Αφροδίτη Δερματά
Η Γιώτα είναι μια ψηλή, αγέρωχη και όμορφη συνάδελφος η οποία διανύει την δεκαετία των 30. Μια Δευτέρα δεν ήρθε στο γραφείο. Έμαθα ότι μούδιασαν ξαφνικά τα άκρα της και είναι στο νοσοκομείο. Οι μέρες περνούσαν και η Γιώτα παρέμενε καθηλωμένη. Κάποιους μήνες μετά, εντελώς ξαφνικά, την είδα και πάλι στους διαδρόμους της εταιρείας. Ένα μεσημέρι απομονωθήκαμε σε ένα γραφείο και μου εξιστόρησε τη σοκαριστική και απόλυτα τρομακτική περιπέτειά της.
Πώς ξεκίνησε η περιπέτειά σου;
Ξεκίνησε στις 15 Μαΐου, με ελαφριά μουδιάσματα στα πόδια. Την επόμενη μέρα, στις 16, ξεκίνησαν πιο έντονα μουδιάσματα από τη μέση και κάτω. Εκεί κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά. Δεν είχα κανένα άλλο σύμπτωμα, όλα έγιναν εντελώς ξαφνικά. Ήταν περίεργες αισθήσεις. Αμέσως πήρα τηλέφωνο από τον προσωπικό μου γιατρό να κλείσω ραντεβού... Νόμιζα ότι είχα χρόνο. Το έκλεισα μετά από μια εβδομάδα και τελικά δεν πήγα ποτέ. Στις 17 ξύπνησα και ένιωθα όλο μου το σώμα, από το λαιμό και κάτω, μουδιασμένο. Ξεκίνησα να έχω αίσθημα σαν να με τρυπάνε βελόνες στα χέρια και στα πόδια. Ήταν πολύ ανησυχητικό. Σκεφτόμουν να πάω πρώτες βοήθειες από εκείνη τη μέρα, αλλά είχα μια ελπίδα ότι μπορεί όλο αυτό να υποχωρήσει από μόνο του. Τελικά πήγα την επόμενη. Ξύπνησα και η κατάσταση είχε επιδεινωθεί. Στις 18, λοιπόν, πήγα στις πρώτες βοήθειες του Απολλώνιου Νοσοκομείου.
Δεν αισθανόσουν το σώμα σου ή απλώς ήταν ένα μούδιασμα;
Ήταν έντονο, παράξενο μούδιασμα και μυρμήγκιασμα. Παντού, από τον λαιμό και κάτω και πιο έντονα στις απολήξεις των άκρων. Δηλαδή, πατούσες, παλάμες, ώσπου ξεκίνησε να υπάρχει αγκύλωση στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών. Στην αρχή η παθολόγος που με είδε στο νοσοκομείο νόμιζε ότι περνούσα κρίση πανικού. Μου βάλανε δύο ηρεμιστικούς ορούς. Όταν ξύπνησα περίπου μετά από τέσσερις ώρες διαπίστωσα ότι ένιωθα ακριβώς το ίδιο. Τους είπα ότι πρέπει να με δει ένας νευρολόγος. Όντως με εξέτασε και μου είπε πρέπει να γίνει MRI αυχένα. Τελικά βρέθηκε ότι υπάρχει μία φλεγμονή στο κεντρικό νευρικό σύστημα, η οποία ονομάζεται «μυελίτιδα». Ξεκίνησα με κορτιζόνη για πέντε μέρες. Δεν είδα καμία απολύτως βελτίωση. Μου έκαναν πολλές αναλύσεις αίματος για διάφορα θέματα. Μου έκαναν και παρακέντηση, οσφιοπαρακέντηση, που παρεμπιπτόντως ήταν η χειρότερη εμπειρία της ζωής μου. Δεν μπορώ να περιγράψω τον πόνο που ένιωσα. Δεν μου έδωσαν κάποιο αναισθητικό γιατί μου είπαν ότι είναι προτιμότερο να είσαι alert για να βλέπουν καλύτερα τις αντιδράσεις σου. Τέλος πάντων έβαλα τις φωνές, μ' άκουσε όλο το Απολλώνιο από τον πόνο που ένιωσα. Έκανα διάφορες αναλύσεις, εξετάσεις, να δούμε από πού προέρχεται. Διότι η μυελίτιδα είτε προέρχεται από κάποιο αυτοάνοσο, είτε από κάποια μόλυνση. Οπότε, πρέπει να αποκλείσουμε διάφορα θέματα. Δεν ήταν από μόλυνση, οπότε πήγαμε σε αυτοάνοσο. Το νούμερο ένα αυτοάνοσο που δημιουργεί φλεγμονές στο κεντρικό νευρικό σύστημα είναι η πολλαπλή σκλήρυνση ή κάποιες συγγενείς νόσοι. Νοσηλεύτηκα για 8 μέρες με κορτιζόνες. Δεν έδρασαν απευθείας. Δεν είδα καμία βελτίωση, μου είπαν ότι πρέπει να ξεκινήσω οπωσδήποτε βιταμίνη D, διότι ήταν πολύ χαμηλά τα επίπεδα. Να σημειωθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συσχετίζονταιι και με πολλά αυτοάνοσα. Ξεκίνησα και βιταμίνη D και μετά από 8 μέρες μού είπανε δεν έχουν κάτι άλλο να μου δώσουν. Θα πρέπει να περιμένουμε, βάσει του πρωτοκόλλου, 15 μέρες. για να δούμε αν θα υπάρξει βελτίωση, οπότε δεν υπήρχε λόγος να είμαι στο νοσοκομείο. Εγώ σωματικά όμως ήμουν σε άθλια κατάσταση. Αγκυλωμένα δάκτυλα, μουδιασμένα άκρα, χέρια, πόδια. Ξεκίνησαν εντωμεταξύ πιο έντονα συμπτώματα, ένιωθα σαν να με διαπερνάει ρεύμα σε όλο μου το σώμα. Επιπλέον ένιωθα ότι έσφιγγε ο θώρακας και η πλάτη και ότι με έκλειναν μέσα σε γύψο. Κατέληξα να παίρνω εξιτήριο από το Απολλώνιο και δεν μπορούσα να περπατήσω. Με πήραν με το αναπηρικό μέσα στο αυτοκίνητο. Μόλις έφτασα στο σπίτι, έπαθα μια τεράστια κρίση πανικού, γιατί ένιωθα από το στρες ότι έγιναν πιο έντονα τα συμπτώματα. Δεν μπορούσα να περπατήσω και να κινηθώ, απλώς έκλαιγα. Ο νευρολόγος μού πρότεινε να πάρω ένα ηρεμιστικό και βοήθησε πολύ, κοιμήθηκα τουλάχιστον.
Πώς ήταν η κατάσταση όταν επέστρεψες σπίτι; Είχες βοήθεια;
Η κατάσταση στο σπίτι για ακόμα μια εβδομάδα ήταν άθλια, διότι είχα παρενέργειες και από την παρακέντηση ένιωθα βάρος στο κεφάλι μου, δεν μπορούσα να το σηκώσω, δεν είχα αίσθηση και έλεγχο σε χέρια και πόδια, δεν μπορούσα να φάω μόνη μου, δεν μπορούσα να πιάσω κάτι με τα χέρια μου, έπρεπε να με ταΐζουν. Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες τύπου ότι έπρεπε να έχω κάποιον μαζί μου στην τουαλέτα να με βοηθάει... Καταρρακώθηκα, δεν ήταν κάτι που ήρθε σιγά σιγά, δεν πρόλαβα να προσαρμοστώ με την ιδέα. Έγινε από μια μέρα στην άλλη και έπαθα ισχυρό σοκ. Ένα επεισόδιο το οποίο εξελίχθηκε ραγδαία, δηλαδή μέσα σε τρεις μέρες έφτασε σχεδόν στο πικ.
Ευτυχώς με βοηθούσαν οι δικοί μου άνθρωποι. Είχα τον σύντροφό μου και ερχόταν και η μαμά μου μέρα νύχτα. Κοιμόταν στον καναπέ. Πολύ κλάμα, πολλή θλίψη. Ήμασταν στην αβεβαιότητα, δεν ξέραμε αν θα λειτουργήσει η κορτιζόνη, ούτε αν θα έμεναν μόνιμα κάποια από τα συμπτώματα, αν θα υπάρξει κάποια παράλυση, αν θα υπάρξει κάποια καταστροφή νεύρου μόνιμη. Ήταν μια κόλαση, ακόμα νιώθω ότι είμαι σε αυτήν την κόλαση παρόλο που είμαι πολύ καλύτερα. Έχω ακόμα νευρολογικά θέματα όμως, τα οποία μου υπενθυμίζουν την κατάσταση.
Πότε άρχισες να επανέρχεσαι;
Μετά την κορτιζόνη αρχίσανε να επανέρχονται τα πόδια μου, περίπου την 17η μέρα μετά την κορτιζόνη. Οπότε είχα κινητικότητα στο κάτω μέρος, μετά έμειναν τα χέρια και ο κορμός. Τουλάχιστον όμως, μπορούσα να περπατήσω. Ο γιατρός μού πρότεινε να κάνουμε πλασμαφαίρεση. Η πλασμαφαίρεση είναι σχετικά καινούργια μέθοδος. Είναι κάτι σαν την αιμοκάθαρση που κάνουν οι νεφροπαθείς. Συνδέεσαι σε μηχάνημα, σου βγάζουν το αίμα, καθαρίζουν το πλάσμα, το αφαιρούν γιατί κυκλοφορούν κακές πρωτεΐνες οι οποίες λόγω της φλεγμονής πρέπει να φύγουν και το βάζουν πίσω στον οργανισμό σου καθαρό. Έκανα 7 συνεδρίες πλασμαφαίρεσης, η οποία με βοήθησε αρκετά στα χέρια. Εντωμεταξύ ήτανε κι αυτό πολύ οδυνηρό και διαρκούσε κάθε φορά τρεις ώρες. Ο Γιατρός μού πρότεινε να ξανακάνουμε ακόμα έναν κύκλο κορτιζόνης. Μετά από την πλασμαφαίρεση ξαναέκανα και 3 μέρες κορτιζόνη και σιγά σιγά άρχισε να επανέρχεται η κινητικότητα στα δάχτυλα των χεριών. Άρχισα να μην νιώθω τόσο έντονα τα μουδιάσματα. Τώρα, πλέον, έχω κάποιες δυσαισθησίες, διότι η μυελίτιδα ουσιαστικά καταστρέφει τη μυελίνη που περιβάλλει το νεύρο. Επειδή έχει καταστραφεί ουσιαστικά, είναι διαταραγμένο το κεντρικό νευρικό σύστημα, και άρα στέλνει λάθος μηνύματα ο εγκέφαλος. Είναι στον κάθε οργανισμός πώς θα ανταποκριθεί. Ο οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να παράξει μυελίνη, όλοι μας έχουμε τη δυνατότητα, εξαρτάται από εμάς αν θα παράξουμε.
Τι βοηθάει στην παραγωγή μυελίνης;
Βοηθάει ο καλός ύπνος, να τρέφεσαι καλά, να ασκείσαι, αλλά δεν υπάρχει κάτι να σου δώσουν για να σε βοηθήσουν.
Πώς είναι η καθημερινότητά σου τώρα;
Τώρα επανήλθα πίσω στη δουλειά. Νιώθω λίγο στρεσαρισμένη και φοβάμαι ότι θα πάθω ξανά κρίση πανικού -δεν έχω πάθει εδώ και ένα μήνα περίπου. Με τρομάζει η ιδέα. Δεν είναι μόνο το κακά αισθήματα που φέρνει. Επειδή έχω αυτές τις δυσαισθησίες, μου χτυπά σε σπαστικότητα στα χέρια, οπότε είναι και σωματικό το πρόβλημα. Δηλαδή, μέσα σε μια κρίση πανικού νιώθω σαν να με χτυπάει ηλεκτρικό ρεύμα στα χέρια μέχρι τον λαιμό και δεν μπορώ να τα κινήσω καθόλου. Πρέπει να πιώ ηρεμιστικά. Μετά τα ηρεμιστικά πρέπει να περάσει πάνω από μία ώρα και για να αρχίσει να μαλακώνει λίγο αυτό, οπότε είναι πολύ τρομακτικό. Είναι πολύ δύσκολο γιατί ζεις με τον φόβο μιας νέας επίθεσης και ουσιαστικά νιώθεις ότι το ίδιο σου το σώμα στρέφεται εναντίον σου, ότι δεν έχεις έλεγχο του σώματός σου.
Έπαιξε ρόλο η εργασία σου σε αυτό που έπαθες;
Ναι, εννοείται ότι η δουλειά παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά όχι 100%. Η πίεση που έχεις από την εργασία, το στρες, οι γρήγοροι ρυθμοί, παίζουν ρόλο αυτά. Παίζουν κι άλλοι παράγοντες. Το οικογενειακό περιβάλλον, το πόσο αγχώδης είσαι. Ίσως παίζει ρόλο και το ότι είμαι και καπνίστρια, γιατί διάβασα ότι αν είσαι καπνιστής είσαι πιο επιρρεπής. Αλλά το στρες έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο... Είναι εχθρός. Δηλητηριάζεις τον εαυτό σου, το μυαλό σου. Με το στρες ο εγκέφαλος όταν είσαι αγχωμένος παράγει κορτιζόλη, η οποία θα έπρεπε να μετατρέπεται σε κορτιζόνη μέσα στο αίμα. Όταν είσαι συνεχώς στρεσαρισμένος, παράγει κορτιζόλη ο οργανισμός, η οποία είναι σαν δηλητήριο και σε καταστρέφει.
Βλέπεις με διαφορετική οπτικ΄ή την ζωή και την καθημερινότητά σου;
Τώρα τελευταία ξεκίνησα να προσπαθώ να βάζω στόχους, νιώθω ότι βγαίνω σιγά σιγά από αυτή την κατάσταση. Ο στόχος είναι να προσπαθώ καθημερινά να μην με επηρεάζουν τόσο πολύ οι σκέψεις για το μέλλον. Να μην αγωνιώ συνέχεια για το μέλλον. Οι σκέψεις δεν θα φύγουν ποτέ. Δεν μπορείς να μη σκέφτεσαι. Δεν μπορείς να πεις στον εγκέφαλό σου να μην σκεφτεί το μέλλον. Το θέμα είναι να καταφέρεις να αποστασιοποιηθείς από αυτήν τη σκέψη. Να πεις, τώρα δεν υπάρχει αυτό το σενάριο. Φτιάχνεις σενάρια στο μυαλό σου τα οποία μπορεί να μη γίνουν ποτέ. Δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί. Όταν συμβεί θα τον αντιμετωπίσεις εκείνη τη στιγμή. Τώρα, αυτή τη στιγμή, είσαι μια χαρά. Ναι, πρέπει να γειωνόμαστε. Είσαι μια χαρά. Είσαι στο σπίτι σου. Είσαι εντάξει. Δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Ζήσε τώρα το παρών σου. Το μέλλον θα έρθει και όταν έρθει θα το αντιμετωπίσουμε. Αυτή είναι η σκέψη που προσπαθώ να βάλω μέσα μου. Επίσης κατάλαβα το πόσο σημαντική είναι η υγεία. Κι ας μοιάζει τόσο κλισέ. Είναι όντως το πιο σημαντικό πράγμα. Δηλαδή αν δεν έχεις υγεία, τι να τα κάνεις στα λεφτά; Τι να την κάνεις την καριέρα; Τι να την κάνεις την οικογένεια; Τι να τα κάνεις τα οτιδήποτε; Όταν η υγεία σου είναι καταστραμμένη δεν έχει τίποτα νόημα. Τίποτε απολύτως. Ναι, κρέμεσαι από μια κλωστή. Αν κοπεί αυτή η κλωστή, τι νόημα έχει αν έκανα εγώ σωστά τη δουλειά μου, αν αγχώθηκα για το οτιδήποτε.
Τώρα που επέστρεψα δειλά-δειλά και ακούω συζητήσεις συναδέλφων που αγχώνονται για το ότι μπορεί να έγινε ένα λάθος, πρέπει να βγει ένα project και στρεσάρονται. Το βλέπω πλέον τόσο χαζό. Ας χαλαρώσουμε, δεν σώζουμε ζωές, δεν είμαστε γιατροί. Και γιατρός να είσαι δεν χρειάζεται να στρεσάρεσαι τόσο. Όταν πάω να αγχωθώ ή να στεναχωρηθώ σκέφτομαι «Θα με ενδιαφέρει αυτό σε πέντε χρόνια, θα έχει σημασία; Όχι. Άρα δεν αξίζει καν να το σκέφτομαι.».
Ένιωσα ένα κύμα αγάπης απ’ όλους και αυτό με στήριξε πραγματικά. Όταν το έπαθα άρχισα να εύχομαι υγεία για όλο τον κόσμο. Δηλαδή σκεφτόμουν χειρότερες περιπτώσεις από εμένα. Ανθρώπους οι οποίοι έμειναν παράλυτοι, έμειναν τετραπληγικοί από αυτό το ίδιο που έπαθα εγώ. Κάπου διάβασα πως το 30% των ανθρώπων που το παθαίνουν μυελίτιδα μένουν ή παραπληγικοί ή τετραπληγικοί.
Είναι εξαιρετικά σπάνιο να πάθεις μυελίτιδα, νομίζω στην Αμερική η αναλογία είναι 8 άτομα στο 1.000.000 . Ψάχνω να βρω αν υπάρχει κάποιος άλλος κοντά μου ο οποίος να έπαθε κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει κανείς.
Ποιο είναι το απόφθεγμα που βγήκε από όλο αυτό;
Να προσπαθούμε να γειωνόμαστε, να αντιλαμβανόμαστε ότι τώρα αυτή τη στιγμή είμαι καλά, αναπνέω, υπάρχω, είμαι εντάξει. Δεν χρειάζονται οι σκέψεις και τα σενάρια που κάνω για το μέλλον, τα οποία κατά 99% είναι ταινίες τρόμου, είναι τραγικά σενάρια, να με στρεσάρουν αυτή τη στιγμή που είμαι εντάξει και δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Όταν έρθει -χτύπα ξύλο το κακό- το αντιμετωπίζεις εκείνη τη στιγμή. Το να σε καταβάλει το άγχος από πριν για κάτι το οποίο μπορεί να μην συμβεί και ποτέ, δεν έχει νόημα. Απλά γεμίζεις τον εαυτό σου άγχος και θλίψη και φόβο.
