Μαρία Καραμάνου
Η εισαγωγή στον κόσμο των κινητών τηλεφώνων και της ψηφιακής τεχνολογίας φαίνεται ότι έχει προκαλέσει μια παράδοξη κατάσταση: την ψηφιακή αμνησία. Παρόλο που σήμερα έχουμε τα πάντα στην ακρογωνιαία πέτρα του κινητού μας τηλεφώνου, συχνά βρισκόμαστε να ξεχνάμε τα βασικά.
Το φαινόμενο αυτό μας κάνει να σκεφτούμε: Πώς οι προόδοι της τεχνολογίας επηρεάζουν τη μνήμη μας; Η ψηφιακή αμνησία μας οδηγεί σε μια κατάσταση όπου παρόλο που η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι ευκολότερη από ποτέ, η ικανότητά μας να τις απομνημονεύουμε φαίνεται να εξασθενεί.
Στον παλμό μιας κοινωνίας που εξαρτάται από την τεχνολογία, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς οι συνεχείς και γρήγορες εξελίξεις επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε, αποθηκεύουμε και ανακαλούμε τις πληροφορίες.
Η ψηφιακή αμνησία δεν είναι απλώς μια έκφραση, αλλά μια πραγματικότητα που ολοένα και περισσότεροι ανθρώποι βιώνουν στην εποχή της ψηφιακής εξέλιξης. Η έρευνα του Εργαστηρίου Kaspersky αποκαλύπτει ότι πολλοί άνθρωποι, ενώ δεν θυμούνται βασικές πληροφορίες όπως αριθμούς τηλεφώνου, βασίζονται σε κινητές συσκευές για να τους θυμίζουν. Αυτή η ψηφιακή εξάρτηση ονομάζεται «ψηφιακή αμνησία», μία εμπειρία όπου η τεχνολογία «θυμάται» για λογαριασμό μας.
Πέρα από την άνεση που προσφέρουν οι συνδεδεμένες συσκευές, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτής της επίδρασης. Η ανάγκη προστασίας των πληροφοριών μας γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρη, καθώς η τεχνολογία ενσωματώνεται στην καθημερινή μας ζωή.
Η έρευνα επεκτείνεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναδεικνύοντας ότι ένα τρίτο των συμμετεχόντων θεωρεί τις ψηφιακές συσκευές ως επέκταση του εγκεφάλου τους. Ενώ πολλοί χρησιμοποιούν εφαρμογές και ηλεκτρονικά εργαλεία για τη διαχείριση πληροφοριών, ενώ ορισμένοι εκφράζουν ανησυχίες για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτού του ψηφιακού «βοηθήματος» στη μνήμη τους.
Η απώλεια της ικανότητας προσανατολισμού χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας γίνεται εμφανής, ειδικά στον τομέα των καθημερινών μας δραστηριοτήτων, όπως η οδήγηση με τη χρήση GPS. Ενώ η τεχνολογία αυτή διευκολύνει τη ζωή μας, ταυτόχρονα μας καθιστά ευάλωτους όταν βρισκόμαστε χωρίς αυτήν.
Η δυσκολία προσανατολισμού χωρίς τη ψηφιακή υποστήριξη αποτελεί παράδειγμα της επιρροής που η τεχνολογία έχει στον τρόπο ζωής μας. Καθώς εξαρτόμαστε ολοένα και περισσότερο από την τεχνολογία, είναι σημαντικό να αναζητήσουμε ισορροπία μεταξύ της χρήσης της και της διατήρησης των ικανοτήτων μας για ανεξάρτητη και ενημερωμένη ζωή.
Στον επαγγελματικό χώρο, ο συνδυασμός των ψηφιακών εφαρμογών και του ανθρώπινου εγκεφάλου φαίνεται να δίνει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η έρευνα της Kaspersky Lab αποκαλύπτει ότι το 46% των επαγγελματιών πιστεύει πως η δημιουργικότητά τους θα επηρεαζόταν αρνητικά, αν αναγκάζονταν να θυμούνται πολλές λεπτομέρειες. Επιπλέον, το 63% αναφέρει ότι κορυφαίες ιδέες του προέρχονται μετά από ανακάλυψη πληροφοριών που είχαν αποθηκεύσει αλλά είχαν ξεχάσει.
Η αποδοτική χρήση της μνήμης μας είναι ζωτικής σημασίας. Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την ψηφιακή αμνησία, μπορούμε να ακολουθήσουμε μερικές απλές συμβουλές. Η απλοποίηση της ψηφιακής ζωής, με τον καθορισμό προτεραιοτήτων και την εξάλειψη περιττών εφαρμογών, μπορεί να επιτρέψει στον εγκέφαλό μας να επικεντρωθεί σε ουσιώδεις πληροφορίες.
Επιπλέον, η άσκηση της μνήμης, μαζί με την πρακτική του mindfulness, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ικανότητάς μας να ανακαλούμε πληροφορίες. Η συνειδητοποίηση των πράξεών μας και η προσαρμογή της ψηφιακής ζωής μας μπορούν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική χρήση του εγκεφάλου, καταπολεμώντας έτσι την ψηφιακή αμνησία και ενισχύοντας τις γνωστικές μας ικανότητες.
