβληματισμό που δουλεύει στο μυαλό μας καθόλη τη διάρκεια της ανάγνωσης του έργου. Αυτός ο προβληματισμός φαίνεται να ήταν και το σημείο έμπνευσης του ίδιου γι αυτό το μυθιστόρημα.
Έχουμε λοιπόν ένα κοινωνικοϊστορικό μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στην Αγγλία, στο Λονδίνο συγκεκριμένα, κατά τον 17ο αιώνα. Όπως αναφέρει και ο συγγραφέας στην εισαγωγή του, πρόκειται για μια ιστορία ανθρώπινης φρίκης που κράτησε σχεδόν δύο αιώνες. «Εκατοντάδες χιλιάδες τζάκια έκαιγαν τους χειμώνες στα αρχοντόσπιτα της Αγγλίας και οι καπνοδόχοι τους έπρεπε να καθαρίζονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά. Χιλιάδες παιδιά χρησιμοποιήθηκαν σαν σκλαβάκια από τους εργολάβους για να χώνονται στις στενές καμινάδες, να σέρνονται για ώρες στο στενό λαγούμι, μέσα σε συνθήκες ουσιαστικής ασφυξίας. Οι ηλικίες που προτιμούσαν οι εργολάβοι ήταν ανάμεσα στα πέντε και δέκα χρόνια, ενώ άφηναν τα παιδιά χωρίς τροφή για να μην παχαίνουν, γιατί τότε δεν θα χωρούσαν στα στενά ανοίγματα! Είκοσι χιλιάδες παιδιά πέθαναν μέσα στις καπνοδόχους και διακόσιες χιλιάδες υπέφεραν από ανίατες αρρώστιες. Γύρω στο 1833 ψηφίστηκαν από το Βρετανικό Κοινοβούλιο οι πρώτοι νόμοι κατά της παιδικής εργασίας.» (απόσπασμα από την εισαγωγή)
Με πέννα δυνατή μπαίνουν στο χαρτί σκληρές σκηνές δοσμένες με εξαιρετική ευαισθησία. Ο αναγνώστης χάριν της εικονοπαραστατικής αφήγησης εισχωρεί εύκολα στον κόσμο του συγγραφέα. Περιφέρεται στο λασπωμένο Λονδίνο οσμίζοντας τη μούχλα. Η ευγλωττία, τα αλληγορικά στοιχεία και ενίοτε ο λυρισμός στην έκφραση, την οποία διακατέχει μια εκλεπτισμένη φιλοσοφική υποψία, οι πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες που ζωντανεύουν στις σελίδες του, το καθιστούν ένα πέρα για πέρα αξιόλογο και ιδιαίτερο βιβλίο.
Ξεκινώντας την ανάγνωση είναι αναπόφευκτο να μην κάνει κανείς τον συνειρμό με τα έργα του Ντίκενς. Θες το είδος του μυθιστορήματος, θες η εποχή, οι περιγραφές του τόπου και του χρόνου, το έντονο ενδιαφέρον για την κοινωνική πραγματικότητα;
Το έργο του Ντίκενς ήταν γεννημένο από τον τρόμο που ένιωσε ο ίδιος για τη φτώχεια στην οποία βρέθηκε και ο ίδιος για ένα διάστημα, η ενστικτώδης ταύτιση και συμπόνια που ένιωσε κάτω από τις συνθήκες φτώχιας, διαμόρφωσαν σε σημαντικό βαθμό τον άξονα των γραπτών που ακολούθησαν. Έγραφε ασταμάτητα, με το άγχος της επιβίωσης, και γρήγορα κατάφερε να μπορεί να ζει από τα γραπτά του.
Ο Γιάννος Λάμπης, επηρεασμένος από τις συνθήκες διαβίωσης της δικής μας δύσκολης εποχής, από πολλές και διαφορετικές παραμέτρους, και εμπνευσμένος, όπως φαίνεται να είναι, από το έργο του Ντίκενς, μας χαρίζει ένα έργο με δυνατούς έμμεσους παραλληλισμούς ή και αλληγορίες που ένας προσεκτικός αναγνώστης εύκολα διακρίνει.
Θα κλείσω με ένα από τα πολλά αγαπημένα μου αποσπάσματα που σημείωσα μέσα στο βιβλίο.
«Πάντα κάποιος άλλος άνθρωπος ζει μέσα στον ίδιο άνθρωπο. Τις πιο πολλές φορές ζει μέσα στη σκοτεινή πλευρά του και καρτερά την κατάλληλη στιγμή να φανερωθεί. Στο τέλος, ξεφυσά σαν τον σκορπιό που κρύβεται κάτω από τον βράχο και μ΄ένα τσίμπημά του σκορπά τον πόνο και τον θάνατο.» (απόσπασμα σελ. 171)
Αναζητήστε το βιβλίο εδώ.
Από το οπισθόφυλλο: Στα βρόμικα στενοσόκακα του Λονδίνου, κάτω από τα χαρτόκουτα και τα κουρέλια των αστέγων, γεννιέται η ανεπιτήδευτη αγάπη και η αγνή φιλία. Σφυρηλατείται η ανθρώπινη ψυχή και δοκιμάζονται οι αξίες, τα ιδανικά και η αξιοπρέπεια.Μικρά παιδιά πεθαίνουν μέσα στις καπνοδόχους, στα κλωστοϋφαντουργεία, αλλά και από το κρύο μέσα στους δρόμους. Φυτρώνουν σαν αγριολούλουδα, κόντρα στην ασχήμια των καιρών. Αντέχουν και κρύβονται σαν βολβοί μέσα στη γη, σίγουρα ότι μια μέρα θα βγει ο ήλιος και θα ξεφυτρώσουν σαν καινούριοι ανθοί.Μέσα στους δρόμους, ζουν ανθρωπόμορφοι λύκοι, που θρέφονται με ανθρώπινο αίμα. Δέσμιοι της αίσθησης της ανωτερότητας και της απληστίας, βυθίζονται μέσα στον βούρκο του εγκλήματος και της εκμετάλλευσης.Στο τέλος λυτρώνονται και εξαγνίζονται από τη δύναμη της αγάπης, της συμπόνιας και της συγχώρεσης, και μας διδάσκουν πως η μετάνοια δεν διατυπώνεται μόνο με λέξεις, αλλά γράφεται με αίμα και επισφραγίζεται με πράξεις.
Για τον συγγραφέα διαβάστε εδώ.
