Αφροδίτη Δερματά
Σήμερα το πρωί, η κυρίαρχη είδηση στην οθόνη του κινητού μου ήταν η υπερψήφιση του νομοσχεδίου στην Ελλάδα για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, με 176 ψήφους υπέρ και 76 κατά. Εδώ και καιρό σκεφτόμουν να γράψω για το θέμα και τα διάφορα debates που διεξάγονται στα social media, και νομίζω ότι σήμερα με αφορμή την υπερψήφιση του νομοσχεδίου ήρθε η κατάλληλη στιγμή. Σε ένα αναλυτικό κείμενο για το τι σημαίνει αυτή η απόφαση για την κοινωνία μας, προσπάθησα να δώσω επιστημονικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις με τη βοήθεια της φίλης μου, Θέκλας Βασιλείου, η οποία είναι ψυχολόγος - συστημική ψυχοθεραπεύτρια.
Σε μια εποχή που τα social media δίνουν σε όλους το βήμα και την ελευθερία να έχουν άποψη, θεωρείται σημαντικό να γίνεται ενδελεχής έρευνα πριν να τοποθετηθούμε δημόσια για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Έχουμε όλοι την ευθύνη του λόγου μας.
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής θεώρησα σωστό να μην εκφέρω προσωπική άποψη στο σημερινό μου blog, αλλά να απευθυνθώ στην ειδικό.
Τι σηματοδοτεί η απόφαση αυτή για την ευρύτερη ελληνική κοινωνία;
Σηματοδοτεί την ισότητα των ανθρώπων και ότι όλοι έχουμε ίδια δικαιώματα. Είναι μια τεράστια αλλαγή για την κοινωνία και δείχνει ότι οι άνθρωποι δεν κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους. Δεν πρόκειται να δούμε γρήγορες αλλαγές, αλλά κάποια στιγμή θα γίνει κοινώς αποδεκτή.
Θεωρείς ότι η απόφαση αυτή δίνει έναυσμα για μια ευρύτερη αλλαγή της νοοτροπίας γύρω από ζητήματα LGBTQ;
Ναι, είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός. Οι άνθρωποι της κοινότητας θα έχουν τις ίδιες επιλογές και θα μπορούν να κάνουν οικογένεια όπως και οι υπόλοιποι.
Θα έπρεπε οι ομοφυλόφιλοι να έχουν παιδιά;
Υπάρχει ένας τεράστιος όγκος ερευνητικών δεδομένων που δείχνει ότι τα παιδιά με ομοφυλόφιλους γονείς, είτε αυτοί είναι δύο άντρες είτε δύο γυναίκες, δεν διαφέρουν από τα παιδιά που μεγαλώνουν με ετεροφυλόφιλους γονείς όσον αφορά τη συναισθηματική τους ανάπτυξη και τις σχέσεις τους με συνομήλικους και ενήλικες. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός των γονέων δεν επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά η ποιότητα της σχέσης γονέων/παιδιού. Το κύριο πρόβλημα είναι το κοινωνικό στίγμα και η δυσκολία αποδοχής και ενσωμάτωσης των διαφορετικών οικογενειών στην κοινωνία μας.
Οι σύγχρονες έρευνες έχουν καταδείξει ότι τα παιδιά των ομοφυλόφιλων ζευγαριών, σε σύγκριση με τα παιδιά των ετερόφυλων γονέων, δεν έχουν:
- Μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν σεξουαλική κακοποίηση.
- Μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν ομοφυλοφιλικές τάσεις.
- Διαφορετική συμπεριφορά ως άντρες ή γυναίκες.
- Διαφορετική αντίληψη της ταυτότητας του φύλου.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρακολουθήσαμε τους τελευταίους μήνες ατέλειωτες διαμάχες γύρω από το θέμα, με έντονη ρητορική μίσους. Πώς από τη ρητορική μίσους φτάσαμε στη χθεσινή απόφαση;
Η απόφαση αυτή δεν σχετίζεται με την κοινωνική αντίδραση. Παρακολούθησα πολλές ημέρες ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα, όπως τραγουδιστές και ηθοποιούς, να τοποθετούνται επι του θέματος. Δεν διαθέτουν ειδικότητα, οι απόψεις τους είναι προσωπικές και δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση. Ο κόσμος παρασύρεται μέσα από προσωπικές πεποιθήσεις του καθενός που δεν ξέρουμε από πού προκύπτουν. Έχουμε την τάση να φοβόμαστε οτιδήποτε μας φαίνεται ξένο ή διαφορετικό. Φοβόμαστε ότι μπορεί να αλλάξει την ισορροπία του συστήματος, ιδιαίτερα όσον αφορά θέματα ταμπού που παραδοσιακά έχουμε μάθει να απορρίπτουμε.
Μια από τις αντιδράσεις είναι ότι τα παιδιά των ομοφυλόφιλων θα γίνουν ομοφυλόφιλα. Δεν ισχύει αυτό. Επίσης πολλοί εξισώνουν την ομοφυλοφιλία με την παιδοφιλία. Ούτε αυτό ισχύει. Την ίδια πιθανότητα που έχει ένας straight να είναι παιδόφιλος έχει και ένας ομοφυλόφιλος. Ένας βασικός λόγος αντίδρασης είναι αυτή η παρανόηση ότι τα παιδιά κινδυνεύουν να κακοποιηθούν σεξουαλικά. Δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ συσχέτιση του σεξουαλικού προσανατολισμού των γονέων με την σεξουαλική κακοποίηση.
Γιατί πιστεύεις ότι ένα μέρος της κοινωνίας είναι κατά του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών; Τι είναι αυτό που μπορεί να τους φοβίζει;
Κάποιοι άνθρωποι θα μπορούσαν να το δουν πιο ανοιχτά αν έπαιρναν την σωστή πληροφορία. Αν αντί για τραγουδιστές και ηθοποιοί ενημέρωναν τον κόσμο ειδικοί, θα άλλαζαν την σκέψη τους. Ένας άνθρωπος γεννιέται ομοφυλόφιλος και δεν το επιλέγει να γίνει. Επίσης η ομοφυλοφιλία δεν είναι σεξουαλική διαστροφή, ψυχική πάθηση, ούτε ανωμαλία αλλά μια απόλυτα φυσική κατάσταση. Δεν ξυπνάει κάποιος ένα πρωί και λέει ας γίνω ομοφυλόφιλος. Αυτοί που πιστεύουν ότι οι ομοφυλόφιλοι επιλέγουν να είναι ομοφυλόφιλοι είναι αποδεδειγμένα εντελώς αντίθετοι με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών
Δύο ερωτήσεις που θα έκανες ως ψυχολόγος σε κάποιον που εναντιώνεται σε αυτό τον γάμο:
• Γιατί εναντιώνεται πως τον επηρεάζει; Τι διαφορά κάνει στην δική του την ζωή;
• Αν κάποιος έπρεπε να αξιολογήσει την ζωή του και να του επιτρέψει αν θα παντρευτεί τον άνθρωπο που αγαπάει και αν μπορεί να κάνει παιδιά θα του άρεσε;
Οι απορίες μου είναι εντελώς ανθρώπινες.
Πόσο έτοιμη θεωρείς ότι είναι η Κύπρος να δεχτεί ένα αντίστοιχο νομοσχέδιο;
Δεν θεωρώ ότι είναι στο σημείο που θα έπρεπε να είναι. Με το ίδιο σκεπτικό όμως ούτε για σύμφωνο συμβίωσης ήταν έτοιμη, ούτε για την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας ή οποία έγινε μόλις το 1998 έπειτα από παρέμβαση της ευρωπαϊκής ένωσης. Δεν χρειάζεται να είναι έτοιμη μια κοινωνία να ψηφιστεί ένας νόμος. Η κοινωνία ακολουθεί τους νόμους. Οτιδήποτε αλλάζει τα δεδομένα μας μας τρομοκρατεί. Δεν έχει να κάνει με το τι είναι λειτουργικό ή όχι για την κοινωνία, έχει να κάνει με την αλλαγή. Αν περιμέναμε να είναι έτοιμη η κοινωνία, δεν θα είχαμε καμία από τις σημαντικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών και δεν μιλάμε μόνο για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, ας αναλογιστούμε τις μεγάλες αλλαγές που έγιναν με τα δικαιώματα των γυναικών την τελευταία δεκαετία. Πριν κάποια χρόνια παρόμοιες αντιδράσεις είχαμε για τα παιδιά των χωρισμένων γονιών. Ήταν στιγματισμένα. Πλέον είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά χωρισμένων γονιών δεν έχουν περισσότερα ψυχικά τραύματα από ένα παιδί που μεγαλώνει με δυο γονείς.
Θέκλα Βασιλείου
Ψυχολογος- Συστημική Ψυχοθεραπευτρια
Ορφέως 2 Λευκωσία Τηλ. 22 254774
