Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
«Τα φιλιά», Manuel Vilas
Μετάφραση: Νάννα Παπανικολάου
Σελίδες: 512
Αποσπάσματα από το βιβλίο: «Τους φτωχούς τους τρέφει μόνον η επιθυμία του έρωτα, του σεξ και τα χάδια. Στους πλούσιους αρέσουν οι χρηματιστηριακοί δείκτες, τα μεγάλα γραφεία στους ουρανοξύστες, οι διεθνείς τράπεζες, η βιομηχανία, τα ιδιωτικά τζετ, οι επαύλεις με εκατό δωμάτια και πενήντα μπάνια. Στους φτωχούς, λοιπόν, απομένει μόνο το σεξ και, με λίγη τύχη, η μυσταγωγική ένωση του σεξ με τον έρωτα. Αν υπάρχει τύχη.
[...] Οι ερωτευμένοι φτωχοί δεν έχουν χρόνο να σκεφτούν να μισήσουν κάποιον, δεν έχουν χρόνο να ξεσηκωθούν, ν’ αποκτήσουν πολιτικές αρχές, να κάνουν σοσιαλιστική ή κομμουνιστική επανάσταση, ή φιλελεύθερη, ή ό,τι να ΄ναι· όχι επειδή είναι φτωχοί, αλλά επειδή είναι ερωτευμένοι.
[...] Κοίτα πόσο βαθιά αντιδραστική είναι η φύση. Το είδαμε με το AIDS πριν από μερικές δεκαετίες. Και τι τη νοιάζει αυτήν, τη Φύση, αν εμείς οι άνθρωποι πάμε κι ερχόμαστε; Αν αγαπιόμαστε ή μισούμαστε, αν μαζευόμαστε εκατομμύρια ή μένουμε μόνοι μας κάτω από μια πέτρα, σαν αράχνες; [...] Από πού κι ως πού να τη νοιάζει αυτήν αν μας αρέσουν τα εστιατόρια, τα μαγαζιά, τα θέατρα, οι πολυπληθείς συναυλίες, όπου χιλιάδες άνθρωποι μαζευόμαστε να γιορτάσουμε την καταραμένη τη ζωή.
[...] Κι από πάνω –πρόσεξε!– δεν είναι μόνον αντιδραστική, αλλά είναι και νεοφιλελεύθερη, ακραία καπιταλιστική. Διότι αυτές τις μέρες έχω βαλθεί να φανταστώ πώς είναι η καραντίνα για τους πολύ πλούσιους της Γης. Τους πολυεκατομμυριούχους, θέλω να πω. Αυτούς τους ανθρώπους που έχουν επαύλεις με κήπους, με οικόπεδα, με ιδιωτικές παραλίες. Η ιδιωτική παραλία είναι το άκρον άωτον της φαντασίας μου, διότι τα αεροπλάνα και τα γιοτ είναι πια πολύ συνηθισμένα [...] Εγώ πιστεύω πως πρόκειται για μυστήριο, πως δεν μαθαίνουμε τι μπορεί να αποκτήσει κανείς, επειδή αυτοί που τα έχουν δεν τολμούν να τα ομολογήσουν, να τα δείξουν, κι έτσι εμείς δεν παίρνουμε χαμπάρι. Μπορεί ν’ αγοράζουν νησιά, ή φτωχές χώρες του Τρίτου Κόσμου, ή πλανήτες, ή διαστημόπλοια. Εγώ δεν ξέρω τι θ’ αγόραζα. Μπορεί ν’ αγόραζα κυβερνήσεις, χωρίς αυτές οι κυβερνήσεις να ξέρουν ότι έχουν αγοραστεί. [...]
Οι υπηρέτες, όμως; Ε, λοιπόν, τώρα η φύση δεν είναι πια ακραία καπιταλιστική, τώρα είναι τρελή κομμουνίστρια. Διότι οι υπηρέτες έχουν εξαφανιστεί από προσώπου γης. Μπορεί να έχεις δισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ, αλλά θα πρέπει να στρώσεις μόνος σου το κρεβάτι σου, να φτιάξεις τον καφέ σου ή αυγά με μπέικον. Απ’ αυτό φαίνεται ότι τον ιό τον έριξε εδώ η φύση και όχι οι πλούσιοι. Όλοι αναγκάστηκαν τώρα να παραιτηθούν από τους υπηρέτες τους. Κανείς δεν θα τους στρώσει το κρεβάτι αυτή την εποχή, όσο πλούσιοι και να ’ναι. Κανείς δεν θα τους καθαρίσει το μπάνιο».
Διάβασε ένα ακόμα απόσπασμα και εδώ.
«Τα Φιλιά» είναι ένα σπάνιας αισθητικής μυθιστόρημα. Ξεκινά άμεσα, με ευθύ και στακάτο λόγο. Το ιδιαίτερο και ξεχωριστό χιούμορ του συγγραφέα κατακλύζει όλη την έκταση του κειμένου του πράγμα που, ενίοτε βοηθά έξυπνα στη γοργή και ευχάριστη πορεία του αναγνώστη, αν προσθέσουμε και το γεγονός των πολλών σύντομων κεφαλαίων στα οποία χωρίζεται το πολυσέλιδο βιβλίο. Πέραν από αυτό όμως, το κλίμα που διέπει την αφήγηση είναι θετικό. Μέσα από κάθε τι που συμβαίνει αναδύεται με τρόπο μαγικό και αισθαντικό η φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Χωρίς το σκότος δεν θα υπήρχε φως. Είναι απαραίτητη πάντα η αντίθεση ή και η αντίφαση ώστε να λάμψει η αισιοδοξία.
To παρόν και το παρελθόν διαδέχονται το ένα το άλλο ενώ οι επαναλήψεις προσδίδουν με εξαιρετική μαεστρία τέμπο στη ροή της αφήγησης.
Η ιστορία εκτυλίσσεται με σκηνικό την πρόσφατη πανδημία, που μόνο ως σκηνικό που αλληλοεπιδρά με τους χαρακτήρες υπάρχει. Δεν ασχολείται ο συγγραφέας με την πανδημία ως υγειονομικό θέμα. Δεν αναλύει αυτό. Φιλοσοφεί ή κάνει κοινωνικοπολιτική κριτική και τοποθετείται μέσα από τους δυο βασικούς του χαρακτήρες για όσα η πανδημία έφερε μαζί με τον αναγκαστικό εγκλεισμό και την απομόνωση. Την αντικοινωνικότητα που στιγμάτισε τις γενιές που τη βίωσαν και τη μετεξέλιξη τους στη μετα-πανδημία εποχή. Όλα, συναισθήματα, πειρασμοί, δεινά, χαρές και λύπες ταλανίζουν τους χαρακτήρες του οι οποίοι βρίσκονται σε ώριμη ηλικία. Έχουν παρελθόν. Έχουν βιώσει εμπειρίες άλλοτε ευχάριστες κι άλλοτε δυσάρεστες που, τους έχουν καθορίσει σαν ανθρώπινα όντα σ’ αυτόν τον κόσμο έτσι ώστε, ούτε λίγο ούτε πολύ, είναι τέτοιες που καθορίζουν και τις πράξεις και αντιδράσεις τους, την ελευθερία τους να εκφραστούν, να εκδηλωθούν.
Έχουμε μια ερωτική σχέση, η οποία μέσα από τα εκατόν εξήντα εξαιρετικά σύντομα κεφάλαια, όπως ανέφερα πιο πάνω, εκτυλίσσεται με απλή πλοκή, χωρίς πολλά- πολλά. Ωστόσο, εμείς που επίσης ζήσαμε την πανδημία, τον εγκλεισμό και την απομόνωση αντιλαμβανόμαστε πάρα πολλά απ’ όσα λέει με απλότητα ο Vilas τα οποία, δεν είναι στην ουσία καθόλου απλά. Παράλληλα της ερωτικής σχέσης των δυο βασικών χαρακτήρων συνυπάρχουν, πάντα με άμεση σχέση και αφορμή και ποτέ σαν σε εγκιβωτισμό, και αναπτύσσονται δύο άλλα περιβάλλοντα στα οποία ο συγγραφέας στο μεν πρώτο αναφέρεται με χαρακτήρα μελέτης ή και σχολιασμού στο βιβλίο «Δον Κιχώτης», του Θερβάντες και στο δεύτερο κάνει αναθεώρηση γεγονότων, θυμάται συζητήσεις και πρόσωπα από την εποχή της νεότητας και των φοιτητικών του χρόνων κατά τη δεκαετία του ’80. Κάτι που όλοι λίγο πολύ κάναμε, συνειδητά ή και όχι, κατ’ αυτή την περίοδο γι αυτό και συχνά μπορεί να ταυτιζόμαστε με διάφορα στην εξέλιξη της αφήγησης ή της σκέψης του Vilas.
Πρόκειται για ένα πέρα για πέρα αληθινό αφήγημα που καθηλώνει με την αναφορά σε πολύ πρόσφατα πραγματικά γεγονότα κάνοντάς μας να αναλογιστούμε για τα τόσα που ζήσαμε, σκεφτήκαμε. Γι αυτά που μας τρόμαξαν, μας συγκίνησαν, μας έφεραν σε αμφιβολία, σε δυσπιστία. Μας έκαναν να αναθεωρήσουμε τον τρόπο σκέψης μας. Να ανακατατάξουμε τις προτεραιότητές μας. Να αλλάξουμε λογική κι αρχές που ίσως να μη διαπραγματευόμασταν πριν από την πανδημία. Να ανακαλύψουμε πως επιβιώσαμε μιας σκληρής κατάστασης και αναγεννηθήκαμε μέσα από αυτή σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας...ή και χειρότερη, δεν ξέρω ...
Ένα πέρα για πέρα αληθινό αφήγημα που καθηλώνει με την αναφορά σε πολύ πρόσφατα πραγματικά γεγονότα κάνοντάς μας να αναλογιστούμε για τα τόσα που ζήσαμε, σκεφτήκαμε.
Σίγουρα είναι ένα αξιόλογο βιβλίο.
Αναζητήστε το στο βιβλιοπωλείο Parga εδώ
Από το οπισθόφυλλο: Λες κι υπάρχει κάτι άλλο πέρα από ένα φιλί. Τίποτα δεν υπάρχει. Το φιλί που σφραγίζει τη φλογερή και απροσδόκητη ιστορία αγάπης μεταξύ του Σαλβαδόρ και της Μονσεράτ γεννιέται εν μέσω της πανδημίας, σε ένα εξοχικό καταμεσής του δάσους, όπου ο Σαλβαδόρ, ένας πενηνταοχτάχρονος καθηγητής, βρίσκει καταφύγιο. Γνωρίζει τη Μονσεράτ σ’ ένα γειτονικό χωριό, στα περίχωρα της Μαδρίτης, να εργάζεται στο μοναδικό παντοπωλείο της περιοχής. Τον Μάρτιο του 2020, ο Σαλβαδόρ ξαναδιαβάζει τον Δον Κιχώτη υπό το πρίσμα της αίσθησης του απόλυτου, του καταβροχθιστικού πάθους που τον δένει με τη Μονσεράτ. Η απρόσμενή του Αλτισιδόρα –όπως του αρέσει να την αποκαλεί– εμφανίζεται ως μια πράξη αντίστασης τον καιρό της αναγκαστικής απομόνωσης. Μέχρι που το παρελθόν τους αναδύεται, αναπόφευκτα, καθώς η ρουτίνα των δύο εραστών γίνεται πραγματικότητα. Τα Φιλιά είναι ένα μεγάλο ερωτικό μυθιστόρημα, τρυφερό και αισθησιακό, συχνά αστείο και δραματικό, όπου οι χαρακτήρες στην οικειότητά τους συνδέονται μοναδικά με τον αναγνώστη. Το δέρμα των ερωτευμένων, ο σαρκικός τους πόθος και τα φιλιά τους παρουσιάζονται με τρόπο σχεδόν απτό. Ο Manuel Vilas δημιουργεί έναν στοχασμό για το πώς, εν μέσω μιας παγκόσμιας κρίσης, δύο άνθρωποι προσπαθούν να βρουν το νόημα εκεί που φαινομενικά δεν υπάρχει. 
Για τον συγγραφέα: O Manuel Vilas (Μανουέλ Βίλας) γεννήθηκε το 1962 στο Μπαρμπάστρο της Ισπανίας. Είναι πολυβραβευμένος ποιητής και πεζογράφος. Αρθρογραφεί τακτικά στην εφημερίδα El País. Έχει εκδώσει οκτώ μυθιστορήματα και έναν μεγάλο αριθμό ποιητικών συλλογών και δοκιμίων. Το Ορδέσα (Ίκαρος, 2020) κυκλοφόρησε το 2018 στην Ισπανία, έγινε το απόλυτο best seller, ψηφίστηκε από την El País ως ένα από τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς και καθιέρωσε τον Vilas ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ισπανούς συγγραφείς, στο ύψος του Javier Cercas και του Antonio Muñoz Molina. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες, ενώ το 2019 τιμήθηκε με το βραβείο Femina Étranger. Το βιβλίο του Alegría (2019) ήταν φιναλίστ για το βραβείο Planeta 2019 και μέχρι στιγμής έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από επτά γλώσσες.
Έγραψαν για το βιβλίο: «... Γιατί «Τα Φιλιά» δεν είναι κυρίως ένα μυθιστόρημα για τη συνθήκη της πανδημίας, αλλά μια ποιητική ελεγεία, [...], για το παρελθόν και τη μνήμη, αυτήν που επεκτείνει τρόπον τινά τον άνθρωπο, έτσι ώστε όσα έζησε και έγιναν λόγια και φιλιά, αυτές οι ανείπωτες λέξεις, αγγίγματα, αυτοί οι γιαλοί προς τις θάλασσες του πάθους, να διαβρώνουν τα φράγματα του χρόνου.(Ηλίας Καφάογλου, Εφημερίδα των Συντακτών)
«Ο Manuel Vilas φαντάζεται μια ιστορία αγάπης στον καιρό του Covid, κλείνοντας το μάτι στον Δον Κιχώτη του Θερβάντες. (Livres Hebdo)
« Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα οικείο και υπαρξιακό μυθιστόρημα, όπουτο βάθος του βλέμματος παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της αφήγησηης...Σαν τα μάτια του συγγραφέα να κινηματογραφούν το άλλο σώμα, σταματώντας στοο πιο ενδόμυχο. Αναμφίβολα, ένα σπουδαίο μυθιστόρημα.» ( Nueva Tribuna)
«O Vilas ρίχνει φως στην αγάπη, μιλώντας μας για το σωτήριο πάθος, τον φόβο της ρουτίνας, τις αναμνήσεις και τα φιιλιά που πολεμούν το σκοτάδι.» ( Marie Claire)
« Ένα δυνατό μυθιστόρημα που μυρίζει αλήθεια μας θυμίζει ότι είμαστε ζωντανοί, γεμάτοι από ένταση...και ότι η ζωή ξεκινάει με φιλιά. Αυτά που δίνουν τον τίτλο στο βιβλίο του Manuel Vilas.» (Corriere della Sera)
« Ο Manuel Vilas αφήνει κατά μέρος την αυτομυθοπλασία σε ένα μυθιστόρημα που καταδύεται με πάθος σε μια ρομαντική αγάπη. Ένα μυθιστόρημα δίπτυχο το οποίο ωθείται προς άλυτα ηθικά σταυροδρόμια που εξερευνούν την καταστροφική δύναμη της αγάπης, τη φιλία, τον ερωτισμό, το σεξ...» ( El Periódico)
