Αφροδίτη Δερματά
Πρόσφατα ανακάλυψα στο Spotify τα podcast της Ελεονώρας Μελέτη, με τίτλο «Μελέτησε το». Μου τα πρότεινε ο φίλος μου ο Πάρης και είχε απόλυτο δίκιο, είναι πολύ αξιόλογα. Χρόνια τώρα παρακολουθώ την Ελεονώρα Μελέτη, την θαυμάζω και πιστεύω ότι ξεχωρίζει από όλες τις «διάσημες για το τίποτα» που προωθεί εντατικά το star system. Eίναι μια γυναίκα τρομερά ειλικρινής, οξυδερκής, με άποψη και προσωπικότητα. Μελετώντας λοιπόν τα podcast της Μελέτη έπεσα στο επεισόδιο με τίτλο «όχι άλλα φίλτρα ομορφιάς».
Πάτησα play και αφέθηκα στην γάργαρη ροή του λόγου της. Ξεκίνησε περιγράφοντας ένα περιστατικό, όπου αποφάσισε να ανεβάσει στο Instagram μια φωτογραφία της από την παραλία, άφιλτρη και χωρίς μακιγιάζ. Άφησε το κινητό στην άκρη και μετά από λίγη ώρα το άνοιξε για να τσεκάρει τις αντιδράσεις. Υπήρχαν αρκετά σχόλια συμπάθειας, αλλά και αρκετά σχόλια επικριτικά με τα οποία οι followers προσπαθούσαν να την προσβάλλουν μιλώντας άσχημα για την άφιλτρη εμφάνιση της.
«Είναι δυνατόν να ανεβάζεις με τέτοια φωτογραφία; τόσα φίλτρα υπάρχουν και χάθηκε ο κόσμος να σουλουπώσεις λίγο τον εαυτό σου;»
«Ο Χριστός και η Παναγία, πως είσαι έτσι;»
Έγραφαν μεταξύ άλλων κάτω από την φωτογραφία. Ξαφνιάστηκε. Πάτησε να δει το προφίλ των κοριτσιών που τα έγραψαν και αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο για κοπέλες οι οποίες ήταν σχεδόν παραμορφωμένες από τα φίλτρα που έβαζαν στις φωτογραφίες τους.
Συχνό φαινόμενο. Προσωπικά έχω δει άπειρες φορές φωτογραφίες διαδικτυακών φιλενάδων οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια και άπειρες φορές έχω απορήσει για το πώς διαχειρίζονται αυτή την μεταμόρφωση, μιας και η εμφάνισή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα.
Ναι, παραδέχομαι ότι όταν έβγαλα τις πρώτες μου σέλφι έπεσα και εγώ τρυπάκι να βάλω τόσα πολλά φίλτρα σε σημείο που να εξαφανίζεται η μύτη μου. Στην πορεία αντιλήφθηκα ότι όλο αυτό είναι μια τεράστια απάτη και αποφάσισα ότι δεν υπάρχει λόγος να θυσιάζεται στον βωμό των likes καμία μύτη.
Στην συνέχεια του podcast o ψυχίατρος Δημήτρης Παπαδημητριάδης πήρε τον λόγο και άρχισε να τοποθετείται επί του θέματος. Η ομιλία του αφορούσε τις ψυχικές επιπτώσεις που έχουν διαπιστωθεί, κατόπιν εκτενούς μελέτης, λόγω της έντονης χρήσης των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Mειώνεται η αυτοεκτίμηση
Μειώνεται η πραγματική δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να αναγνωρίσει τις δεξιότητες του σωστά και να τις αναδείξει.
Το αποτέλεσμα όλου αυτού, είναι περισσότερο άγχος και περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα. Αρχίζει κανείς να νιώθει σιγά- σιγά ότι δεν τα καταφέρνει ότι δεν μπορεί να φτάσει και να μιμηθεί το πρότυπο των άλλων που εξιδανικεύουν τόσο πολύ την εικόνα τους, ιδίως όταν είναι διάσημοι και influencers. Τελικά βλέποντας ο απλός, ταπεινός follower την τέλεια ζωή του προσώπου που ακολουθεί, εγκλωβίζεται σε ένα μεγάλο "γιατί" και αναρωτιέται Ποιο είναι το νόημα της ζωής του;
Οι περισσότεροι ανεβάζουν την εικόνα του εαυτού που θα ήθελαν να έχουν και όχι του εαυτού που έχουν. Η εικόνα που προσπαθούμε να φτάσουμε είναι η εξιδανικευμένη, και όταν αντιλαμβανόμαστε ότι δεν ισχύει αυτό, έχει κόστος. Στην ουσία γινόμαστε θύματα, προσπαθούμε να κυριαρχήσουμε σε έναν χώρο που ο λόγος της ύπαρξης του είναι η διαφήμιση. Μπαίνουμε σε έναν λαβύρινθο που κανείς δύσκολα βγαίνει. Διότι τα κοινωνικά δίκτυα είναι εξαιρετικά εθιστικά. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν είναι ο αντίστοιχος με τα φρουτάκια στον τζόγο. Τα likes προκαλούν τον εγκέφαλο ερεθίζοντας τον να παράγει σφηνάκια ντοπαμίνης. Λειτουργούν ακριβώς όπως τα φρουτάκια που σου δίνουν ένα μικρό ποσό και εσύ συνεχίζεις να παίζεις για να κερδίσεις ακόμα μεγαλύτερο. Δηλαδή όσα περισσότερα likes, comments και follows πάρει κάποιος, τόσο πιο πολύ εθίζεται και τόσο περισσότερο θέλει να τα αναπτύξει.
Από την άλλη όταν κάποιος δεν καταφέρει να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, έρχεται αυτό που λέμε φθόνος. Οι άνθρωποι που μπαίνουν στο αέναο παιχνίδι της σύγκρισης, νιώθουν απομονωμένοι διότι αρχίζουν και απεχθάνονται αυτόν που τους ξεπερνάει και δεν μπορούν να τον φτάσουν. Η σύγκριση τελικά είναι ο κλέφτης της χαράς. Γι’ αυτό και υπάρχει αρκετή «χολή» στα σχόλια. Πολλοί μένουν να παρακολουθούν πιστά κάποια πρόσωπα αλλά παράλληλα επιμένουν να τα χλευάζουν.
Ολοένα και περισσότερα νέα και όμορφα κορίτσια επιμένουν να ρετουσάρουν υπερβολικά τις φωτογραφίες τους, καθώς και μεγαλύτερες γυναίκες. Βλέπεις κάποιον στα κοινωνικά δίκτυα και όταν τον βλέπεις από κοντά δεν το πιστεύεις ότι είναι αυτός.
Όλο αυτό φέρνει πολύ μοναξιά στους νέους ανθρώπους, κατάθλιψη και διαταραχές άγχους. Έχουμε άρνηση να δεχτούμε τον εαυτό μας όπως είναι και αυτό είναι αποτέλεσμα της απροκάλυπτης έκθεσης μας σε ρετουσαρισμένες φωτογραφίες.
Τα κοινωνικά δίκτυα προβάλουν έναν εξιδανικευμένο κόσμο, κανένα ζευγάρι δεν θα βάλει φωτογραφία από την στιγμή που τσακώνεται ή από τις στιγμές που ξενυχτάει πάνω από ένα βρέφος. Κανείς δεν θα προβάλει μια δύσκολη στιγμή από την δουλειά του ή μια φωτογραφία όπου έχει γεμίσει σπυράκια ανεμοβλογιάς.
Το να συγκρίνεις τα δικά σου παρασκήνια με τα στιγμιότυπα κάποιου άλλου είναι σαν να κρίνεις μια ταινία από το τρέιλερ. Δεν έχεις ποτέ την συνολική εικόνα. Είναι αδόκιμο εξαρχής να προσπαθείς να συγκρίνεις την ζωή σου με αυτό που ο άλλος θέλει να ξέρεις ότι ζει, διότι δεν ξέρεις πως είναι στην πραγματικότητα. Εσύ βλέπεις ένα μονταρισμένο Reel, άρα όσο μένει κανείς στην σύγκριση προσπαθεί να χωρέσει τον εαυτό του μέσα σε κάτι που δεν το καταλαβαίνει κι όλας.
Καλό είναι να σταματήσουμε να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Το σωστό είναι να συγκρίνουμε τον εαυτό μας σε σχέση με το παρελθόν και το πόσο πολύ έχουμε εξελιχθεί. Είναι η μόνη σύγκριση που μας βοηθάει να καλυτερεύσουμε. Θυμάμαι όταν χώρισα μου έστελναν μήνυμα κάποιοι γνωστοί και με ρωτούσαν πως είμαι. Όταν τους απαντούσα ότι δεν είμαι καλά έπεφταν από τα σύννεφα. Άκουσα και το κορυφαίο «Μια χαρά σε βλέπω στα social, χαρούμενη». Μα είναι δυνατόν; Θα έβγαζα στα social media την στιγμή που έχω πιάσει πάτο; Ποιος θα το έκανε αυτό;
Διανύουμε λοιπόν μια εποχή όπου πρωταγωνιστεί η εικόνα και τα likes ορίζουν την αξία του καθενός. Ζούμε σε έναν κόσμο άκρως ναρκισσιστικό και ατομικιστικό όπου ενισχύουμε τον εγωισμό μας με like και με followers. Δεν θρέφεται όμως η αυτοπεποίθηση με αυτά. Δεν αγαπάς πραγματικά τον εαυτό σου με μερικές δεκάδες likes. Σου προκαλούν μια εφήμερη χαρά μια προσωρινή έκρηξη ντοπαμίνης και πάλι γυρνάς στον ίδιο παρονομαστή. Θέλει ουσιαστική προσωπική δουλειά για να τον αγαπήσουμε πραγματικά. Στην τελική δεν είμαστε ούτε τα likes ούτε τα follows μας κι η επανάσταση είναι να έρθουμε κόντρα σε όλο αυτό. Η επανάσταση είναι να επιβεβαιωθουμε μέσα από καλές πράξεις, η επανάσταση είναι να ζήσουμε την στιγμή με τον παλιό ορθόδοξο τρόπο και όχι μέσα από την οθόνη του κινητού, η επανάσταση είναι λίγότερα social media περισσότερη προσωπική επαφή. Μη νομίζεις, τα λέω για να τα ακούω κι εγώ.
ΥΓ. Μπορείτε να ακούσετε το επεισόδιο ΕΔΩ
