Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Κάποια παιδικά βιβλία είναι πειρασμός που, σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να αντισταθείς. Όχι, δε χρειάζεται να έχεις παιδί, ούτε απαραίτητα να ψάχνεις δώρο για παιδί για να προφασιστείς μια επίσκεψη στο παιδικό τμήμα ενός βιβλιοπωλείου. Το παιδί που κουβαλάς μέσα σου είναι υπέρ αρκετό, γιατί και το αξίζει αλλά και το χρειάζεται, για να βρεθείς μέσα σε έναν ωκεανό παιδικών εικονογραφημένων αλλά και μη παιδικών βιβλίων. Όσο οι καταστάσεις γύρω μας, μας κάνουν τη ζωή δύσκολη ή και στενάχωρη και ο κλοιός στενεύει, τόσο περισσότερο αναζητούμε την ηρεμία, τη χαρά και τη γαλήνη μέσα από τα απλά. Ένα από αυτά τα απλά είναι και το παιδικό βιβλίο. Η αλήθεια είναι πως το παιδικό βιβλίο στις μέρες μας έχει αλλάξει, έχει μεταμορφωθεί, έχει μεταπηδήσει σε ένα άλλο επίπεδο. Πολλές φορές πρόκειται για βαθιά φιλοσοφημένα βιβλία με εξαιρετικά υψηλή εικαστική αξία, κομμένα και ραμμένα στο μέγεθος ενήλικων αναγνωστών.
Το Όλο και το λίγο
Συγγραφέας: Κυριάκος Χαρίτος
Εικονογράφος : Ίρις Σαμαρτζή
Εκδ. Καστανιώτη
Σελ. 40
Της γης αυτοί που άλλο δεν μπορούν
χωρίς παπούτσια και πατρίδα περπατάνε
που ένα χαμόγελο δεν έχουνε στην τσέπη
μήτε ψωμί
διακοπές, εκδρομές δε ξέρουν τι είναι
μήτε γαλήνη τι θα πει
κουρασμένοι πολύ και σκυφτοί με μάτια σκονισμένα.
Αυτό είναι το Όλο.
Κι εσένα
που σου’σπασε το ηλεκτρονικό
και δεν κάνει πια ζαπ-ζαπ
το λέιζερ, το φωτάκι, το κουμπί.
Αυτό είναι το λίγο.
Το Όλο και το λίγο του Κυριάκου Χαρίτου και της Ίριδας Σαμαρτζή είναι δοσμένο με εξαιρετική ευαισθησία. Είναι ένα βαθιά φιλοσοφημένο και έξυπνο κείμενο που αναβλύζει έντονο συναισθηματισμό και θίγει με δεξιοτεχνία θέματα πραγματικά και ουσιαστικά. Εξετάζει ό,τι μας ορίζει μέσα στο περιβάλλον και στην κοινωνία. Τις εικόνες του, που συμπληρώνουν, καθρεφτίζουν ή και επεξηγούν το κείμενο, χαρακτηρίζει η λιτότητα και η γαλήνη. Απλές γραμμές, απαλοί χρωματισμοί χωρίς εντάσεις. Κείμενο και εικόνες ενώ αγκαλιάζονται και γίνονται ένα, μας χαρίζουν ένα όμορφο με εκλεπτυσμένη αισθητική και υπέροχο εικαστικό αποτέλεσμα βιβλίο.
Το βιβλίο αυτό, είναι ένα βιβλίο που μας βγάζει από το αδιέξοδο των δύσκολων συζητήσεων με ένα παιδί ή και με τον εαυτό μας. Τι είναι το «Όλο» και τί το «λίγο»; Αυτό που είναι «Όλο» για μένα είναι και για τους άλλους; Και το «λίγο»; Πόσο πρέπει να ‘ναι αυτό το «λίγο» για να μπορεί να λέγεται λίγο; Κι αν αυτό που με στεναχωρεί, πολλές φορές είναι το «λίγο»; Κι αν δεν είναι το «λίγο» αλλά το «Όλο»; Αυτό που φαίνεται μικρό είναι και «λίγο»; Είναι πάντα μα πάντα ασήμαντο το «λίγο»; Κι αυτό που φαίνεται μεγάλο είναι πάντα «Όλο»; Κι είναι το «Όλο» πάντα σημαντικό;
Το ‘Ολο είναι αυτή η θάλασσα η τεράστια, είναι και τα άπιαστα κρυστάλλινα νερά, τα κύματα και τα ποτάμια. Είναι τα θυμωμένα σύννεφα, η θύελλα, η καταιγίδα. Είναι και το καράβι που περνά σ’ έναν ορίζοντα μακρυά και φαίνεται να 'ναι τόσο μα τόσο δα. Είναι το σμάλτο του ουρανού και άνθρωποι και σώματα ενωμένα, μέτωπα συννεφιασμένα. Είναι της γης τα απέραντα σπαρτά, τα χρυσαφιά χωράφια. Είναι τα άγια βουνά, τα λατομία, το δάσος, οι χιονοθύελλες, οι παγετώνες. Είναι του κόσμου οι ξεριζωμένοι με μάτια σκονισμένα. Είναι του κόσμου όλου τα μάγματα, οι πυρκαγιές. Είναι οι αγέρηδες και οι τυφώνες, οι κυκλώνες και οι ανεμοθύελλες.
Από την άλλη το λίγο... Αυτό το λίγο που είναι τόσο λίγο όσο του μολυβιού η μύτη που γρατσουνάει το χαρτί, όσο η σταγόνα η μικρή που κρέμεται από τη μύτη σου. Λίγο είναι το καλύτερό σου αυτοκινητάκι που σου σπάσανε, οι κοτσίδες που ξανθαίνουν το Καλοκαίρι, ένα χορτάρι που φυτρώνει μοναχό στη ραγισματιά σ’ένα μπαλκόνι. Λίγο είναι και μια μύτη που τρέχει και τα χνώτα στο τζάμι. Λίγο είναι που σου ‘σπασε το ηλεκτρονικό, λίγο και που αρρώστησες και κάνεις πυρετό.
Ένα παιχνίδι με αλληγορικούς συσχετισμούς, θα παρομοίαζα το κείμενο, που μας βοηθά να καταλάβουμε πως τα πάντα είναι σχετικά. Αλλάζει η σημμασία, η σπουδαιότητα και η σοβαρότητα των γεγονότων και των καταστάσεων ανάλογα με την οπτική γωνία που κοιτάμε τη ζωή. Μια νοητή ζυγαριά, επίσης, που από τη μια βαραίνουν τα «Όλο» του «εμείς» και από την άλλη τα «λίγο» του «εγώ». Μια ζυγαριά που δύσκολα ισορροπεί γιατί, γενικά οι ισορροπίες είναι δύσκολες υποθέσεις και δεν είναι και αυτοσκοπός άλλωστε αφού, όπως καταλήγει και ο συγγραφέας...[...]ό,τι διαλέξεις ν’ αγαπάς κι ο τρόπος σου να αγαπάς. Αυτό δεν είναι λίγο. Αυτό είναι το Όλο και λίγο ακόμα.
Ο συγγραφέας κατορθώνει να εναρμονίσει τις λέξεις, τα συναισθήματα και τα γεγονότα, για να μας χαρίσει ένα κείμενο που μας απαλλάσσει από κάθε «λίγο» που μπορεί να μας στεναχωρεί και να μας φυλακίζει ενώ, υπάρχουν τόσα «Όλο» εκεί έξω που αξίζουν την προσοχή και την αγάπη μας για έναν κόσμο καλύτερο, για μια ομορφότερη ζωή.
Τα λόγια από το οσπισθόφυλλο του βιβλίου: Πώς να μιλήσεις σε ένα παιδί για τα μεγέθη, τα στοιχεία, τα θεμέλια του κόσμου; Πώς να εξηγείς τα συναισθήματα, τις σκέψεις; Όλα αυτά που μας ξεπερνούν και που τα ξεπερνάμε; Ένα τραγούδι για τα μικρά και τα μεγάλα της ζωής. Μια ιστορία για εμάς και ό,τι μας ορίζει. Ένα βιβλίο για Όλο αυτό Και το λίγο ακόμα.
lasithiotakisa@sppmedia.com
Ψάξε το βιβλίο στο βιβλιοπωλείο Parga εδώ.